Do ảnh hưởng của cơn bão số 3, tại khu vực thôn Hồng Lâu, xã Hồng Ca huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái (một thôn có 100% là đồng bào Mông sinh sống) đã có mưa lớn kéo dài. Liên tiếp trong các ngày 25, 26 và 27 tháng 8 taluy phía sau Trường tiểu học Hồng Ca II đã bị sạt xuống với khối lượng bùn đất khoảng trên 1000 m³. 

“Khai giảng vẫn cứ tổ chức cho thật tươi vui, còn có học được hay không thì vẫn chưa biết” Cô giáo Hà Thị Tám đã nói với chúng tôi như vậy vì cả nghìn m3 đất đã sạt xuống ngôi trường 2 tầng, 8 phòng học khang trang, mới được đầu tư xây dựng. Bùn đất đã lấp sát ngang cửa sổ tầng một.

Đặc biệt sau khi sạt lở đất đã xuất hiện rất nhiều mạch nước ngầm đùn lên từ móng và nền các lớp học. Nước mạch chảy suốt ngày đêm ngay cả khi trời không có mưa và hàng vạn mét khối đất đá từ trên núi vẫn có nguy cơ tiếp tục sạt xuống.

Phó hiệu trưởng nhà trường thầy giáo Nguyễn Anh Tuân không giấu được tâm trạng lo lắng cho biết: Điểm chính của Trường tiểu học Hồng Ca II được xây dựng từ năm 2008 gồm 8 phòng học và một nhà công vụ, hiện trường có 15 cán bộ giáo viên và 225 học sinh đều là con em đồng bào dân tộc Mông. Ngày thường tại nhà công vụ có 6 giáo viên lưu trú tại trường.

Nơi thâm sơn cùng cốc - Hồng Lâu có một ngôi trường khang trang thực sự là niền vui, niềm tự hào của đồng bào và cán bộ, giáo viên, có lẽ chính vì thế mà số lượng học sinh ra lớp đạt tỷ lệ 100%, cùng với đội ngũ cán bộ, giáo viên yêu nghề mến trẻ. Nhưng đến ngày 25 tháng 8 đất từ taluy cứ đổ ùm ụp trượt xuống gây tâm lý hoang mang cho cả giáo viên và học sinh.

Ngày 26/8 Ban giám hiệu đã cho học sinh nghỉ học và xin ý kiến chỉ đạo từ cấp trên. Nguy cơ mất an toàn là rất cao nên không thể tổ chức dạy và học trong ngôi trường này được. Phương án xử lý, cấp trên chưa quyết, trước mắt là nghỉ học, còn lễ khai giảng thì vẫn tổ chức, tạo không khí vui tươi cho học sinh và nhân dân. 

Chúng tôi đến Hồng Lâu khi thầy và trò nhà trường đang bộn bề với công việc, nhóm đang nạo vét bùn đất, cọ rửa nền nhà, nhóm thì đang tập đánh trống, tập múa hát. Chứng kiến hình ảnh thầy cô giáo và những em nhỏ người Mông trường Hồng Ca II quần áo xắn cao và lấm lem bùn đất đang vét bùn, bưng nước cọ rửa phòng học chúng tôi cảm phục hơn tinh thần vượt khó để dạy và học ở  một địa bàn vùng cao của huyện Trấn Yên.

Em Sùng A Pha học sinh lớp 4a cùng rất nhiều bạn nhỏ khác bưng từng chậu nước cho cô giáo cọ rửa tường và nền lớp học. Đã hơn 9 tuổi, Pha và các bạn lớp 4 hiểu được nếu không có trường rất có thể em sẽ được không được đi học lên ở trường nội trú ở huyện, ở tỉnh như các anh chị trong bản khe Ron.

Chiều ngày 30/8 trời Hồng Lâu lại có mưa, chắc chắn mưa xuống sẽ kéo theo bùn đất, vùi lấp thêm trường tiểu học Hồng Ca II. Được biết chính quyền xã đã huy động lực lượng dân quân, đợi mưa tạnh là vét một phần bùng đất, đào một rãnh thu hồi nước cho khỏi ngấm vào nền, vào tường lớp học.

Về lâu dài phải tiến hành bạt taluy, xây kè hay chuyển trường tới vị trí khác và đó là chuyện ngoài khả năng của xã, nhưng chắc chắn năm học mới khó có thể bắt đầu suôn sẻ trước mối nguy hiểm lớn, đang rình rập tính mạng của hàng trăm học sinh và giáo viên nơi đây được.

Lê Phiên