Đến nay, 9/9 huyện, thị, thành phố, 150/180 xã, phường, thị trấn phát hiện có người nhiễm HIV. Thành phố Yên Bái, thị xã Nghĩa Lộ, huyện Văn Chấn, Trấn Yên, Yên Bình là các địa phương có số người nhiễm HIV cao nhất tỉnh.

Nhận thức sâu sắc của nguy cơ đại dịch HIV có thể bùng phát, trên cơ sở chức năng nhiệm vụ được giao, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS Yên Bái đã chủ động xây dựng kế hoạch tham mưu cho ngành y tế và Ban chỉ đạo 138 của tỉnh củng cố tổ chức bộ máy, cử cán bộ thường xuyên xuống cơ sở phối hợp giám sát các đối tượng nguy cơ cao, kịp thời phát hiện người mắc mới và đưa vào quản lý.

Đồng thời phối hợp với các cơ quan truyền thông đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức người dân, về phòng, chống lây nhiễm HIV, chống phân biệt đối xử, kỳ thị với người nhiễm HIV. Năm 2011, Trung tâm đã duy trì hoạt động của phòng tư vấn xét nghiệm HIV tư vấn trực tiếp và tư vấn qua điện thoại, tạo điều kiện thuận lợi cho người cần tư vấn, xét nghiệm HIV, đảm bảo giữ kín danh tính theo yêu cầu của người tư vấn, xét nghiệm HIV.

Những năm qua, Yên Bái đã thực hiện hiệu quả chương trình giảm tác hại tại 53 xã, phường, thị trấn của 7 huyện, thị xã, thành phố. Năm 2011vừa qua đã mở rộng hoạt động thêm 41 xã, phường, thị trấn, giúp người có nguy cơ cao thay đổi hành vi, vận động người nhiễm HIV và gia đình họ cùng tham gia phòng, chống HIV/AIDS. Từ đó, nhận thức của người dân đã có chuyển biến rõ rệt, sự kỳ thị và phân biệt đối xử liên quan đến HIV/AIDS ngày càng giảm.

Các hoạt động chuyên môn, kỹ thuật đảm bảo đúng quy định của Bộ Y tế trong việc tư vấn và xét nghiệm HIV, xây dựng hệ thống giám sát HIV/AIDS từ tỉnh đến các huyện, thị, thành phố, nâng cấp các cơ sở điều trị, tư vấn nghiệm xét nghiệm HIV. Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh tập trung đẩy mạnh chương trình chăm sóc và hỗ trợ người nhiễm HIV/AIDS nhất là tại các xã, phường, thị trấn đảm bảo quản lý 75% người nhiễm. Năm qua, Trung tâm còn thực hiện tốt “Tháng cao điểm chiến dịch dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con”, “Tháng truyền thông phòng, chống AIDS”.

Kiểm tra, giám sát công tác phòng, chống HIV tại Khoa Xét nghiệm Bệnh viênện Đa khoa thị xã Nghĩa Lộ. 

Toàn tỉnh đã tổ chức 1.750 buổi truyền thông trực tiếp nhóm nhỏ tại các cơ sở y tế, tổ chức hội thảo, mít tinh, diễu hành tại 45 xã, phường trọng điểm. Chương trình hỗ trợ điều trị HIV/AIDS và dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang được triển khai tích cực. Tư vấn, xét nghiệm HIV tự nguyện cho trên 10.800 lượt phụ nữ có thai, thực hiện điều trị cho 27 phụ nữ mang thai, cấp sữa cho 23 trẻ em sinh ra từ mẹ nhiễm H, lấy máu xét nghiệm tế bào CD4 miễn phí cho 1.433 lượt người nhiễm HIV. Các cơ sở y tế đã rà soát, làm thủ tục điều trị ARV( thuốc kháng vi rút) cho 627 người bệnh.

Trên thực tế, năm 2011 số người nhiễm HIV đã giảm so với năm 2010 nhưng các yếu tố tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm HIV hàng năm vẫn chưa hoàn toàn kiểm soát được. Xu hướng lây nhiễm HIV/AIDS đang có nguy cơ tập trung vào đối tượng từ 13 - 49 tuổi, chiếm 96,3% trong tổng số người nhiễm HIV/AIDS.

Theo kết quả giám sát năm 2011, tỷ lệ phụ nữ bị nhiễm HIV chiếm 24,4%, tăng 2,4% so với năm 2010, số người nghiện chích ma túy tăng 4,2%, địa bàn có xu hướng lan rộng, đáng chú ý là số ca lây truyền qua đường tình dục và từ mẹ sang con. Bên cạnh đó, các chương trình hỗ trợ chưa được triển khai sâu rộng, nhận thức của một bộ phận người dân về các biện pháp phòng, chống HIV/AIDS chưa đầy đủ, còn kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS. Đội ngũ y bác sĩ điều trị, cán bộ cơ sở còn thiếu, mạng lưới cộng tác viên hạn chế về năng lực lại kiêm nhiệm nhiều chương trình. Công tác giáo dục truyền thông chưa được tổ chức thường xuyên sâu rộng trong cộng đồng.

Tình hình lây nhiễm HIV/AIDS vẫn diễn biến phức tạp cần có giải pháp đồng bộ của các cấp, các ngành. Cấp ủy, chính quyền địa phương cần xác định phòng, chống HIV/AIDS là nhiệm vụ thường xuyên được bàn thảo trong nội dung phát triển kinh tế - xã hội hàng năm. Công tác tuyên truyền, giáo dục cần được đổi mới theo hướng tích cực, hiệu quả, sát tình hình thực tiễn và thường xuyên huy động sự tham gia của các ban, ngành, đoàn thể và cộng đồng trong công tác phòng, chống lây nhiễm HIV/AIDS.

 Q.N