Tự hào được mang tên Bác Hồ kính yêu, dưới sự chăm lo, dìu dắt của Đảng Cộng sản Việt Nam và Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, trải qua các thời kỳ đấu tranh cách mạng, tổ chức Đội Thiếu niên tiền phong (TNTP) Hồ Chí Minh đã không ngừng lớn mạnh, trở thành “ngôi nhà chung” của các em thiếu niên nhi đồng.

Sự ra đời của tổ chức Đội TNTP Hồ Chí Minh khẳng định vị trí, vai trò của thiếu nhi trong quá trình đấu tranh cách mạng

Ngày 15/5/1941 tại thôn Nà Mạ, xã Trường Hà, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng, Hội Nhi đồng Cứu quốc được tập hợp và ra mắt với 5 đội viên là Nông Văn Dền - bí danh là Kim Đồng; Nông Văn Thàn - bí danh Cao Sơn; Lý Văn Tịnh - bí danh Thanh Minh, Lý Thị Nì - bí danh Thủy Tiên và Lý Thị Xậu - bí danh Thanh Thủy trong đó Kim Đồng được bầu làm Đội trưởng.

Hội Nhi đồng Cứu quốc là thành viên của Mặt trận Việt Minh, hoạt động theo điều lệ của Mặt trận Việt Minh với nội dung: "Dự bị đánh Tây, đánh Nhật làm cho Việt Nam hoàn toàn độc lập". Điều đó cho thấy, Đội luôn là tổ chức nòng cốt trong các phong trào thiếu nhi, là lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường, là lực lượng dự bị của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Đội lấy 5 điều Bác Hồ dạy thiếu niên, nhi đồng làm mục tiêu phấn đấu rèn luyện cho đội viên.

Đứng dưới cờ Đội quang vinh, đội viên được phát triển mọi khả năng trong hoạt động, học tập, vui chơi, cống hiến sức mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Từ khi thành lập, theo sự nghiệp cách mạng của Đảng và được Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phụ trách, Đội TNTP Hồ Chí Minh ngày càng phát triển. Qua từng thời kỳ, Đội đã đổi tên cho phù hợp với yêu cầu của cách mạng và nguyện vọng của thiếu niên, nhi đồng như: Đội Nhi đồng Cứu quốc, Đội Thiếu niên Tháng Tám, Đội Thiếu niên tiền phong Việt Nam và ngày 30/01/1970, thể theo nguyện vọng của thiếu niên, nhi đồng cả nước, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ra Nghị quyết cho Đội được mang tên Bác Hồ kính yêu: Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh.

Những đóng góp của đội viên thiếu nhi Yên Bái trong 70 năm qua

Trải qua 70 năm phấn đấu xây dựng và trưởng thành theo sự nghiệp cách mạng của Đảng và của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, lớp lớp thiếu nhi Yên Bái đã và đang đóng góp sức mình xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Trong các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược, với tinh thần yêu nước, lòng quả cảm kiêm cường, các đội viên, thiếu niên Yên Bái tích cực tham gia hoạt động cách mạng như: tham gia phá kho thóc của giặc Nhật ở Vân Hội; tham gia các đội du kích Âu Cơ, Yên Phú, làm liên lạc, trinh sát, bảo vệ trật tự trị an, bảo vệ xóm làng; tham gia lao động tiết kiệm, xóa mù chữ. Qua các phong trào đấu tranh cách mạng như: “Xin đi du kích”, “Việc nhỏ, chí lớn”, “Làm nghìn việc tốt”, thi đua thực hiện 5 điều Bác Hồ dạy, giành danh hiệu “Cháu ngoan Bác Hồ”, nhiều đội viên thiếu niên đã trở thành dũng sỹ diệt Mỹ - ngụy như: Hoàng Văn Thọ,  Đội trưởng Miễn…

Bước vào thời kỳ đổi mới, thiếu nhi các dân tộc tỉnh Yên Bái luôn nhận được sự quan tâm tạo điều kiện của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ban ngành, đoàn thể, sự dìu dắt của tổ chức Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, công tác Đội và phong trào thanh thiếu nhi tỉnh Yên Bái đã đạt được những thành tích đáng khích lệ.

