Tại Việt Nam, ca nhiễm HIV/AIDS đầu tiên được phát hiện tại thành phố Hồ Chí Minh năm 1990. Đến nay, cả nước đã có 284.277 người nhiễm HIV, 83.516 người đã chuyển sang giai đoạn AIDS và 77.228 người đã tử vong do HIV/AIDS.

Các tỉnh vùng Tây Bắc hiện có trên 42.000 người nghiện các chất ma túy, trên 1000 phụ nữ hoạt động mại dâm, đây là những đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao. Trong những năm gần đây, số người nghiện ma túy dưới hình thức tiêm chích ngày càng phổ biến. Toàn vùng có 21.073 người nhiễm HIV, 25% trong số này đã chuyển sang giai đoạn AIDS, chưa kể gần 7000 người đã tử vong vì HIV/AIDS.

Với hơn 21 nghìn người nhiễm bệnh cũng đồng nghĩa sẽ có từng ấy người (vợ hoặc chồng) có nguy cơ bị lây nhiễm. Tình trạng lây nhiễm qua, “bạn tình”, “bạn chích”, từ mẹ sang con đang có chiều hướng tăng cao. Với điều kiện kinh tế còn khó khăn của các tỉnh vùng Tây Bắc, việc quản lý người bệnh cũng như điều trị can thiệp giảm thiểu của ngành y tế chưa thể đáp ứng vì vậy, các tỉnh vùng Tây Bắc đang tiềm ẩn nguy cơ bùng phát đại dịch HIV/AIDS, đây là gánh nặng của ngành y tế, ngoài ra còn ảnh hưởng sâu sắc đến kinh tế, chính trị, trật tự xã hội, bản sắc văn hóa dân tộc, tuổi thọ trung bình của con người.

Để kịp thời ngăn chặn nguy cơ đại dịch HIV/AIDS trước hết, các địa phương trong vùng cần tập trung thực hiện cần thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 21-CT/TW ngày 26/3/2008 của Bộ Chính trị về tiếp tục tăng cường lãnh đạo công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy, mại dâm và ngăn chặn đại dịch HIV/AIDS trong tình hình mới.

 Cần xác định công tác phòng, chống ma túy, mại dâm và ngăn chặn đại dịch HIV/AIDS là nhiệm vụ trọng tâm; làm chuyển biến nhận thức của các cấp, các ngành, các cơ quan, các địa bàn dân cư, đồng thời gắn với cuộc vận động toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư; phối hợp giữa tỉnh với các Bộ, ngành liên quan làm tốt công tác tuyên truyền giáo dục bằng nhiều nội dung, hình thức phong phú, đa đạng, phù hợp với trình độ, đặc điểm của vùng, làm cho mọi ngành, mọi cấp, mọi người thấy rõ thực trạng tình hình về tội phạm ma túy, tệ nạn mại dâm và đại dịch HIV/AIDS; phát huy vai trò nòng cốt của các lực lượng chuyên trách. Nâng cao hiệu quả của công tác phát hiện, điều tra xử lý các loại tội phạm, ngăn chặn có hiệu quả các hoạt động mua, bán, vận chuyển và sử dụng trái phép chất ma túy; hoạt động mại dâm.

Quan tâm đầu tư thêm các phương tiện, thiết bị cơ sở vật chất cần thiết đảm bảo cho lực lượng chuyên trách làm tròn nhiệm vụ; xây dựng xã, phường vững mạnh toàn diện. Ưu tiên bố trí theo các chương trình mục tiêu quốc gia, đẩy nhanh việc xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu; thực hiện có hiệu quả các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân; thường xuyên tổ chức các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm, đặc biệt là tội phạm về ma túy, mại dâm.

Gắn phát triển kinh tế với đảm bảo an ninh, quốc phòng; nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện ma túy và quản lý thật tốt đối tượng sau cai nghiện. tổ chức dạy nghề, sắp xếp việc làm cho các đối tượng sau cai nghiện; không kỳ thị, phân biệt đối với những người nhiễm HIV/AIDS, tạo điều kiện để họ hòa nhập cộng đồng, con em họ được đi học và tham gia các hoạt động xã hội. Cần dành một khoản phí thỏa đáng để làm công tác tuyên truyền, giáo dục và chăm sóc, điều trị cho những người nhiễm bệnh, đặc biệt là những người đã chuyển sang giai đoạn AIDS; tăng cường quan hệ hợp tác quốc tế trong công tác phòng, chống ma túy, mại dâm và ngăn chặn đại dịch HIV/AIDS.

Nguyễn Công Thuận