Dễ dàng nhận thấy một thực tế, việc xuất hiện những ống khói xả khí thải đen ngòm ngay tại các khu dân cư là hình ảnh không hiếm tại hầu hết các địa phương của Yên Bái. Những ống khói này của các xưởng gỗ bóc, nhà máy sắn, xí nghiệp giấy... đóng đô tại Yên Bình, Văn Yên, Trấn Yên, Văn Chấn... với những dây chuyền sản xuất hết sức thô sơ, lạc hậu, khói, bụi hàng ngày vẫn được xả trực tiếp ra ngoài khiến không khí bị ô nhiễm trầm trọng, thậm chí nhiều khu vực dân cư đang phải sống trong cảnh người dân "không dám ra đường vì ô nhiễm"...

 Những ống khói này được rất nhiều người dân phản ánh với nguyện vọng kêu gọi sự quan tâm của chính quyền các cấp, các cơ quan chức năng quản lý Nhà nước về môi trường nhằm cải thiện tình hình phải "sống chung với khói bụi" hiện nay...

Bác sỹ Nguyễn Thị Thoan - Trưởng Khoa Hồi sức - Chống độc, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: "Ô nhiễm không khí tác động vào cơ thể con người và động vật, trước hết qua đường hô hấp, cũng như tác động trực tiếp lên mắt và lên mặt da của cơ thể. Chúng gây ra các bệnh như: ngạt thở, viêm phù phổi, ho, hen suyễn, lao phổi, ung thư phổi, gây cay chảy nước mắt… Nguy hiểm nhất là chúng có nguy cơ bao gồm cả một số chất gây ung thư. Tác động của các chất vào đường hô hấp một phần còn phụ thuộc vào sự hòa tan của chúng trong nước. Nếu các chất ô nhiễm có tính chất hòa tan trong nước thì khi ta hít thở không khí, chúng sẽ hòa tan trong phần lỏng của đường hô hấp trên và gây tác động lên cơ quan này. Tính chất xâm nhập vào phổi của nhiều loại chất ô nhiễm còn liên quan đến sự có mặt của các khí dung trong khí quản và phế quản nhưng nhờ có các khí dung hấp thụ mà có khả năng xâm nhập sâu hơn trong phổi cho đến tận các phế nang"...

Còn theo ông Đào Xuân Hồng - Chi cục phó Chi cục Bảo vệ môi trường, các số liệu về ô nhiễm môi trường không khí ở Yên Bái tuy chưa thực sự đến mức báo động song cũng không thể thờ ơ, coi nhẹ bởi sự nguy hại của ô nhiễm khí thải, ô nhiễm không khí đã được cảnh báo rất nhiều... Tuy vậy, hiện nay các giải pháp can thiệp của chúng ta vẫn còn ít, hiệu quả chưa cao.

Nguyên nhân của vấn đề này là do chúng ta mới chỉ dừng lại ở việc đưa ra các số liệu đánh giá ô nhiễm mà chưa thực sự chỉ rõ những tác hại cụ thể của nó bằng các hình thức cụ thể, sinh động khiến nhiều người không hình dung được sự nguy hiểm của ô nhiễm môi trường không khí. Do đó, thời gian tới chúng ta cần có thêm những nghiên cứu về ảnh hưởng của môi trường đến sức khỏe để có những thông tin thuyết phục, đề xuất chính quyền có những biện pháp can thiệp mạnh hơn cho vấn đề môi trường, bảo vệ sức khỏe người dân.

Trở lại với thực trạng xả khí thải ra môi trường của các cơ sở sản xuất, chế biến nông - lâm sản, tiểu thủ công nghiệp, rất cần có sự chỉ đạo kịp thời từ chính quyền, các cơ quan quản lý Nhà nước về môi trường đối với các cơ sở này trong thực hiện nghĩa vụ bảo vệ môi trường. Nếu cần thiết, có thể đề xuất nâng cao mức xử phạt đối với những cơ sở có hành vi cố tình vi phạm hoặc tái phạm nhiều lần để hình phạt thực sự mang tính răn đe và có sức mạnh pháp lý chứ không tồn tại theo kiểu hành chính nửa vời như hiện nay... 

Thiên Cầm