Văn Yên là huyện vùng núi phía Bắc của tỉnh, có 24 xã và 01 thị trấn, dân số gần 130 nghìn người gồm 12 dân tộc, trong đó dân tộc thiểu số chiếm gần 50%.
Huyện thuận lợi cả về đường sắt, đường thuỷ, đường bộ, đặc biệt có tuyến đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai chạy qua 8 xã trên địa bàn, có nút giao IC 14, thuận tiện cho phát triển kinh tế, nhưng cũng phát sinh nhiều vấn đề phức tạp đến an ninh trật tự ( ANTT), trong đó có tội phạm ma tuý.
Theo số liệu thống kê của Công an huyện, hiện trên địa bàn có 22 xã và 1 thị trấn có người sử dụng trái phép chất ma tuý. Tính đến tháng 5/2023, toàn huyện có 155 người sử dụng trái phép chất ma tuý, 150 người nghiện có hồ sơ quản lý, trong đó 109 người nghiện đang tham gia điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone.
Mặc dù Văn Yên không phải là điểm nóng về ma tuý, không có điểm, tụ điểm phức tạp về ma tuý, nhưng ma túy vẫn đang len lỏi vào từng ngõ ngách của đời sống xã hội gây ra nhiều hệ lụy về sức khỏe, kinh tế, hạnh phúc gia đình, khiến cho tình hình ANTT bị ảnh hưởng.
Xác định công tác đấu tranh, phòng chống và kiểm soát ma túy là một nhiệm vụ trọng tâm, hàng năm, Huyện ủy, UBND huyện đã chỉ đạo các cấp, các ngành tăng cường triển khai thực hiện nghiêm túc và có hiệu quả các chương trình mục tiêu quốc gia phòng chống tội phạm, phòng chống ma túy.
Đặc biệt thực hiện Chỉ thị số 36, ngày 16/8/219 của Bộ Chính trị về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma tuý; Kế hoạch hành động số 160 ngày 25/12/2019 của Tỉnh uỷ Yên Bái, huyện Văn Yên đã ban hành Chương trình hành động, xây dựng kế hoạch, đề ra các giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai quyết liệt công tác đấu tranh, phòng, chống và kiểm soát ma tuý.
Công tác tuyên truyền, vận động toàn dân tham gia phòng chống ma tuý, tệ nạn ma tuý, gắn với phong trào "Toàn dân bảo vệ ANTQ" và phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM - đô thị văn minh” trên địa bàn huyện được đẩy mạnh. Các hoạt động thông tin tuyên truyền, giáo dục về phòng, chống ma túy được gắn liền với các phong trào của các ngành, đoàn thể, quần chúng nhân dân, tuyên truyền đến từng khu dân cư, thôn, bản, nhất là các đối tượng thanh thiếu niên, học sinh, đối tượng có nguy cơ cao về ma túy. UBMTTQ huyện đã phối hợp với các tổ chức thành viên, các ban ngành chức năng duy trì, nhân rộng gần 400 mô hình tự quản về ANTT ở thôn, tổ dân phố với gần 10.750 thành viên tham gia.
Công an huyện Văn Yên tổ chức tuyên truyền pháp luật, phòng chống tội phạm, tệ nạn về ma túy cho học sinh trên địa bàn
Thông qua các mô hình "CLB thanh niên phòng, chống ma tuý”; "xã không có ma tuý”, "Dòng họ không có người nghiện ma tuý”, "Tổ nhân dân tự quản về ma tuý”.. đã tuyên truyền và vận động toàn dân tham gia vào công tác phòng, chống ma tuý.
Cùng đó, hằng năm các ngành, các cấp của huyện Văn Yên đều tổ chức các hoạt động hưởng ứng "Tháng hành động phòng, chống ma tuý”, "Ngày toàn dân phòng, chống ma tuý”, "Ngày Quốc tế phòng, chống ma tuý”. Đặc biệt, Công an huyện đã xây dựng kế hoạch, mở đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm về ma tuý, rà soát các điểm, tụ điểm, ổ nhóm mua bán, tàng trữ, vận chuyển, tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý; kịp thời phát hiện, xử lý các điểm hoạt động tội phạm ma tuý phức tạp, tình trạng sử dụng ma tuý tổng hợp tại các nhà hàng, nhà nghỉ, quán karaoke; đẩy nhanh tiến độ điều tra làm rõ các án đã khởi tố. Qua đó, tình hình tội phạm ma tuý đã được kiềm chế, góp phần ổn định và giữ vững tình hình an ninh trật tự trên địa bàn huyện.
Tính từ năm 2022 đến nay, lực lượng công an huyện đã xác lập, đấu tranh và phá thành công 1 chuyên án về ma tuý, bắt truy tố 1 đối tượng; phát hiện và đấu tranh bắt giữ 20 vụ, 53 đối tượng phạm các tội về ma tuý, thu giữ 11,2 gam heroin; 63,92 gam cần sa; 3,2 gam thuốc phiện; 4,164 gam ADB Butinaca; 0,789 gam Buprenorphine; 1,86 gam Ketamin; 0.87 gam ma tuý tổng hợp…cùng nhiều vật chứng liên quan. Theo đó, Công an Văn Yên đã tiến hành khởi tố 18 vụ, 30 bị can; xử phạt hành chính 02 vụ, 26 đối tượng có liên quan.
Từ năm 2022 đến tháng 5/2023, các lực lượng chức năng trên địa bàn đã lập 96 hồ sơ người nghiện, đề nghị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; cưỡng chế đưa 89 người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Cùng đó, Viện Kiểm sát nhân dân huyện đã lập cáo trạng truy tố 16 vụ, 23 bị can; Toà án nhân dân huyện đã đưa ra xét xử 16 vụ, 23 bị cáo về ma túy.
Thiếu tá Bùi Văn Yên, Đội trưởng Đội cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế và ma tuý Công an huyện Văn Yên cho biết: Trong thời gian qua, Đội đã tăng cường nhiều biện pháp nghiệp vụ, tập trung nắm chắc tình hình, nhất là nắm tình hình từ xa, quản lý chặt chẽ địa bàn, đối tượng. Đồng thời, kịp thời xác minh, kết luận vụ việc, hiện tượng, đối tượng nghi vấn để tạo nguồn xác lập chuyên án, kế hoạch ở các đợt cao điểm tấn công, truy quét tội phạm và tệ nạn ma túy. Tổ chức đấu tranh, triệt phá các tụ điểm mua bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép chất ma túy, kiên quyết không để hình thành các đường dây buôn bán, vận chuyển các chất ma túy trên địa bàn huyện".
Trong cuộc chiến với những kẻ gieo rắc "cái chết trắng”, ngoài sự nỗ lực của lực lượng Công an, rất cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự chung sức, chung lòng của cả cộng đồng xã hội và mỗi gia đình, để tạo nên thành trì vững chắc đẩy lùi vấn nạn ma túy; góp phần giữ vững an ninh trật tự xã hội, thúc đẩy sự phát triển kinh tế triển kinh tế, xã hội của địa phương, góp phần xây dựng huyện Văn Yên theo hướng phát triển "Xanh, hài hoà, bản sắc và hạnh phúc".
Hồng Vân - Việt Yên
