Tác giả nhí 9 tuổi nhận giải thưởng Khát vọng Dế Mèn

Văn hóa

Tác giả nhí 9 tuổi nhận giải thưởng Khát vọng Dế Mèn

Cập nhật: Thứ tư, 1/6/2022 | 7:52:28 AM

Tác giả nhí Nguyễn Vũ An Băng, 9 tuổi đã giành giải thưởng Khát vọng Dế Mèn với chùm 4 truyện ngắn.

Nguyễn Vũ An Băng, 9 tuổi giành giải Khát vọng Dế Mèn với chùm 4 truyện ngắn.

Tối 31/5, Lễ trao Giải thưởng thiếu nhi Dế Mèn lần 3 - 2022 và đấu giá nghệ thuật "Vì mái trường cho em" do báo Thể thao và Văn hóa (Thông tấn xã Việt Nam) tổ chức đã diễn ra tại Trung tâm Thông tấn Quốc gia, Hà Nội.

Giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn mùa thứ 3 năm 2022 đã thu hút 89 tác phẩm, chùm tác phẩm dự thi với 60 bản thảo và 29 tác phẩm đã công bố hoặc xuất bản. Trong đó, có 9 chùm thơ, tập thơ hoặc series thơ nhiều tập; 19 phim hoặc series phim hoạt hình; còn lại là các tập truyện ngắn, truyện dài, tiểu thuyết...

So với mùa giải lần 1 năm 2020 và lần 2 năm 2021, số lượng các tác phẩm dự thi ít hơn, nhưng vẫn phong phú về thể loại, tạo nên một bức tranh chung về văn học nghệ thuật "của thiếu nhi”, hoặc "vì thiếu nhi” trong năm xét giải. Bên cạnh những tác giả đã thành danh, ở mùa giải năm nay, đáng chú ý là một số tác phẩm do các em thiếu nhi chỉ mới 9-12 tuổi sáng tác. Giải thưởng cũng thu hút các tác phẩm của tác giả Việt kiều, hoặc các tác giả, họa sĩ người nước ngoài có nhiều năm gắn bó với Việt Nam và sáng tác hướng tới đối tượng là thiếu nhi Việt Nam.

5 giải thưởng Khát vọng Dế Mèn

Năm nay, không có Giải thưởng Lớn mang tên Hiệp sĩ Dế Mèn (Cricket Knight); có 5 giải Khát vọng Dế Mèn được trao cho 5 tác phẩm, chùm tác phẩm trong top 8 Vòng Chung kết - chấm điểm.

5 tác phẩm được trao giải gồm "Biệt đội thám tử" và "Emma thảm họa" (2 truyện dài của Quyên Gavoye, NXB Kim Đồng); "Cơ Bản là Cơ Bản" (truyện dài, Phạm Huy Thông, NXB Kim Đồng); "Đu đưa trên ngọn cây bàng" (bản thảo truyện dài, Nguyễn Hoàng Diệu Thủy); Bản thảo chùm truyện ngắn của Nguyễn Vũ An Băng (9 tuổi); " Chiếc dép thất lạc" (sách tranh; Tác giả: Geralda De Vos (Bỉ) - Sofia Holt (Thụy Điển), dịch: Kim Ngọc; NXB Kim Đồng)

Thuộc dòng truyện đồng thoại, chùm 4 truyện ngắn của Nguyễn Vũ An Băng, cô bé 9 tuổi, vừa học hết lớp 4 trường Tiểu học Quỳnh Lôi (Hà Nội) rất nhỏ xinh, nhưng lung linh kỳ diệu. Điều hay nhất là tất cả 4 truyện đồng thoại này đều có diễn biến rất bất ngờ, và đó là cái bất ngờ hoàn toàn không sắp đặt, không cần đến những kỹ thuật "thắt mở nút" nhà nghề của người viết truyện ngắn.

Đó là cái bất ngờ của tư duy trẻ em, của một nghệ sĩ nhí có tố chất "thần đồng". Nếu như "Dế Mèn" mùa đầu tiên phát hiện ra một Cao Khải An (11 tuổi) với "Chuyện của Bắp ăn mơ và xóm Đồi Rơm", một truyện dài già dặn đến không ngờ, thấm đẫm nhân sinh từ cái nhìn của một đứa trẻ "thần đồng", thì ở mùa này, Nguyễn Vũ An Băng là một giọng nữ hiếm thấy.

