Đây là hoạt động thiết thực góp phần vào công tác tuyên truyền chính sách dân số của Đảng và Nhà nước đến các tầng lớp nhân dân, đồng thời thể hiện quyết tâm thực hiện chiến lược dân số - kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ), góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Đến thời điểm này, dân số của tỉnh Yên Bái đạt trên dưới 741 ngàn người, tỷ lệ tăng dân số bình quân giữ ổn định ở mức 0,9%/năm, tỷ lệ các cặp vợ chồng thực hiện các biện pháp tránh thai hiện đại chiếm trên 72%. Hàng năm, bằng nhiều phương thức khác nhau, chúng ta đã có rất nhiều đợt tuyên truyền về chính sách, Pháp lệnh Dân số; tư vấn về KHHGĐ, sức khỏe sinh sản. Cùng với hướng mạnh công tác truyền thông dân số, đưa dịch vụ KHHGĐ về vùng khó khăn, vùng đông dân cư là việc triển khai các mô hình can thiệp làm giảm nhanh tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, mô hình giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh... Các mô hình lồng ghép này đã tạo ra những chuyển biến trong nhận thức và hành vi của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân.

Tuy nhiên, Yên Bái cũng không đứng ngoài những nguy cơ mà Phó thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân đã đặt ra tại Hội nghị trực tuyến triển khai Chiến lược Dân số và sức khỏe sinh sản Việt Nam giai đoạn 2011-2020. Đó là chất lượng dân số còn hạn chế, vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh và mức sinh thay thế không đồng đều ở các địa phương, trong đó có tình trạng đẻ nhiều.

Tỷ lệ tăng dân số bình quân đã ổn định, tỷ lệ sinh con thứ 3 trung bình giảm 0,5%/năm đã thể hiện sự nỗ lực của các cấp, các ngành. Nhưng tình trạng sinh con thứ ba trở lên vẫn tái diễn không chỉ ở các địa phương vùng cao khó khăn, trên 90% là đồng bào dân tộc thiểu số như Trạm Tấu, Mù Cang Chải  mà còn cả các địa phương vùng thấp. Ngay ở thành phố Yên Bái cũng ghi nhận trên 10 trẻ thứ ba chào đời trong năm 2011.

Tháng hành động quốc gia về dân số năm nay, các địa phương đã tổ chức nhiều hoạt động hưởng ứng nhằm triển khai kết quả những mục tiêu về dân số, sức khỏe sinh sản đã đề ra. Nhưng để sau mỗi cuộc mít tinh, những buổi tuyên truyền có sự chuyển biến mạnh mẽ thì cùng với cơ chế, chính sách, sự nỗ lực từ cơ sở là yếu tố hết sức quan trọng. Đó là sự sâu sát từ chính quyền ở từng thôn, cụm dân cư; sự vào cuộc nghiêm túc của các tổ chức đoàn thể và những cố gắng của đội ngũ cộng tác viên trong quá trình "đến từng nhà, rà từng đối tượng".

Công tác tuyên truyền có sự vào cuộc của các phương thức truyền thông, nhưng cần phải có trọng tâm, trọng điểm và dựa vào những người có uy tín trong cộng đồng. Hoạt động tư vấn, giáo dục sức khỏe sinh sản cho các đối tượng cần có cách thức tổ chức phong phú, sáng tạo, phù hợp với từng đối tượng.

Cùng với tuyên truyền vận động đến các tầng lớp nhân dân, công tác DS-KHHGĐ cần được nhiều hơn các địa phương đưa vào quy ước, hương ước của các khu dân cư, Những nỗ lực đồng bộ sẽ góp phần tạo hiệu ứng tích cực trong tuyên truyền, phát huy tính cộng đồng thực hiện hiệu quả chính sách dân số ngay từ cơ sở.

Minh Quang