Xã Cát Thịnh, huyện Văn Chấn là địa bàn khá phức tạp về an ninh trật tự bởi địa bàn rộng (diện tích xã Cát Thịnh lên tới 169km2), trong đó có những thôn, bản cách rất xa trung tâm, đi lại cực kỳ khó khăn. Cát Thịnh còn là vùng đồng bào dân tộc thiểu số (trong đó, đồng bào dân tộc Mông chiếm khoảng 30% tổng dân số) với nhiều tập quán lạc hậu, đời sống kinh tế nhiều khó khăn; đặc biệt một số ít người dân nghiện các chất ma túy.

Cách đây chưa lâu, tình trạng tái trồng cây thuốc phiện vẫn diễn ra ở các thôn, bản vùng cao như Làng Ca, Làng Lao… Ngoài ra, Cát Thịnh có tuyến quốc lộ 32 đi qua và giáp ranh với nhiều địa phương khác của Yên Bái và tỉnh Sơn La, đây cũng là con đường vận chuyển ma túy từ Lào qua Sơn La về các tỉnh, thành để tiêu thụ. Thống kê của cơ quan công an cho thấy, hiện nay, số người nghiện đang được quản lý theo hồ sơ ở xã Cát Thịnh là 34.Trên địa bàn xã vẫn xuất hiện những điểm buôn bán, tổ chức sử dụng các chất ma túy.

Lực lượng công an đã triệt phá nhiều vụ án ma túy trên địa bàn xã Cát Thịnh, điển hình như: ngày 21/5/2015, Công an tỉnh Yên Bái bắt giữ 2 đối tượng là Vàng A Lau và Vàng A Chờ là 2 anh em ruột, đều có hộ khẩu thường trú tại bản Tà Phình, xã Tân Lập, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La có hành vi vận chuyển và mua bán trái phép chất ma túy, thu giữ tại chỗ 14 bánh hêrôin và 4.000 viên ma túy tổng hợp. Trước đó, Công an huyện Văn Chấn đã bắt giữ nhiều vụ buôn bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy như: Ngày 2/6/2015, bắt giữ Giàng Thị Dúa, sinh năm 1960, thường trú tại Tà Ghênh, xã Pá Lau, huyện Trạm Tấu khi Dúa vận chuyển qua xã Cát Thịnh 72,17 gam hêrôin; cùng ngày, lực lượng công an đã bắt giữ Thào Thị Tồng, sinh năm 1960, thường trú tại xã Pá Hu, huyện Trạm Tấu, thu giữ 29,3 gam hêrôin; trước đó, ngày 25/9/2014, công an đã bắt quả tang Hứa Ngọc Tiến về tội tổ chức sử dụng các chất ma túy ngay trong nhà riêng của mình.

Tình hình buôn bán, tàng trữ, tổ chức sử dụng các chất ma túy vẫn chưa thể lắng dịu. Công tác đấu tranh, phòng ngừa loại tội phạm nguy hiểm này còn rất khó khăn, vẫn còn những người dân Cát Thịnh vì hám lời, vì mục tiêu thỏa mãn cơn nghiện nên đã có hành vi tàng trữ, tổ chức sử dụng và mua bán các chất ma túy. Ngày 26/6/2015, Tòa án nhân dân huyện Văn Chấn mở phiên tòa lưu động tại xã Cát Thịnh để công khai xét xử sơ thẩm vụ án hình sự đối với bị cáo Giàng A Tính, sinh năm 1979, thường trú tại thôn Pín Pé, xã Cát Thịnh, huyện Văn Chấn về tội tàng trữ và tổ chức sử dụng trái phép các chất ma túy.

Tình tiết vụ án như sau: khoảng 13 giờ 40 phút ngày 9/4/2015, tại thôn Gốc Báng, xã Đồng Khê, huyện Văn Chấn, Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã phối hợp với lực lượng cảnh sát giao thông Công an huyện Văn Chấn kiểm tra, phát hiện và bắt quả tang Giàng A Tính về hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy; thu giữ dưới lót giầy chân bên trái của Giàng A Tính đang đi 1 gói nilon màu trắng, bên trong có chứa chất dẻo màu nâu đen (nghi là thuốc phiện) và một số giấy tờ khác. Tổ công tác đã lập biên bản bắt người phạm tội quả tang, niêm phong vật chứng, đưa Giàng A Tính cùng toàn bộ vật chứng về cơ quan Công an huyện.

Tại cơ quan điều tra, Giàng A Tính khai nhận, do nghiện ma túy nên khoảng trưa ngày 9/4/2014, Tính đi mô tô từ nhà đến nhà Sùng A Cu, sinh năm 1986, trú tại bản Lềnh, xã Sơn Thịnh, huyện Văn Chấn để mua thuốc phiện về sử dụng. Tại nhà của Cu, Giàng A Tính đã hút khoảng 10 điếu thuốc phiện, sau đó, Tính mua 200.000 đồng thuốc phiện, giấu vào lót giày của Tính rồi ăn cơm trưa tại nhà Cu. Đến khoảng 13 giờ cùng ngày, Giàng A Tính lấy xe mô tô đi về nhà mình, đến địa điểm thôn Gốc Báng thì bị bắt giữ.

Ngoài ra, tại cơ quan điều tra, Giàng A Tính còn khai, khoảng cuối tháng 2, đầu tháng 3 năm 2015, Tính cho Phạm Văn Đại, trú tại thôn Đồng Đắc, xã Cát Thịnh, hút thuốc phiện tại nhà mình 3 lần (thuốc phiện và bàn đèn đều của Tính), khi hút thuốc phiện xong, Đại đều trả cho Tính 50.000 đồng.

Tại bản Kết luận giám định số 87/GĐMT ngày 15/4/2015 của Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh kết luận, chất dẻo màu nâu đen thu giữ khi bắt quả tang của Giàng A Tính có trọng lượng 5,73 gam là thuốc phiện.

Tại phiên tòa, đại diện Viện Kiểm sát nhân dân huyện Văn Chấn giữ nguyên nội dung của bản cáo trạng truy tố đồng thời đánh giá tính chất mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội, các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự và đề nghị Hội đồng xét xử áp dụng Khoản 1 Điều 194; Điểm a Khoản 2 Điều 197; Điểm o, p Khoản 1 Điều 46 và Điều 33 Bộ luật Hình sự, xử phạt bị cáo 2 năm đến 3 năm tù về tội tàng trữ trái phép các chất ma túy; phạt từ 7 đến 8 năm tù về tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy; tổng hợp hai hình phạt cho cả hai tội là từ 9 đến 11 năm tù. Thay mặt Hội đồng xét xử, Chủ tọa phiên tòa, thẩm phán Nguyễn Tuấn Anh đã tuyên phạt Giàng A Tính hai tội danh tàng trữ và tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, tổng hợp hình phạt, buộc Giàng A Tính phải chấp hành 10 năm tù, thời hạn tính từ ngày 9/4/2015.

Phiên tòa diễn ra công khai, đúng trình tự của pháp luật, bị cáo Giàng A Tính đã cúi đầu nhận tội. Đây là cái kết cho con đường nghiện ngập của Giàng A Tính và là lời cảnh tỉnh với những người còn đam mê ma túy, những kẻ hám lời mà bất chấp pháp luật.

 Lê Phiên