"Cơ Bản là Cơ Bản" của Phạm Huy Thông được viết nhanh trong 1 tuần tác giả phải tự cách ly vì F1. Một câu chuyện giản dị với tốc độ kể nhanh, với sự khởi đầu không được tốt, khi hàng loạt các mẩu chuyện ở đô thị mang màu sắc giáo huấn, thiếu tính tự nhiên của con trẻ. Cũng với tốc độ kể nhanh đó, tác giả tạo ra "những bài học nông thôn” mới – hay đúng hơn là những bài khi trở về với tự nhiên – vừa hoang dã, vừa ấm áp, lại thấm đẫm văn hóa xứ Mường, quê hương của tác giả.

Với tuổi đời 8X, nhưng Nguyễn Hoàng Diệu Thủy đã là một biên tập sách kỳ cựu, hiện đang làm ở công ty sách Nhã Nam. Chị chuyển sang viết văn chưa lâu nhưng ngay từ tác phẩm đầu tay (Trong vòng tay mẹ) đã lọt vào vòng chung khảo Dế Mèn 2021, và đến" Đu đưa trên ngọn cây bàng" thì đã chinh phục được Ban sơ khảo, Ban giám khảo. Một câu chuyện đầy ăm ắp ký ức về một tuổi thơ trung du nghèo đói, thèm ăn, nhưng cả người lớn và trẻ con vẫn vươn lên kiên cường, vẫn sống với đầy tình thương mến thương. Và hơn thế, tâm hồn của họ vẫn "đu đưa trên ngọn cây bàng” - một cảm giác mê say, không rõ ràng giữa cuộc sống bộn bề.

Tác giả Phạm Huy Thông và tác giả Nguyễn Hoàng Diệu Thuỷ.

"Đu đưa trên ngọn cây bàng" không có những cuộc phiêu lưu kỳ thú hay phép màu nhưng vẫn hấp dẫn bằng sự trong trẻo của những câu chuyện đời thường. Và chỉ thế, nhiều lúc cũng làm độc giả chúng ta tự hỏi, tại sao những tuổi thơ không cùng "thời đại” với tuổi thơ ta, mà sao cảm thấy gần gũi, vẫn khiến ta háo hức dõi theo như chính tuổi thơ mình.

Cuối cùng, thật bất ngờ là các chủ nhân của mùa giải Dế Mèn năm nay còn có 3 cái tên đến từ Bỉ - Thụy Điển - Pháp. Geralda De Vos là một nghệ sĩ Bỉ, bà đến Việt Nam theo một chương trình lưu trú nghệ sĩ, và thật kỳ lạ là bà quan tâm đến những chiếc dép vô tình bị đánh rơi trên các nẻo đường. Bà thực sự là "cô tiên dép rớt” như trong truyện với chiếc xe đạp chở đầy những chiếc dép ngoài đời. Họa sĩ Sofia Holt, người Thụy Điển đã đồng điệu với câu chuyện về "Chiếc dép thất lạc" của Geralda De Vos, và đã thể hiện bằng những bức tranh minh họa tuyệt vời, thấm đẫm những cảnh sắc Việt Nam.

Còn Quyên Gavoye là một chuyên gia di sản tại một thành phố ở Pháp, và cũng là bà mẹ của hai đứa trẻ. Hai cuốn sách "Emma thảm họa" và" Biệt đội thám tử" là sản phẩm của sự quan sát rất kỹ càng của chị về cuộc sống của hai con, từ những chuyện xảy ra trong cuộc sống hàng ngày tại trường học, ở nhà và cả khu phố, đến cách các con hành xử với nhau và với bố mẹ. Những bài học về kỹ năng sống, nhờ thế, cứ dần hiện ra….

Điều đặc biệt nữa là cả hai tác phẩm đều lấy bối cảnh ở Pháp nhưng tác giả rất có chủ ý "quảng bá văn hoá Việt Nam”.

Hy vọng sẽ tìm được Hiệp sĩ Dế mèn

Đánh giá về chất lượng mùa giải năm nay, PGS-TS Ngô Văn Giá, thành viên Hội đồng giám khảo nhận xét: "Trước tiên, nhìn vào lực lượng người viết dự giải có thể thấy viết cho trẻ thơ vẫn là niềm mơ ước của bất cứ ai, bất cứ người cầm bút nào. Nhìn rộng hơn, khát vọng viết cho trẻ thơ của chính trẻ thơ, và của người lớn vẫn là khát vọng thường trực và đau đáu. Đây là điều may mắn và đáng quý. Giải thưởng đã góp phần kích hoạt, khích lệ những mơ ước, khát vọng này.

Thứ hai, khi viết cho trẻ thơ, các tác giả không còn viết theo lối áp đặt. Thay vào đó, là lối viết về cơ bản đã "thanh toán” được chất "giáo huấn”. Những người viết đã khai thác, huy động được con người trẻ thơ trong chính mình để cất tiếng. Nhờ vậy, khiến truyện tự nhiên, gần gũi với thế giới tâm hồn, cách cảm, cách nghĩ, cách quan sát của trẻ thơ đối với đời sống.

