Việc điều tra khám phá, xét xử các loại tội phạm đạt tỷ lệ cao, không xảy ra tội phạm có sử dụng vũ khí nóng… Tuy nhiên, hoạt động tư pháp còn bộc lộ những vướng mắc, hạn chế cần được các cơ quan chức năng tiếp tục chỉ đạo tháo gỡ...

Về công tác kiểm sát, xét xử, viện kiểm sát nhân dân (VKSND) và tòa án nhân dân (TAND) các cấp đã tập trung triển khai, thực hiện nhiệm vụ trọng tâm theo chỉ thị của Viện trưởng VKSND Tối cao và Chánh án TAND Tối cao. Các cơ quan tư pháp đã triển khai toàn diện và thực hiện có hiệu quả các mặt công tác theo chức năng nhiệm vụ của mỗi ngành.

Đồng thời, các ngành đã gắn với việc thực hiện các nhiệm vụ cải cách tư pháp theo Nghị quyết 49 của Bộ Chính trị. Thực hiện chức năng kiểm sát các hoạt động tư pháp và thực hành quyền công tố, VKSND hai cấp đã đề cao trách nhiệm trong giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, tăng cường kiểm sát trực tiếp về công tác giải quyết tin báo tố giác tội phạm tại cơ quan điều tra. Qua đó, nâng cao tỷ lệ phát hiện, xử lý tội phạm, hạn chế mức thấp nhất việc xử lý oan sai và bỏ lọt tội phạm. Công tác xét xử được chỉ đạo và giải quyết kịp thời các loại án.

Trong 6 tháng đầu năm 2012, số lượng án hình sự tăng 45 vụ, án hôn nhân - gia đình tăng 23 vụ so với cùng kỳ năm trước nhưng TAND các cấp không để xảy ra án quá hạn luật định, chất lượng xét xử các loại án từng bước được nâng cao, không xử oan người không có tội và bỏ lọt tội phạm. Hình phạt áp dụng đối với bị cáo đều bảo đảm đúng pháp luật, tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội. Các trường hợp xử phạt tù nhưng cho hưởng án treo bảo đảm các điều kiện giảm nhẹ theo qui định của pháp luật.

Đối với công tác thi hành án (THA) dân sự, cơ quan THA trên địa bàn đã ra quyết định thi hành 100% các bản án, quyết định có hiệu lực thi hành. Các biện pháp thi hành được áp dụng đồng bộ như: đôn đốc, xác minh, xét miễn giảm, tổ chức cưỡng chế… nhằm giảm lượng án tồn đọng. Trong 6 tháng cơ quan THA đã thi hành xong 1.313/1.963 việc, đạt tỷ lệ 67%, số tiền thu được trên 4,43 tỷ đồng, đạt 36% trong số án có điều kiện thi hành.

Quá trình thực hiện, hoạt động tư pháp thời gian qua cũng bộc lộ một số vướng mắc, hạn chế cần khắc phục. Về kiểm sát các hoạt động tư pháp, mặc dù ngành kiểm sát đã có nhiều cố gắng nhưng tình trạng trả hồ sơ để điều tra bổ sung còn cao.

Trong tổng số 255 vụ, 350 bị cáo tòa án thụ lý, có 11 vụ, 19 bị cáo tòa án trả hồ sơ cho VKSND điều tra bổ sung. Qua đó cho thấy, một số điều tra viên, kiểm sát viên được phân công điều tra chưa đánh giá hết các chứng cứ và chưa thực hiện đầy đủ các qui định của Luật Tố tụng.

Công tác THA, tuy đã được sự quan tâm chỉ đạo giải quyết nhưng do đặc thù của công tác nên số việc tồn đọng chưa có điều kiện thi hành còn cao (tồn 1.287 việc, gần 20 tỷ đồng). Việc áp dụng biện pháp cưỡng chế khấu trừ lương từ cơ quan bảo hiểm xã hội của người phải THA gặp nhiều khó khăn.

Công tác xét miễn, giảm THA theo qui định khó thực thi do hiện nay luật quy định người phải thi hành án phải nộp 1/20 tổng số tiền phải thi hành mới đủ điều kiện xét miễn, giảm THA, trong khi người phải thi hành không thể thực hiện.

Đối với công tác xét xử, cơ quan xét xử cần tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, hướng dẫn, giải thích các qui định mới của Bộ luật Tố tụng dân sự cho các đương sự, nhằm bảo vệ tốt quyền, lợi ích hợp pháp của công dân; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tố tụng, THA tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc áp dụng pháp luật vào điều kiện thực tế đấu tranh phòng, chống tội phạm và xét miễn, giảm THA dân sự; thực hiện tốt việc kháng nghị, thông báo rút kinh nghiệm của cơ quan kiểm sát để áp dụng luật theo đúng qui định.

Trên cơ sở các nhiệm vụ được triển khai, để tiếp tục thực hiện công tác tư pháp có hiệu quả, các ngành, cơ quan chức năng cần tập trung phối hợp nêu cao trách nhiệm, giải quyết kịp thời các vướng mắc phát sinh trong quá trình tố tụng, nhằm thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa, đấu tranh trấn áp tội phạm.

Các ngành chú trọng công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật toàn dân, đồng thời bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, tập huấn các văn bản mới ban hành, đẩy mạnh công tác giám đốc kiểm tra, phát hiện và chấn chỉnh kịp thời sai sót trong hoạt động tố tụng; nâng cao công tác điều tra, truy tố, xét xử, THA, hạn chế thấp nhất việc trả hồ sơ giữa các cơ quan tiến hành tố tụng.

V.T