Để hoàn thành mục tiêu này, BHXH huyện đã phân công cán bộ chuyên quản các đơn vị tiến hành thông báo, đối chiếu số lao động, quỹ tiền lương, tính toán số phải thu và thông báo cho các đơn vị nộp đúng, đủ theo quy định…Tuy nhiên, tính đến hết quý III, BHXH huyện Yên Bình mới thu được gần 25 tỷ đồng, bằng 67% kế hoạch.

Theo ông Nguyễn Văn Hảo - Phó giám đốc BHXH huyện Yên Bình, hiện nay công tác thu BHXH tại các đơn vị quốc doanh và ngoài quốc doanh gặp rất nhiều khó khăn. Đến hết quý III, toàn huyện có tới hàng chục đợn vị còn nợ đọng BHXH với số tiền dao động từ vài chục đến hàng trăm triệu đồng. Đứng đầu trong danh sách nợ đọng BHXH là Công ty cổ phần Chè Văn Hưng với số nợ lên tới 805 triệu đồng.

Lí giải cho sự “chậm trễ” này, phía công ty cho rằng do tình hình sản xuất kinh doanh từ đầu năm đến nay gặp rất nhiều khó khăn, sản phẩm làm ra không tiêu thụ được nên đơn vị chưa có tiền để đóng BHXH. Cũng nợ đọng BHXH với số tiền trên 300 triệu đồng là Công ty TNHH một thành viên Lâm trường Thác Bà cho rằng do Công ty mới chuyển đổi, cộng với sự biến động của giá gỗ nên việc đóng BHXH chưa thực hiện được.

Ngay cả Công ty cổ phần Mông Sơn được biết đến là một doanh nghiệp đi đầu trong lĩnh vực khai thác, chế biến, kinh doanh xuất nhập khẩu khoáng sản với trên trên 400 nhân công lao động song, đến hết 9/2011 Công ty này vẫn còn nợ BHXH trên 300 triệu đồng. Ngoài ra, còn rất nhiều những đơn vị nợ đọng BHXH như: Công ty cổ phần đá trắng Vinaconex nợ 140 triệu đồng tiền BHXH quý III; Công ty Tư vấn xây dựng giao thông Yên Bình nợ 30 triệu đồng, Công ty cổ phần Yên Thành nợ trên 67 triệu đồng…

Ông Hảo cho rằng: “Hệ quả của thực trạng trên đã khiến cho rất nhiều người lao động dù đến tuổi nghỉ hưu nhưng vẫn chưa được giải quyết các chế độ do các đơn vị chủ quản chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đóng BHXH”.

Hầu hết các đơn vị đều đưa ra rất nhiều lý do để biện minh cho việc chậm đóng BHXH nhưng tựu chung đều xoay quanh những nguyên nhân về khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh, trong tìm đầu ra cho sản phẩm và sự biến động của giá cả thị trường. Theo Phó giám đốc BHXH huyện, đa phần các doanh nghiệp trên địa bàn đều hoạt động trong lĩnh vực nông lâm nghiệp, sản xuất theo mùa vụ, giá cả bấp bênh nên việc thu BHXH tại những đơn vị này gặp rất nhiều khó khăn.

Đặc biệt, hiện nay các cơ quan BHXH không có thẩm quyền xử phạt mà chỉ có thể đôn đốc, thống kê các đơn vị vi phạm về đóng BHXH và báo cáo các cơ quan chức năng giải quyết, dẫn đến việc có xử lý hay không, xử lý nhanh hay chậm phụ thuộc vào các cơ quan khác. Thủ tục xử phạt hay khởi kiện một đơn vị nợ đọng tiền đóng BHXH còn rất nhiều khó khăn, phức tạp. Vì vậy trong thực tế, số đơn vị vi phạm nhiều nhưng số vụ việc được xử lý còn quá ít và chậm.

Hơn nữa bộ máy làm công tác trong hệ thống BHXH nói chung và công tác thu nói riêng còn thiếu nhiều. Kinh phí để chi tuyên truyền về pháp luật BHXH, kinh phí chi cho các đơn vị phối hợp trong công tác thu hồi nợ đọng tiền đóng quá ít; chế độ đãi ngộ cho người làm công tác thu hồi nợ đọng cũng không có.

BHXH Yên Bình sẽ tập trung làm tốt công tác cấp sổ thẻ, giải quyết các chế độ BHXH… đặc biệt sẽ tăng cường các giải pháp thu BHXH tại 276 đơn vị trên địa bàn, nhất là các đơn vị còn nợ đọng BHXH.

Theo đó, cán bộ BHXH sẽ tổ chức khai thác lao động ở các đơn vị sản xuất kinh doanh và các đơn vị sử dụng lao động; tập trung đôn đốc các đơn vị này làm tốt công tác thu nộp BHXH theo đúng tiến độ, kế hoạch; lập biên bản các đơn vị nợ đọng BHXH lâu để làm cơ sở khởi kiện ra tòa nếu các đơn vị này cố tình không đóng nộp; thành lập các tổ liên ngành  kiểm tra, đôn đốc các đơn vị; phối hợp với các đơn vị giải quyết các chế độ biểm hiểm cho cán bộ, công nhân viên chức và người lao động…

Tuấn - Cường