Đã rất nhiều lần ra đường, tôi có cảm tưởng như xung quanh mình đều đang chuếnh choáng trong hơi men. Rất nhiều con phố nhộn nhịp những quán xá, nhà hàng, tiếng cụng ly chan chát xen lẫn tiếng nói cười. Nói, cười để rồi chết lịm trong men say, bỏ lại ngày mai trong dư vị đắng nồng của bia, rượu. Từ nông thôn đến thị thành, uống bia, rượu đã trở thành một "hoạt động" cuối ngày của rất nhiều người, đặc biệt là nam giới. Và điều này dường như đã trở thành hiển nhiên với rất nhiều người, thậm chí đối với cả những người không tham gia uống nhưng gián tiếp chịu ảnh hưởng của nó, đó là những người mẹ, người vợ, người con trong các gia đình...

Đối với rượu, bia, cái khó chính là ở quan niệm của người sử dụng. Với quan niệm rượu, bia là "chất kết nối" người với người, nhất là những đấng nam nhi với câu nói bất hủ “Nam vô tửu như kỳ vô phong”, họ nghiễm nhiên tự ban cho mình cái "quyền được uống", uống bí tỉ đến nỗi quên cả chính mình. Tệ hơn nữa, nhiều người còn quan niệm, người có "tửu lượng lớn" mới là người từng trải, người sành sõi và đáng mặt anh chị.

Xuất phát từ quan niệm ấy nên một khi họ đã uống thì phải uống cạn, uống cho đến khi ngã gục mới thôi. Thêm nữa, một nét thật sự đáng ngại của người uống bia, rượu chính là bất chấp những cảnh báo về sức khỏe.

Tình trạng này phổ biến đến nỗi rất nhiều cán bộ làm việc trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cộng đồng cũng mắc phải. Rõ ràng, ai cũng biết, uống nhiều bia, rượu sẽ ảnh hưởng xấu đến tim mạch, dạ dày, gan, mật... gây ra một số bệnh nghiêm trọng, dẫn đến đã có rất nhiều trường hợp tử vong như: xơ vữa động mạch, cơn đau thắt ngực, cao huyết áp, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não, suy tim, rối loạn nhịp tim, viêm loét dạ dày tá tràng, viêm tụy, xơ gan, ung thư gan, gan nhiễm mỡ…

Bác sỹ chuyên khoa cấp I Nguyễn Song Hải - Trưởng khoa Hồi sức - Chống độc, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: “Số bệnh nhân phải vào Khoa Hồi sức - Chống độc trong tình trạng sức khỏe xấu do liên quan đến bia, rượu là rất nhiều. Trong đó, có nhiều loại nhưng phổ biến là những người bị rượu, bia phá hủy nội tạng và tai nạn giao thông. Những bệnh nhân này thường bị di chứng nặng nề do khi sử dụng bia, rượu, sức đề kháng của cơ thể rất yếu, tình trạng sức khỏe không ổn định để có thể đưa ra những giải pháp cấp cứu một cách nhanh chóng và chính xác như người bình thường không sử dụng chất kích thích”.

Lạm dụng bia, rượu là một thói xấu không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe bản thân mà còn là nguyên nhân gây ra những xung đột trong gia đình và trong xã hội. Trong gia đình, cha mẹ uống rượu sẽ dẫn đến nguy hại cho con cái cả về thể chất lẫn tinh thần. Bia, rượu lúc này lại chính là chất xúc tác khiến cho "tiến trình xung đột" đi đến giai đoạn cuối với kết quả là sự bạo hành.

Những xích mích dù nhỏ nhưng khi có rượu vào sẽ trở thành mấu chốt của sự tranh chấp. Khi uống nhiều rượu thì lẽ tất nhiên là phải say, lúc này đi đứng không vững, nói năng không chuẩn, nhìn không rõ, mất khả năng kiểm soát ý chí và hành vi. Đây cũng chính là lúc thường xảy ra các việc sai quấy như đánh nhau, vi phạm pháp luật... hoặc nhẹ nhất thì cũng tự làm xấu đi hình ảnh của mình với bạn bè, cộng đồng, xã hội…

Một vấn đề đang gây nhức nhối hiện nay là bảo đảm an toàn giao thông. Liệu những người uống bia, rượu khi tham gia giao thông thì hậu quả sẽ như thế nào? Đại úy Hà Văn Bính - Đội Cảnh sát Giao thông, Công an thành phố Yên Bái cho biết: “Phải đến trên dưới 40% các vụ tai nạn giao thông xảy ra trên địa bàn thành phố Yên Bái mà chúng tôi trực tiếp xử lý là có sự tác động của bia, rượu”.

Đại úy Bính cũng nhấn mạnh thêm: "Luật Giao thông đường bộ sửa đổi đã quy định rất rõ ràng, người tham gia giao thông tuyệt đối không được sử dụng các chất kích thích, các chất có nồng độ cồn cao (bia, rượu). Vì nếu sử dụng thì đầu óc sẽ kém minh mẫn, khả năng xử lý tình huống trên đường giảm sút nên việc gây tai nạn cho người khác hoặc tự gây tai nạn cho mình rất khó tránh khỏi".

Đáng nói hiện nay là tình trạng lạm dụng bia, rượu chủ yếu do nhu cầu giải trí cho nên mọi người bên cạnh việc cần hiểu đúng về bia, rượu còn phải tự tìm cho mình, gia đình những hình thức giải trí lành mạnh.

Trong hoạt động giao tiếp hoặc lễ lạt, uống bia, rượu không thể không có. Tuy nhiên, chúng ta cần nhận thức rằng, bia, rượu là một chất độc hại, không nhất thiết phải uống hoặc có thể hạn chế, uống một cách chừng mực. Đồng thời phải có suy nghĩ rằng, uống bia, rượu với liều lượng lớn sẽ dẫn đến những hậu quả không như ý muốn, gây hại cho sức khỏe, ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình và xã hội. Những chất kích thích bao giờ cũng có sự cám dỗ khó cản đối với con người.

Với sự phổ biến như hiện nay, tác hại của bia, rượu liên quan đến rất nhiều lĩnh vực trong cuộc sống. Cho nên, trước hết, mỗi chúng ta, người uống cũng như không uống phải ý thức về sự nguy hại ấy, phải xây dựng cho mình một quyết tâm tạo rào cản trước sức cám dỗ của bia, rượu để đi đến từ bỏ và giúp người khác từ bỏ bia, rượu.

Thiên Cầm