Để bạn đọc hiểu rõ hơn về giải thưởng này, phóng viên báo chí đã trao đổi với dịch giả Đào Kim Hoa-Phó trưởng ban Đối ngoại - Hội Nhà văn Việt Nam, người đã nhiều năm đảm nhận nhiệm vụ cầu nối giữa BTC  với các nhà văn Việt Nam.

- Xin chị cho biết rõ hơn về sự ra đời cũng như quy chế cụ thể của giải thưởng Văn học Đông Nam Á?

- Ủy ban tổ chức giải thưởng Văn học Đông Nam Á được thành lập năm 1979, nhờ công của khách sạn Oriental Băng Cốc, Hãng Hàng không quốc tế Thái Lan, Hội Nhà văn Thái Lan, tổ chức Văn bút Thái Lan và cơ quan tài trợ khác. Giải thưởng này được trao hằng năm, nhằm khích lệ nhà văn các nước ASEAN. Mỗi nước thành viên ASEAN tự lựa chọn, đề cử một tác giả để Hội đồng giải thưởng Thái Lan xem xét, công nhận. Tác phẩm đề cử phải hội tụ đủ các tiêu chuẩn sau: là nguyên bản được in thành sách trong vòng từ 3 đến 5 năm trở lại; nội dung liên quan đến dân tộc và khu vực mà tác giả đang sống; tác phẩm phải mang tính văn học, viết bằng ngôn ngữ đang sử dụng trong nước; tác giả có đóng góp tích cực cho sự phát triển văn học và văn hóa nước mình…

- Như vậy, sẽ không có chuyện các nước Đông Nam Á luân phiên xét giải như một số người lầm tưởng?

- Đúng vậy. Năm nay là lần thứ 30 Hoàng gia Thái Lan tổ chức Lễ trao giải Văn học Đông Nam Á tại Băng Cốc.

- Thưa chị, đến nay đã có bao nhiêu nhà văn Việt Nam được nhận giải thưởng này? Nguyễn Ngọc Tư có phải là đại diện trẻ tuổi nhất Việt Nam, được giải ?

- Năm 1996, Hội Nhà văn Việt Nam nhận lời mời tham gia lần đầu tiên với tập thơ “ Một tiếng đờn” của nhà thơ Tố Hữu. Tính đến nay, Việt Nam đã có 11 tác giả được nhận giải Văn học Đông Nam Á.  Nguyễn Ngọc Tư là tác giả nữ đầu tiên và là người trẻ nhất của Việt Nam nhận giải thưởng này.

- Phần thưởng của giải có ổn định không? Các hoạt động diễn ra trong khuôn khổ lễ trao giải,  thưa chị?

- Phần thưởng của giải luôn ở mức gần 2000 USD. Hằng năm, vào tuần cuối cùng của tháng 9, lễ trao giải được tổ chức trọng thể trong một tuần tại thủ đô Băng Cốc. Các tác giả đoạt giải được bố trí tiếp xúc với báo chí, công chúng, tặng sách cho thư viện Hoàng gia Thái Lan, thăm di tích lịch sử, văn hóa…  Thái tử hoặc Công chúa Thái Lan sẽ trực tiếp trao giải - gồm bằng chứng nhận và tiền thưởng.

- Chị cho biết việc xét chọn, đề xuất người nhận giải thưởng này được Hội Nhà văn Việt Nam  tiến hành thế nào?

- Mỗi năm, BCH Hội Nhà văn Việt Nam thành lập Hội đồng xét giải Văn học Đông Nam Á. Căn cứ theo tiêu chí và yêu cầu hằng năm của phía Thái Lan, Hội đồng xem xét danh sách tác phẩm đã đoạt giải thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam trong vòng ba năm trở lại, bỏ phiếu kín rồi chọn tác phẩm có số phiếu cao nhất, đề cử để Hội đồng giải thưởng Thái Lan xem xét.

-  Xin cảm ơn chị!

(Theo HNMĐT)