Trước thực tế trên, cơ quan BHXH thành phố thường xuyên phối hợp với các ban, ngành có liên quan tổ chức các đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra về việc thực hiện chính sách xã hội cho người lao động trong các doanh nghiệp.

Qua kiểm tra, cán bộ BHXH còn tuyên truyền cho chủ sử dụng lao động và người lao động hiểu rõ thêm về quyền lợi và nghĩa vụ khi tham gia BHXH, BHYT, từ đó làm chuyển biến nhận thức của chủ sử dụng và người lao động. Đồng thời kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền thực hiện xử phạt những đơn vị cố tình vi phạm Luật BHXH và có khen thưởng, biểu dương những doanh nghiệp điển hình làm tốt công tác BHXH, BHYT cho người lao động.

Nhờ có sự quan tâm lãnh đạo của cấp uỷ và chính quyền các cấp, sự hỗ trợ nhiệt tình của các sở, ban, ngành liên quan và sự lỗ lực, quyết tâm của toàn thể cán bộ, viên chức ngành BHXH nên số đối tượng tham gia BHXH, BHYT ngày càng tăng, số thu ngày càng lớn. Tính đến hết tháng 8, BHXH thành phố đã thu 21 tỷ đồng, đạt 65,6% kế hoạch năm. Riêng khối doanh nghiệp ngoài quốc doanh thu trên 5 tỷ đồng, đạt 62,55% kế hoạch năm.

Tuy nhiên, việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn thành phố cũng gặp không ít khó khăn, vướng mắc. Mặc dù, số lượng đối tượng tham gia BHXH năm sau đều cao hơn năm trước nhưng vẫn thấp đạt so với số lượng doanh nghiệp và lao động ngoài quốc doanh hiện đang tham gia BHXH, BHYT, nhất là các doanh nghiệp một thành viên và các cơ sở dịch vụ, sản xuất kinh doanh cá thể.

Tính đến hết tháng 8/2010, tổng số doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn tỉnh tham gia BHXH, BHYT bắt buộc là 268/485 doanh nghiệp, 2.700 lao động trên tổng số 5.400 lao động.

Cuối tháng 8 vừa qua, Phòng Lao động Thương binh và Xã hội và BHXH thành phố tiến hành kiểm tra 37 doanh nghiệp tại 2 phường Hồng Hà và Nguyễn Thái Học thì có đến 13 doanh nghiệp không tìm thấy địa chỉ, 17 doanh nghiệp được kiểm tra có 218 lao động thì có tới 49 lao động chưa tham gia BHXH.

Ông Lê Văn Nghị - Phó Giám đốc BHXH thành phố cho biết: Nguyên nhân các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tham gia BHXH, BHYT cho người lao động đạt tỷ lệ thấp là do: đa số các doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ, lao động làm việc theo mùa vụ, ý thức của người sử dụng lao động và người lao động chưa cao, nhiều lao động chưa nắm rõ Luật Lao động; doanh nghiệp khi hoạt động không đăng ký thang bảng lương cụ thể với cơ quan quản lý lao động, ký hợp đồng lao động không đúng quy định hoặc không ký hợp đồng lao động gây khó khăn cho cơ quan BHXH trong việc xác lập tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, BHYT.

Việc thành lập công đoàn cơ sở tại các doanh nghiệp ngoài quốc doanh còn rất hạn chế do không có cán bộ chuyên trách, đa số ban giám đốc của doanh nghiệp đều kiêm nhiệmn công tác công đoàn nên khi chủ doanh nghiệp vi phạm chính sách, sẽ không có tổ chức đứng ra bảo vệ quyền lợi cho người lao động.

Thực tế, việc xử phạt theo Nghị định 135/NĐ-CP của Chính phủ chưa được thực hiện, nhất là đối với các doanh nghiệp nợ BHXH, các doanh nghiệp trốn đóng BHXH, BHYT cho người lao động mà hiện nay chỉ thực hiện kiểm tra nhắc nhở là chính. Sự phối hợp liên ngành để kiểm tra các đơn vị ngoài quốc doanh trên  địa bàn thực hiện chưa được thường xuyên, vì vậy, các đơn vị sử dụng lao động vi phạm chính sách về BHXH, BHYT chưa bị xử lý nghiêm.

Từ thực trạng trên, để thực hiện chính sách BHXH, BHYT trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn thời gian tới đạt hiệu quả cao hơn, BHXH thành phố tăng cường công tác thông tin tuyên truyền Bộ Luật Lao động, Luật BHXH, chính sách BHYT để các cấp, các ngành và người lao động, nhất là người lao động trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh để họ hiểu và thực hiện chính sách BHXH, BHYT tăng cường kiểm tra, yêu cầu các doanh nghiệp thực hiện ký kết hợp đồng lao động theo quy định của Bộ Luật Lao động.

Tăng cường hơn nữa việc phối hợp liên ngành nhằm thanh kiểm tra cũng như vận động, tuyên truyền về trách nhiệm, quyền lợi khi tham gia BHXH, BHYT  bắt buộc cho người lao động và chủ sử dụng lao động. Giám sát việc ký hợp đồng lao động, xác định thang bảng lương của các doanh nghiệp đúng, đủ để căn cứ đóng BHXH, BHYT theo đúng quy định. Kiến nghị xử phạt các đơn vị vi phạm theo Nghị định 135 để đảm bảo quyền được hưởng về chế độ BHXH, BHYT cho người lao động...

H.D