Là xã thuần nông đời sống nhân dân còn gặp nhiều khó khăn, song trong những năm qua, xã Phù Nham, huyện Văn Chấn được đánh giá là một trong những địa phương làm tốt công tác chăm sóc và bảo vệ trẻ em. Nhiều mô hình hay, cách làm mới đã góp phần để trẻ em phát triển toàn diện về thể chất và trí tuệ, đặc biệt là trẻ khuyết tật trên địa bàn.

Theo số liệu thống kê, trên địa bàn xã Phù Nham có 1.780 trẻ từ 0 - 16 tuổi (dưới 6 tuổi là 643 trẻ), trong đó có nhiều trẻ khuyết tật. Nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất để trẻ được phát triển toàn diện, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội đã chọn Phù Nham là một trong 6 xã của tỉnh làm điểm triển khai xây dựng mô hình phục hồi chức năng cho trẻ khuyết tật dựa vào cộng đồng.

Căn cứ vào tình hình thực tết của địa phương, Ban chỉ đạo mô hình đã phối hợp với trạm y tế xã tổ chức khám sàng lọc các cháu có biểu hiện về khuyết tật bẩm sinh.

Qua khám sàng lọc đã lựa chọn 20 cháu dưới 12 tuổi để tham gia mô hình. Trong số 20 cháu có 13 cháu ở dạng khuyết tật đặc biệt, 7 cháu bị bệnh tim bẩm sinh và thiểu năng trí tuệ.

Sau khi có kết quả và phân loại từng nhóm trẻ, Ban chỉ đạo mô hình đã tập huấn cho các gia đình có trẻ khuyết tật về các kỹ năng sử dụng, cách làm một số dụng cụ chức năng, các biện pháp phòng ngừa, cách phát hiện trẻ khó khăn về vận động, sử dụng dụng cụ sau phục hồi chức năng. Đã có 2 cháu được hỗ trợ xe lăn, các cháu đều được mổ tim, phẫu thuật chân, phẫu thuật hở hàm ếch và các dị dạng khác.

Các gia đình được hỗ trợ kinh phí để mua và làm dụng cụ phục hồi chức năng cho trẻ, trẻ được nhân viên y tế trực tiếp đến nhà thao tác vật lý trị liệu, hướng dẫn gia đình trẻ duy trì những động tác tập luyện cho trẻ hàng ngày.

Nhờ đó, sức khoẻ của hầu hết số trẻ khuyết tật đã được cải thiện rõ rệt. 100% trẻ khuyết tật nhẹ đã cử động linh hoạt, vững vàng hơn; sức đề kháng của trẻ khuyết tật nặng như: bại não, bị dị tật về sống lưng, đốt sống cổ được nâng cao, ít bị viêm nhiễm các bệnh thông thường, tinh thần và thể chất trẻ có tiến triển tốt.

Cháu Hoàng Khánh Lực ở bản Năm Hăn 2 bị tim bẩm sinh từ nhỏ. Gia đình Lực cho biết, khi mới chào đời được vài tháng tuổi đã thấy sức khỏe cháu không bình thường, thường xuất hiện những biểu hiện như: khó thở, ốm sốt tím tái người, vận động chậm chạp. Tham gia mô hình, tháng 7/2012 cháu được về Hà Nội phẫu thuật tim, đến tháng 10/2012 cháu lại được mỗ mắt. Đến nay, sức khỏe của cháu đã tiến triển tốt.

Cháu Lò Thị Bền ở thôn Cốc Củ bị liệt nửa người bên trái, kể từ khi tham gia mô hình, bố mẹ Bền đã được hướng dẫn giúp bé thực hiện các động tác phục hồi vận động và duy trì chế độ tập đã được học. Cháu Đinh Văn Thương ở bản Noong được phẫu thuật chân kèm theo tập luyện. Đến nay, Thương đã đi lại được bình thường, sức khỏe rất tốt.

Có thể nói, mô hình đã giúp các gia đình có trẻ khuyết tật tiếp nhận những kỹ năng chăm sóc sức khoẻ, hỗ trợ trẻ phục hồi chức năng rất tốt. Điều này đã tác động tích cực, giúp cải thiện sức khoẻ của trẻ khuyết tật và tạo nên hiệu quả của mô hình. Bởi thực tế trước đó, hầu hết các bậc cha mẹ trẻ khuyết tật chưa thực sự nắm được những kỹ năng vệ sinh, chăm sóc sức khỏe cho con mình. Thậm chí, vì chưa hiểu biết đầy đủ, nhiều gia đình còn duy trì những thói quen không khoa học làm ảnh hưởng đến tiến trình cải thiện bệnh tật của trẻ như không dám cho trẻ tham gia các hoạt động vận động, ít cho trẻ ra ngoài trời...

Chương trình phục hồi chức năng cho trẻ khuyết tật dựa vào cộng đồng đã tạo điều kiện tốt cho trẻ khuyết tật trên địa bàn xã Phù Nham được hưởng lợi, có cơ hội cải thiện bệnh tật, đồng thời làm thay đổi một phần nhận thức của cộng đồng, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, giúp các em hòa nhập cộng.

 Lệ Thanh