Theo thống kê của ngành y tế, năm 2011, trên địa bàn tỉnh xảy ra 22 vụ ngộ độc thực phẩm làm 105 người mắc, 2 người tử vong. Năm 2012, có 19 vụ ngộ độc thực phẩm với 75 ca mắc. Nếu chỉ nhìn con số này có thể thấy, vấn đề ngộ độc thực phẩm chưa quá trầm trọng, bởi tỷ lệ mắc ở mức thấp với 10 trường hợp/100.000 nghìn dân, nhưng điều đó không đồng nghĩa với thực phẩm trên địa bàn đã an toàn.

Cũng trong năm 2012, ngành y tế đã kiểm tra 3.803 cơ sở ăn uống, buôn bán thực phẩm và phát hiện 605 cơ sở vi phạm do sử dụng thực phẩm đã hết hạn sử dụng, thực phẩm không rõ nguồn gốc, thực phẩm chứa vi sinh vật gây hại vượt ngưỡng cho phép. Lực lượng quản lý thị trường đã xử lý 176 vụ, gồm: gà nhập lậu, rượu, nước giải khát, mì chính giả. Điển hình là vụ vận chuyển 750 kg đùi gà đông lạnh không rõ nguồn gốc, hơn 1 tấn cá tầm nhập lậu, 3.735 chai rượu vang nho giả...

Đó chỉ là phần nổi của tảng băng hàng hoá, thực phẩm "bẩn". Không chỉ thực phẩm gây ngộ độc dẫn đến tử vong ngay mà còn hàng loạt thực phẩm được cơ quan chức năng phát hiện và lấy mẫu xét nghiệm có chứa chất độc hại vượt ngưỡng cho phép, gây tổn hại sức khoẻ và nòi giống con người. Thực phẩm "bẩn" trong nước như rau, hoa quả, lương thực, thực phẩm tràn lan hầu như không kiểm soát được.

Để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, người tiêu dùng khi mua hàng cần xem rõ nguồn gốc xuất xứ hàng hóa.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh không có lò giết mổ tập trung mà hầu hết là giết mổ nhỏ lẻ, không thể kiểm soát. Gà nhập lậu, gà thải loại, gà đông lạnh không rõ nguồn gốc vẫn xuất hiện tại các chợ.

Người tiêu dùng nên mua hàng hóa rõ nguồn gốc, xuất xứ và phải có hoá đơn bán hàng. Khi phát hiện thấy hàng hoá có nhiều nghi vấn, người tiêu dùng cần báo cho các lực lượng chức năng để kiểm tra làm rõ. Nếu có vi phạm, phải xử lý nghiêm minh trước pháp luật.

Nhìn bên ngoài mấy ai biết những con gà được mổ sẵn, da vàng ươm là sản phẩm đã được "phù phép" từ gà thải loại nhập lậu từ Trung Quốc. Những xe chở đầy nội tạng được ngâm tẩm hoá chất được đi tiêu thụ khắp các nhà hàng, quán ăn. Trong thời gian qua, trên các phương tiện thông tin đại chúng, các cơ quan chức năng đã phát hiện và nghi nhiều loại hoa quả nguồn gốc Trung Quốc có chứa chất có khả năng gây vô sinh, ung thư. Thế nhưng từ thành phố đến nông thôn đâu đâu cũng thấy tràn ngập hoa quả Trung Quốc. Ngay cả một số hoa quả được gắn mác nho Mỹ, mận, lê Australia nhưng trên thực tế, chúng có "quê mẹ" là Trung Quốc.

Trước những thông tin đã bị phanh phui, lượng người tiêu dùng các mặt hàng này đã giảm, sức mua chỉ bằng 60-70% so với trước. Và trước "mê hồn trận" hoa quả có nguồn gốc Trung Quốc, nhiều người tiêu dùng đã quay trở lại mua hoa quả Việt Nam như: bưởi, chuối, đu đủ.

Chị Nguyễn Thị Thịnh - Phường Đồng Tâm (TP Yên Bái) cho biết: "Đi chợ trong thời lạm phát đã khó, nay lại càng khó hơn bởi thông tin cho thấy rất nhiều thực phẩm mất an toàn như rau, thịt gà, thịt lợn vẫn được bày bán…".

Đem những lo lắng của người tiêu dùng trao đổi với ông Nguyễn Văn Dũng - Chi cục trưởng Chi cục An toàn thực phẩm, ông Dũng chia sẻ: "Hiện nay, trên địa bàn có gần 4 ngàn cơ sở thực phẩm, trong đó có 458 cơ sở sản xuất, chế biến, 1.269 cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, 2.206 cơ sở kinh doanh thực phẩm nên rất khó kiểm soát về an toàn vệ sinh thực phẩm. Bên cạnh đó, còn thực phẩm từ nhiều địa phương khác, từ Trung Quốc nhập về tiêu thụ trên địa bàn khiến lực lượng chức năng càng khó kiểm soát. Quả thật, để lựa chọn được những thực phẩm sạch, an toàn là rất khó, nhất là trong dịp cuối năm nhu cầu mua bán của người dân tăng cao, lượng hàng hoá "bẩn" lưu thông rất lớn. Từ những yếu tố đó, ngoài việc tăng cường kiểm tra, phát hiện và xử lý nghiêm theo luật pháp, mỗi người tiêu dùng hãy tự bảo vệ mình bằng cách tuyệt đối không mua hàng hoá không rõ nguồn gốc, hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng…".

Ngọc Trúc