Hơn 10 năm làm Bí thư Chi bộ, Trưởng ban Công tác Mặt trận, Tổ trưởng Tổ hòa giải ở tổ dân phố số 11, thị trấn Mậu A, huyện Văn Yên, ông Bùi Xuân Ánh đã trở thành người gỡ rối cho biết bao vụ mâu thuẫn trong gia đình, giữa hàng xóm láng giềng. Với sự tận tâm, kiên nhẫn và cái lý, cái tình, ông đã giúp bao người "bắt tay giảng hòa”, giữ lại sự yên ấm trong từng nếp nhà, từng con ngõ nhỏ.
Ông Bùi Xuân Ánh cho biết: "Bà con trong tổ, khu dân cư nhiều khi chỉ vì những chuyện nhỏ nhặt nhưng không biết phân định đúng sai, thế là thành ra to chuyện, cãi vã, mất hết tình làng, nghĩa xóm. Nhiều khi, chỉ vì một câu nói chưa tròn, một chút tự ái hay sự thiếu hiểu biết về pháp luật mà đẩy mâu thuẫn đi xa”.
Theo ông Ánh, để hóa giải những khúc mắc, người làm công tác hòa giải trước hết phải có kiến thức pháp luật vững vàng, nhưng quan trọng hơn cả là sự khéo léo, kiên nhẫn lắng nghe và thấu hiểu. "Hòa giải không chỉ là phân xử đúng sai mà còn giúp mọi người tìm ra điểm chung, cùng nhau tháo gỡ nút thắt bằng sự cảm thông và sẻ chia”, ông Ánh nói.
Tương tự, ở xã Tân Hương, huyện Yên Bình, công tác hòa giải cơ sở cũng được chính quyền địa phương đặc biệt quan tâm. Xã hiện có 11 tổ hòa giải với 70 hòa giải viên, mỗi tổ từ 5-7 thành viên. Để nâng cao hiệu quả hoạt động, hàng năm các hòa giải viên đều được tham gia tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ do Trung tâm Trợ giúp pháp lý, Sở Tư pháp tỉnh tổ chức.
Nhờ sự chủ động và sáng tạo trong cách tiếp cận, các tổ hòa giải ở xã Tân Hương đã giải quyết thành công nhiều vụ việc phức tạp. Trong năm 2024, tại địa phương xảy ra 19 vụ mâu thuẫn, trong đó 17 vụ đã được hòa giải thành công, chỉ 2 vụ phải chuyển lên UBND xã giải quyết.
Anh Phạm Văn Nguyên, công chức Tư pháp - Hộ tịch xã Tân Hương cho biết: "Tỷ lệ hòa giải thành đạt mức cao, góp phần ngăn ngừa khiếu nại vượt cấp, giảm thiểu tranh chấp và giữ vững an ninh trật tự. Điều quan trọng nhất là giúp bà con hiểu nhau hơn, gắn kết hơn”.
Toàn tỉnh hiện có 1.371 tổ hòa giải cơ sở với 8.476 hòa giải viên. Đây đều là những người có uy tín, giàu kinh nghiệm và có khả năng thuyết phục, vận động nhân dân tại khu dân cư. Để nâng cao chất lượng hoạt động của lực lượng này, thời gian qua, Sở Tư pháp tỉnh đã tích cực chỉ đạo, phối hợp với các ngành, đoàn thể tổ chức tập huấn nghiệp vụ, nâng cao trình độ chuyên môn cho các tổ hòa giải.
Bên cạnh đó, Sở cũng duy trì tốt việc cung cấp tài liệu, sách, báo, bản tin tư pháp về các văn bản pháp luật mới, kỹ năng nghiệp vụ để hỗ trợ đội ngũ hòa giải viên trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Việc rà soát, kiện toàn các tổ hòa giải được triển khai thường xuyên, bảo đảm đủ số lượng, thành phần, tiêu chuẩn, đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Nhờ sự nỗ lực không ngừng, trong năm 2024, các tổ hòa giải trên địa bàn tỉnh đã tiếp nhận và giải quyết 1.921 vụ việc, trong đó có 1.700 vụ hòa giải thành công, đạt tỷ lệ 88,5%.
Ông Nguyễn Huy Cường - Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh nhấn mạnh: "Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác hòa giải ở cơ sở, ngành tư pháp tỉnh sẽ đẩy mạnh tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về hòa giải; tăng cường phối hợp với Ủy ban MTTQ và các tổ chức thành viên nhằm tạo sức mạnh tổng hợp. Đồng thời, công tác tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ hòa giải viên sẽ tiếp tục được chú trọng, giúp họ có thêm kiến thức, kỹ năng để xử lý các tình huống phát sinh, góp phần giữ gìn an ninh trật tự, xây dựng cộng đồng đoàn kết, vững mạnh”.
Hòa giải ở cơ sở không chỉ là việc giải quyết tranh chấp, mâu thuẫn mà còn là một nghệ thuật vun đắp tình làng nghĩa xóm, gìn giữ những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Với sự chung tay của các tổ chức, đoàn thể và sự tận tâm của đội ngũ hòa giải viên, công tác hòa giải ở Yên Bái sẽ tiếp tục phát huy vai trò quan trọng trong đời sống xã hội, góp phần xây dựng địa phương ngày càng bình yên, phát triển.
Thu Hiền
