Cái xã dọc đường 70 này vẫn thế, vẫn ồn ào, nhộn nhịp xe cộ qua lại, những chiếc container, những xe tải lớn vẫn nườm nượp chạy qua, mặc cho những gì đang thay đổi của người dân nơi này. Xen lẫn những ngôi nhà mới khang trang là những ngôi nhà sàn thiết kế theo lối cổ nhưng lại được xây dựng kiên cố bởi những cột bê tông.

Tôi bắt đầu nhận ra sự thay đổi của nhịp sống mới ở nông thôn Yên Bình. Người dân Tân Hương vẫn còn yêu thích những ngôi nhà sàn lắm, song có lẽ vì gỗ tốt giờ hiếm nên những ngôi nhà sàn được xây dựng theo kiểu bán hiện đại này cũng vẫn giữ được nét truyền thống trong văn hóa của người Cao Lan.

Khe Gầy nơi tôi đến cũng là thôn được huyện định hướng phát triển hình thức du lịch cộng đồng có 134 hộ thì hơn 30 hộ nằm trên đường vào khu du lịch. Ở Khe Gầy còn có ông Lạc Tiên Sinh rất am hiểu các phong tục, tập quán tốt đẹp của dân tộc Cao Lan, lại là người tâm huyết khôi phục lại những giá trị văn hóa đó. Hai bên đường vào nhà ông là những đồi cây keo, cây bồ đề đang tới kỳ thu hoạch, xanh mướt cả vùng. Ông Sinh đang ở khu du lịch luyện hát Sình ca cho đội văn nghệ thôn.

Trong không gian tĩnh mịch nằm giữa những đồi cây có thể nghe rõ điệu Sình ca nổi tiếng của người Cao Lan lòng thấy ấm áp kỳ lạ như bắt gặp những tia nắng mùa xuân buổi sớm.

Ông Lạc Tiên Sinh (người cầm sách) đang hướng dẫn bà con trong thôn hát Sình ca.

Sau những câu chào hỏi, giới thiệu và mong muốn được khám phá nét đẹp văn hóa của người Cao Lan, mọi người đã dành cho tôi những lời mời trìu mến, thân thiện. Dù không hiểu được nội dung của lời hát, nhưng cảm nhận qua đó là sự ngọt ngào, sâu lắng như hồn người nơi đây. Trong số hơn chục người tham gia học hát, đáng chú ý nhất là 2 bạn trẻ chừng 15 - 16 tuổi cũng trang phục truyền thống nam áo nâu mũ đen, nữ áo nối khăn vấn đầu, giọng hát ngọt ngào không kém các cô, các bác.

Nịnh Thị Huệ là cô gái nhỏ tuổi nhất năm nay học lớp 12, Trường THPT Cảm Ân đã theo học hát Sình ca 2 năm nay chia sẻ: “Em yêu thích làn điệu này từ nhỏ, em đã được nghe bà nội hát. Em mong muốn được học, được hát Sình ca”. Ông Lạc Tiên Sinh cho biết, ông đã truyền dạy cho rất nhiều người, đến nay cả thôn có khoảng trên 50 người hát tốt có thể phục vụ du khách, người nhỏ tuổi nhất là 15 - 16 tuổi, người lớn tuổi nay cũng đã 80.

Hỏi về việc huyện đang có hướng phát triển du lịch cộng đồng ở thôn, ông Sinh phấn khởi: “Nếu được thế thì tốt quá. Tôi cũng đã nghe tin đó nhưng đến giờ chưa có hướng dẫn nào từ trên xuống. Chúng tôi đang khôi phục, gìn giữ những nét văn hóa truyền thống hết sức tự phát do yêu thích mong muốn giữ gìn mà thôi”. Ông Sinh cũng cho biết thêm, hiện ở thôn cũng có vài chục, nhà sàn thiết kế theo lối cổ truyền thống, trong đó có 5 - 7 nhà đã vài chục tuổi, mỗi nhà cũng có thể cho 10 khách ở.

Chia tay những người dân hồn hậu, mến khách, những nếp nhà sàn, những điệu hát Sình ca của người Cao Lan, tôi đã hiểu những điều kiện tự nhiên, xã hội cũng như việc gìn giữ nét văn hóa độc đáo được người dân hoàn toàn tự nguyện là điều kiện thuận lợi nhất cho việc phát triển du lịch cộng đồng ở Khe Gầy.

Thanh Ba