Công tác giáo dục của Đội được đẩy mạnh nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục lịch sử, truyền thống, giáo dục đạo đức, lối sống và những giá trị tốt đẹp của con người và dân tộc Việt Nam, quê hương Yên Bái, tạo điều kiện thuận lợi cho thiếu nhi phấn đấu rèn luyện và trưởng thành.

Nổi bật trong công tác giáo dục thiếu nhi là phong trào 1.605 bát hương dâng mộ liệt sỹ; phong trào đi tìm địa chỉ đỏ, phối hợp xây nhà cho mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Nhân tại xã Đại Lịch huyện Văn Chấn; tổ chức Hội thi “Chúng em kể những câu chuyện về Bác Hồ”, triển khai “Viết nhật ký thiếu nhi làm theo lời Bác...”, tạo điểm nhấn trong triển khai cuộc vận động “Thiếu nhi Yên Bái học tập và làm theo lời Bác”.

Các chương trình, phong trào hoạt động của Đội đã được tổ chức và triển khai mang lại hiệu quả thiết thực như: phong trào thi đua “Thiếu nhi Yên Bái thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy”,  “Sáng tạo trẻ”, “Nghìn việc tốt”,  cuộc vận động “Giúp bạn đến trường - cùng hướng tới tương lai”, các chương trình “Măng non đất nước, tiếp bước cha anh”, “Hành trang tri thức, vững bước tương lai”, “Thân thiện đến trường, thắp sáng ước mơ”,... đã thu hút hàng nghìn đội viên, thiếu niên nhi đồng tham gia, tạo môi trường học tập và rèn luyện, góp phần bồi dưỡng hình thành cho các em những giá trị phẩm chất tốt đẹp của người công dân mới xã hội chủ nghĩa.

Từ các phong trào, các hoạt động của Đội đã xuất hiện nhiều gương đội viên tiêu biểu như em Phùng Văn Hải dũng cảm cứu người giữ dòng nước xoáy được Trung ương Đoàn tặng Huy chương “Tuổi trẻ dũng cảm”; em Nguyễn Văn Phong - Trường Tiểu học và THCS Yên Thái, Văn Yên nhiều năm liền cõng bạn đi học; em Trần Thu Hoài đạt giải giọng ca xuất sắc trong chương trình Đồ-rê-mí năm 2009...

 Hàng năm, Hội đồng Đội các cấp trong tỉnh đã cấp trên 150 nghìn chuyên hiệu đội viên cho các em có thành tích rèn luyện xuất sắc, trên 12 nghìn nhi đồng được kết nạp vào Đội, 8 nghìn đội viên lớn tuổi được vinh dự đứng trong hàng ngũ của Đoàn; hàng trăm em được nhận học bổng, giải thưởng Kim Đồng, Vừ A Dính, Đô-rê-mon do Trung ương Đoàn trao tặng vì thành tích xuất sắc trong học tập và tham gia công tác Đội.

Công tác kiện toàn tổ chức Đội và xây dựng Đội vững mạnh được duy trì và đẩy mạnh hoạt động của 1.350 sao điểm 10,  2.145 sao chăm học, 16.535 sao chăm ngoan, 12.300 đôi bạn cùng tiến thường xuyên giúp đỡ nhau trong học tập, 15.021 sao nhi đồng...

Những thành tích đó, bên cạnh sự nỗ lực cố gắng của nhiều thế hệ cán bộ, đội viên, thiếu niên nhi đồng là sự chăm lo, hướng dẫn tổ chức các phong trào hành động cách mạng của các cấp bộ Đoàn, Đội trong tỉnh, đặc biệt là sự quan tâm lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, sự hỗ trợ chăm lo của các cấp chính quyền; sự ủng hộ phối hợp chặt chẽ của các các ban, ngành, đoàn thể, đặc biệt là ngành giáo dục - đào tạo.