Thứ ba, những người viết ít nhiều đã có ý thức hoặc bằng những cảm thức tinh tế hướng ngòi bút vào các vấn đề sinh thái, môi trường, cụ thể hơn là thiên nhiên với loài vật, cỏ cây, hoa lá. Năm nay, dự giải có rất nhiều tác giả trở về với thiên nhiên, với không gian sinh thái, như để thầm nói với bạn đọc trước nhất là với những đứa trẻ rằng, thiên nhiên chính là bầu bạn, là mái nhà che chở, nuôi dưỡng tâm hồn, và giúp con người cảm thấy yêu và gắn bó hơn với đời sống này”.

Còn nhà thơ Trần Đăng Khoa, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng giám khảo, thì đưa ra một sự liên hệ thú vị với thế hệ thiếu nhi thời ông: "Trẻ em hiện giờ rất giỏi, có những em như một thiên tài. Về âm nhạc có những giọng ca nhí hát hay vô cùng, kéo nhị rất giỏi, biểu diễn hấp dẫn lắm. Có những em tính nhẩm giỏi không khác gì máy tính… Thế nhưng văn chương thì... thời chúng tôi có cả dàn nhà thơ nhí, nhưng hiện giờ không có. Nay xuất hiện những em bé viết văn, đó là điều rất đáng khuyến khích, bởi có các em tham gia thì chúng ta có nền văn học đương đại, có những tác giả trong tương lai”.

Trưởng BGK nhận định: "Các em hiện giờ có rất nhiều điều kiện chứ không như chúng tôi ngày xưa. Hiện giờ trong công cuộc đổi mới của chúng ta, chân trời ngay dưới gót chân của các em, chỉ có điều các em có bay được không. Giải thưởng năm nay có em bé 9 tuổi, có những tác giả người nước ngoài hoặc Việt kiều, chứng tỏ cuộc thi có sự lan tỏa rộng không phải chỉ trong nước. Tôi hi vọng năm tới chúng ta sẽ có những tác phẩm đặc sắc hơn, sẽ tìm được Hiệp sĩ Dế mèn. Kết quả năm nay cho chúng ta niềm tin ấy, sự hi vọng ấy”.

Dế Mèn "Vì mái trường cho em”

Khác với mùa trao giải trước, chỉ tổ chức offline tại trụ sở tòa soạn báo Thể thao và Văn hóa vì lý do dịch Covid-19, lễ trao giải mùa 3 trang trọng hơn bởi sự kết hợp nhiều hoạt động trong một, vừa mang tính lễ nghi, vừa mang tính nghệ thuật. Nhưng điểm chung là đều "nhắm” vào hai mục đích: vinh danh những tác giả, tác phẩm xuất sắc của Dế Mèn mùa 3 và vận động quyên góp "Vì mái trường cho em”.

Nhà báo Lê Xuân Thành, Tổng biên tập báo Thể thao và Văn hóa, Trưởng Ban tổ chức giải thưởng thiếu nhi Dế Mèn (ngoài cùng bên phải) trao tặng 312 triệu đồng cho đại diện thầy, cô giáo Trường Mầm non Hoa Mai Nậm Mằn, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La.

Xen kẽ với các tiết mục, các màn trao giải là phần đấu giá nghệ thuật "Vì mái trường cho em". Trước phiên đấu giá trực tiếp này, BTC đã tổ chức 3 cuộc đấu giá trên mạng xã hội bán được hơn 66% trong tổng số hơn, thu về gần 300 triệu đồng. Tại Lễ trao giải, chương trình đấu giá trực tiếp 6 vật phẩm. Kết quả, phiên đấu giá tại Lễ trao giải đã thu được hàng trăm triệu đồng để hoàn thiện cơ sở vật chất cho điểm trường Huổi Khoang (xã Nậm Mằn, Sông Mã, Sơn La).

(Theo VOV)

Các tin khác

Nghệ thuật cho thiếu nhi đợi chuyển mình

Nghệ thuật dành cho thiếu nhi, lâu nay không chỉ được coi là mảnh đất tiềm năng mà còn được chỉ ra như một công cụ “đòn bẩy” của sân khấu, khi góp phần nuôi dưỡng, ươm mầm thế hệ khán giả tương lai. Tiếc rằng, một phần do tư duy mùa vụ, phần khác do ảnh hưởng của hai năm dịch bệnh, năm nay, các nhà hát vẫn chưa đầu tư mạnh tác phẩm dành cho khán giả nhỏ tuổi.

Văn hóa