Anh sinh ra và lớn lên tại thôn Nà Khao, xã Yên Thắng. Thấu hiểu được sự nghèo khó, vất vả của quê hương, anh tình nguyện tham gia hoạt động Đoàn thanh niên ở cơ sở, tích cực vận động tập hợp thanh niên; tuyên truyền chủ trương đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, hướng dẫn nhân dân áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, thâm canh tăng vụ...

Năm 2000, anh được bà con trong thôn tín nhiệm giới thiệu và chọn vào lực lượng dân quân của xã, với sự nhiệt tình, năng nổ, trách nhiệm, năm 2001, anh được Ban CHQS huyện bổ nhiệm chức vụ Tiểu đội trưởng, năm 2002 được bổ nhiệm chức vụ Trung đội trưởng dân quân cơ động, trực tiếp quản lý, chỉ huy 28 chiến sỹ dân quân.

Trên cương vị được giao, anh Quỳnh luôn tìm tòi học hỏi, nghiên cứu các văn bản, tài liệu, tham gia đầy đủ các lớp tập huấn ở các cấp, nắm chắc các nội dung về quân sự, chính trị, kỹ thuật, chiến thuật để nâng cao trình độ, năng lực chỉ huy và làm cơ sở để tổ chức huấn luyện trung đội. Trong huấn luyện, anh luôn nghiêm túc, kết hợp hài hoà giữa lý thuyết với thực hành, sâu sát, tỷ mỷ đối với từng chiến sỹ, kịp thời uốn nắn, khắc phục những yếu lĩnh, động tác chưa đúng để chất lượng huấn luyện luôn đạt kết quả cao nhất.

Hàng năm, trung đội đã tham gia hàng trăm ngày công phòng chống lụt bão - tìm kiếm cứu nạn và phòng cháy chữa cháy rừng. Là chỉ huy, anh Quỳnh thường xuyên gần gũi, nắm bắt tư tưởng chiến sỹ; giải quyết hài hoà giữa tình cảm với công việc bảo đảm có tình, có lý được chiến sỹ tín nhiệm, tin yêu.

Anh Mông Xuân Quỳnh tâm sự: "Khi được bà con và cán bộ các cấp tín nhiệm tôi cũng băn khoăn, lo lắng vì điều kiện, hoàn cảnh gia đình còn khó khăn, trình độ, kinh nghiệm và nhất là những kiến thức về quân sự còn nhiều hạn chế. Song với trách nhiệm của tuổi trẻ, tôi xác định đây vừa là vinh dự, đồng thời cũng là trách nhiệm, nghĩa vụ của bản thân đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ quê hương và là điều kiện, môi trường tốt nhất để tôi rèn luyện, phấn đấu".

Không chỉ thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ của một Trung đội trưởng dân quân, Mông Xuân Quỳnh còn là một điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua làm kinh tế giỏi của huyện Lục Yên. Với suy nghĩ giản dị, mộc mạc: "người cán bộ muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ, thì trước hết phải giải quyết được những khó khăn của gia đình, nhất là về kinh tế".

Từ những suy nghĩ và nhận thức đúng, anh đã cùng bàn bạc với gia đình, học hỏi kinh nghiệm các mô hình phát triển kinh tế, tận dụng và phát huy triệt để lợi thế đất đai, tập trung phát triển mô hình: ruộng - vườn - ao - chuồng và rừng. Sau thời gian đầu tư công sức và mạnh dạn áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi, trồng trọt, kinh tế gia đình đã dần dần ổn định và có bước phát triển khá. Hiện nay, với 3 sào ruộng, 700m2 ao cá, 1 ha rừng keo, 1 ha trồng măng tre Bát độ, 2 con trâu, 2 đàn lợn nái và hàng trăm con gia cầm; thu nhập của gia đình hàng năm đạt trên 60 triệu đồng.

Từ nguồn thu nhập ổn định, gia đình anh Quỳnh đã có điều kiện làm lại nhà, sắm sửa các tiện nghi sinh hoạt và tiếp tục đầu tư tái sản xuất. Với những kinh nghiệm học hỏi và đúc rút trong quá trình chăn nuôi, trồng trọt, anh luôn sẵn lòng phổ biến, trao đổi giúp đỡ bà con trong thôn, xã cùng phát triển kinh tế, xoá đói giảm nghèo nâng cao đời sống. Nhiều hộ được anh giúp đỡ bước đầu đã phát triển khá.

Trung tá Hoàng Văn Tiến - Chính trị viên phó, Ban CHQS huyện Lục Yên cho biết thêm: "Đồng chí Quỳnh là một Trung đội trưởng dân quân gương mẫu, nhiệt tình, trách nhiệm và có năng lực trong công tác; luôn nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ, chức trách được giao; hàng năm công tác huấn luyện của đơn vị luôn được cấp uỷ, chính quyền xã và Ban CHQS huyện đánh giá đạt kết quả tốt; nhiều năm liền tập thể trung đội và cá nhân đồng chí Quỳnh được các cấp khen thưởng".

Nhìn thành quả của những năm tháng vất vả, vượt khó, vươn lên làm kinh tế giỏi, Mông Xuân Quỳnh thực sự xứng đáng là một điển hình tiên tiến, một tấm gương sáng trong phong trào thi đua quyết thắng của LLVT Quân khu II.

Thanh Năm