 Năm 1993, được sự hỗ trợ của Trung ương Đoàn và Hội đồng Đội Trung ương, UBND tỉnh Yên Bái đã cho đầu tư xây dựng Nhà thiếu nhi tỉnh  - đây là trung tâm phương pháp công tác Đội của cả tỉnh và là trung tâm giáo dục ngoài nhà trường cho đội viên, thiếu niên nhi đồng.

Năm 2010, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã phê duyệt Đề án xây dựng hệ thống nhà thiếu nhi cấp huyện giai đoạn 2010 - 2020, dự án xây dựng bể bơi cho thanh thiếu nhi tại Nhà thiếu nhi tỉnh… Đây chính là sự khẳng định niềm tin yêu, sự chăm lo của các cấp ủy Đảng, chính quyền đối với thiếu nhi các dân tộc tỉnh Yên Bái.

Phát huy truyền thống 70 năm vẻ vang tiếp tục phấn đấu, rèn luyện

Phát huy những kết quả đạt được, công tác Đội và phong trào thanh thiếu nhi tỉnh Yên Bái trong thời gian tới tiếp tục tập trung duy trì, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động đáp ứng với nhu cầu thiếu nhi. Trong công tác giáo dục, thường xuyên đẩy mạnh các hoạt động giáo dục  truyền thống cách mạng, đạo đức lối sống, ý thức chấp hành pháp luật, xây dựng nếp sống văn minh trong thiếu nhi. Thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy thiếu niên nhi đồng, đẩy mạnh các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nước nhớ nguồn”...

Tích cực triển khai Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 06/NQ-TWĐTN của Ban Chấp hành Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh khóa IX về tăng cường tổ chức các hoạt động vui chơi giải trí cho thiếu niên nhi đồng; tiếp tục triển khai thực hiện Nghị quyết  Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ IX, Nghị quyết Đại hội Đoàn tỉnh Yên Bái lần thứ XVII về “Chương trình bảo vệ, chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng và xây dựng Đội TNTP Hồ Chí Minh vững mạnh”.

Trước mắt, Hội đồng Đội các cấp cần chuẩn bị tốt hoạt động hè 2011 thu hút đông đảo thiếu niên nhi đồng tham gia sinh hoạt, tránh xa tệ nạn xã hội, Internet có nội dung không lành mạnh và trò chơi điện tử bạo lực, tạo môi trường để đội viên, thiếu niên phấn đấu, rèn luyện; đẩy mạnh triển khai các phong trào, chương trình, cuộc vận động  như: “Uống nước nhớ nguồn”, “Nghìn việc tốt”, “Thắp sáng ước mơ thiếu nhi Việt Nam”, “Vui bước đến trường - ươm ước mơ xanh”, “Rèn luyện đội viên”, “Sao nhi đồng”... góp phần quan trọng trong việc giáo dục phẩm chất  và năng lực của thiếu niên nhi đồng; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ phụ trách thiếu nhi, cán bộ chỉ huy Đội, đảm bảo chất lượng đội viên, phát huy vai trò, trách nhiệm của các cấp bộ đoàn trong tổ chức hoạt động vui chơi, giải trí cho thiếu niên, nhi đồng.

Phát huy truyền thống 70 năm vẻ vang của Đội TNTP Hồ Chí Minh, các thế hệ đội viên, thiếu niên nhi đồng tỉnh Yên Bái hôm nay sẽ tiếp tục kế thừa những truyền thống   cách mạng của dân tộc, ra sức học tập, rèn luyện, phấn đấu để trở thành con ngoan, trò giỏi, đội viên gương mẫu, cháu ngoan Bác Hồ, xứng đáng là lớp chủ nhân tương lai của đất nước, góp phần xây dựng quê hương Yên Bái ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Nông Việt Yên - Ủy viên Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh,
Phó bí thư Thường trực Tỉnh Đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội tỉnh Yên Bái