>>Người thầy viết lịch sử thế giới bằng hơn 3.000 câu thơ lục bát

Hiện nay, cách dạy học lịch sử truyền thống ở các trường phổ thông vẫn bị coi là khô khan, nhàm chán. Do vậy, học sinh nhìn chung còn thờ ơ với môn học này. Vì thế, sau nhiều năm trăn trở, tác phẩm “Đại cương thế giới sử thi” của thầy giáo Lê Văn Cường ra đời viết theo thể thơ lục bát dễ thuộc, dễ nhớ. Việc truyền bá kiến thức lịch sử bằng thơ, nhất là thể thơ lục bát là cách làm thông minh, dễ hiểu, có hiệu quả.

Bác Hồ đã từng viết lịch sử nước ta bằng thể thơ lục bát: “Dân ta phải biết sử ta/ Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”. Tác giả đã tiếp thu cách làm này để viết về lịch sử thế giới, lịch sử loài người. Phần mở đầu tác giả viết:

Ngẫm trong lịch sử loài người
Công xã nguyên thủy là thời đầu tiên
Kéo dài trì trệ triền miên
Dã man, thấp kém, kiếm tìm cái ăn

Và cứ thế, tác giả lần lượt kể chuyện về các hình thái nhà nước từ thời cổ đại đến trung đại, cận đại, hiện đại với các chế độ xã hội công xã nguyên thủy, phong kiến, tư bản, xã hội chủ nghĩa cùng với quá trình hình thành và phát triển của các loại tôn giáo, các mối xung đột giai cấp, sắc tộc, các cuộc chiến tranh, các sự kiện lịch sử, các nhân vật lịch sử trên khắp thế giới. Tác giả đã tóm tắt lịch trình phát triển của thế giới khá đầy đủ, mạch lạc, dễ hiểu, dễ tiếp thu. Tác giả đánh giá các sự kiện, thời đại và nhân vật lịch sử bằng những câu thơ giản dị, ngắn gọn, tinh tế, sâu sắc như:

Nước đang phát triển tìm đường
Với “toàn cầu hóa” tấm gương soi mình
Kinh tế, chính trị, hòa bình
Bản sắc, văn hóa, văn minh, chủ quyền
Vươn lên trong thế vững bền
Thời cơ - thách thức, bon chen - hòa đồng

Bên cạnh thời cơ mới, vận hội mới của thế kỷ XXI, tác giả đã thâu tóm tình hình thế giới đang diễn ra hơn chục năm qua với những thách thức mới, hiểm họa mới gây nên “Bao nhiêu biến cố, can qua cõi người”, đó là nội chiến ở nơi này, nơi khác, những xung đột khu vực, đó là “Một nguy cơ mới hiện hình/ Dân tộc, tôn giáo, chấp tranh, hận thù…”, đó là cảnh “Đói nghèo, dịch bệnh lại cùng thiên tai”, rồi dịch bệnh Ebola, nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, các mối quan hệ Triều Tiên - Hàn Quốc… Có thể nói, những trang thơ cuối là những lời thơ điểm tin thời sự nóng hổi cả về thời cơ và thách thách thức mới để con người nhận biết, khôn khéo xử thế với mong muốn cháy bỏng:

Hạnh phúc cho mọi sinh linh
Chiến tranh cùng những chiến binh, lụi tàn

Phần kết thúc tác phẩm: “Đôi dòng thế sự buồn vui/ Nguyên thủy cho đến tận thời chúng ta” về lịch sử thế giới từ thời nguyên thủy đến nay mong cho mọi người quan tâm, tin tưởng vào tương lai tươi sáng, tin tưởng vào “Văn minh tiến hóa ở gần ánh dương” của nhân loại với lời tha thiết, chân tình:

Năm châu, bốn biển, mười phương
Nắm tay tiến bước, con đường trái tim
Thời gian cho dẫu lặng im
Sử thi thế giới: ta tìm thấy ta!

Cuốn sách rất cần cho người học và những người yêu thích tìm hiểu về lịch sử thế giới, lịch sử loài người, đặc biệt là các em học sinh. Cuốn sách hiện đang được phục vụ tại Phòng Địa chí của Thư viện tỉnh Yên Bái.

Trần Thị Thủy (Thư viện tỉnh)