Tuy không phải là địa bàn trọng điểm về ma túy nhưng với vị trí giao thông thuận lợi, giáp ranh với các địa bàn trọng điểm về tình hình hoạt động của tội phạm ma túy như Sơn La, Lai Châu, Lào Cai…, Yên Bái hội tụ đủ các yếu tố: là địa bàn tiêu thụ, địa bàn nằm trên tuyến vận chuyển; nguy cơ tái trồng cây thuốc phiện còn rất cao. Đối tượng mua bán ma túy thường lợi dụng địa bàn Yên Bái để vận chuyển ma túy đi các vùng khác...
Do vậy, thời gian vừa qua, tình hình tội phạm ma túy trên địa bàn tỉnh Yên Bái có những diễn biến phức tạp; số vụ và số đối tượng phạm tội về ma túy đang có chiều hướng gia tăng với những thủ đoạn, phương thức ngày càng tinh vi. Tình trạng người nghiện còn nhiều, dẫn đến việc mua bán trái phép ma túy diễn biến hết sức phức tạp và đang có chiều hướng gia tăng.
Thống kê của lực lượng Công an cho thấy, trong năm 2021, công an toàn tỉnh đã tổ chức đấu tranh, bắt giữ 185 vụ, 240 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ 5.178,5 gam hêrôin, 976,43 gam ma túy tổng hợp, 998,2 gam thuốc phiện; 4,5 kg thân, rễ cây thuốc phiện; 21,3 kg cần sa.
Trong đó, riêng Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy đã phát hiện 35 vụ án, 57 đối tượng vi phạm các tội về ma túy; thu giữ 4.513,3 gam hêrôin, chiếm 88% lượng hêrôin thu giữ của toàn tỉnh; 851,32 gam ma túy tổng hợp, chiếm 87% lượng ma túy tổng hợp thu giữ toàn tỉnh.
Từ 15/12/2021 đến nay, lực lượng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy toàn tỉnh đã tổ chức đấu tranh bắt giữ 75 vụ, 124 đối tượng có hành vi phạm tội về ma túy, thu giữ 3.514,3 gam hêrôin, 4.274,64 gam ma túy tổng hợp, 1,052,8 gam thuốc phiện cùng nhiều phương tiện, tiền, tài sản có liên quan đến hành vi phạm tội. Đã khởi tố điều tra 74 vụ, 102 bị can và xử lý hành chính 21 đối tượng (1 vụ, 1 đối tượng đang trong quá trình giải quyết).
Điển hình như các vụ án: Hồi 12 giờ ngày 21 tháng 12 năm 2021, tại thôn Nà Vặng, xã Nghĩa An, thị xã Nghĩa Lộ, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã đấu tranh bắt quả tang đối tượng Hảng A Hồ, sinh năm 1992, trú tại thôn Pá Lau, xã Pá Lau, huyện Trạm Tấu về hành vi mua bán trái phép chất ma túy, thu giữ 2 bánh hêrôin, 400 viên ma túy tổng hợp.
Hồi 15 giờ ngày 20/4/2022, lực lượng công an đã bắt quả tang đối tượng Hờ A Phành, sinh năm 1970, trú tại xã Túc Đán, huyện Trạm Tấu cùng hành vi trên, thu giữ 6.200 viên ma túy tổng hợp. Mở rộng điều tra, khám xét nơi ở của Hờ A Phành, cơ quan Công an thu giữ được 11.800 viên ma túy tổng hợp, 31 gam thuốc phiện.
Đánh giá của lực lượng phòng chống tội phạm về ma túy cho thấy, các đối tượng phạm tội ma túy thường kết cấu thành các đường dây liên huyện, liên tỉnh, trong đó có nhiều đối tượng tù tha về địa phương, đối tượng lợi dụng bệnh tật hiểm nghèo, chính sách nhân đạo của Nhà nước để phạm tội… nên công tác đấu tranh với loại tội phạm này gặp rất nhiều khó khăn. Để đấu tranh với loại tội phạm nguy hiểm này, đòi hỏi phải có sự tập trung, quyết liệt rất cao.
Bằng tinh thần trách nhiệm và ý chí quyết tâm cao, cán bộ, chiến sĩ Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy nói riêng và lực lượng Công an toàn tỉnh nói chung, đến nay, Yên Bái không ghi nhận tình trạng mua bán, sử dụng trái phép các chất ma túy công khai, gây nhức nhối dư luận xã hội.
Tuy nhiên, do nhu cầu sử dụng các chất ma túy của người nghiện còn lớn, vì mục tiêu lợi nhuận, không ít đối tượng vẫn sẵn sàng bất chấp.
5 tháng đầu năm 2022, lực lượng Công an đã thu thập tài liệu, bổ sung vào hồ sơ 18 điểm, 60 đối tượng có biểu hiện hoạt động tội phạm về ma túy; tổ chức đấu tranh và vô hiệu hóa 5 điểm, 6 đối tượng tại địa bàn thành phố Yên Bái.
Nguy hiểm hơn, một bộ phận đồng bào dân tộc Mông sống tại các xã và huyện vùng cao đã cấu kết với những đối tượng từ các tỉnh Sơn La, Lai Châu, Điện Biên, Lào Cai tổ chức mua bán, vận chuyển ma túy với khối lượng lớn.
Đây là vấn đề cần được quan tâm và có giải pháp kịp thời như tăng cường tuyên truyền, vận động, đẩy mạnh Phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, phổ biến giáo dục pháp luật… cho đồng bào dân tộc thiểu số nói chung và đồng bào Mông nói riêng tại các thôn, bản vùng cao.
Thực tế hiện nay, xuất hiện ngày càng nhiều loại ma túy khác nhau, ở nhiều dạng, gây khó khăn cho công tác nhận biết cũng như phòng ngừa, đấu tranh, triệt phá; hoạt động trồng, sản xuất, chế biến, vận chuyển và tiêu thụ ma túy đi khắp nơi, bằng nhiều thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt. Thêm vào đó, một bộ phận không nhỏ đối tượng, nhất là thanh thiếu niên đua đòi, ăn chơi một cách mù quáng, coi ma túy là niềm vui, là thứ để… thể hiện, khiến cho cuộc chiến với tội phạm ma túy còn gian nan, vất vả và nguy hiểm, không còn là trách nhiệm riêng của lực lượng công an nói chung, cán bộ, chiến sĩ cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy nói riêng trong cuộc chiến cam go và quyết liệt này.
Lê Phiên
