Thành phố là nơi quần cư của 18 dân tộc, có truyền thống yêu nước, đoàn kết, tương thân tương ái. Mỗi dân tộc đều mang một bản sắc văn hóa riêng. Đây cũng chính là tiền đề và động lực đưa Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) của Đảng về xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc phát huy hiệu quả, tạo dựng môi trường văn hóa lành mạnh, góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của người dân thành phố.

Thành phố đã xác định rõ tầm quan trọng của việc xây dựng và phát triển văn hóa - nền tảng tinh thần của xã hội không thể tách rời nhiệm vụ phát triển chung của địa phương. Đặc biệt, việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đã nâng cao nhận thức của đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân cũng như tạo sự chuyển biến rõ nét trong rèn luyện đạo đức, lối sống, xây dựng con người mới thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại hóa.

Cấp ủy, chính quyền các cấp thành phố đã nhận thức rõ hơn về vai trò, trách nhiệm của cấp mình, ngành mình, đơn vị mình trong phát triển các hoạt động văn hóa ở cơ sở; chú trọng làm tốt công tác giáo dục, tuyên truyền, nêu gương người tốt - việc tốt, tôn vinh những giá trị văn hóa tiêu biểu, đặc sắc của dân tộc và địa phương; đề cao việc xây dựng ý thức công dân, trọng tâm là tập trung xây dựng lực lượng thanh niên làm nòng cốt trong thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”.

Gắn với đó là việc đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết 05 của Ban chấp hành Đảng bộ thành phố về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong việc xây dựng, thực hiện nếp sống văn hóa, văn minh đô thị trên địa bàn giai đoạn 2011 - 2015 và đến năm 2020. Năm 2012, tỷ lệ hộ gia đình đạt tiêu chuẩn văn hóa theo tiêu chí mới toàn thành phố đạt 75%; có 60% số thôn, tổ và 70% số cơ quan, đơn vị đạt danh hiệu văn hóa.

Thành phố đã ban hành nhiều quy định làm cơ sở nền tảng, tạo dựng hành lang pháp lý xây dựng môi trường xã hội lành mạnh cho văn hóa phát triển với nhiều phong trào, hoạt động cụ thể và khơi dậy truyền thống văn hóa tốt đẹp trong đời sống cộng đồng.

Một trong những hoạt động được đánh giá đạt hiệu quả, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của cộng đồng là huy động nguồn lực xã hội hóa của nhân dân chung tay hỗ trợ làm gần 300 nhà ở cho hộ chính sách nghèo; quyên góp xây dựng phòng ở cho học sinh bán trú; quyên góp trên 400 triệu đồng xây dựng nhà văn hóa xã Chế Cu Nha, Trạm Y tế xã Púng Luông (Mù Cang Chải) cùng nhiều quần áo, sách, bút, vở và các hoạt động từ thiện nhân đạo, giúp đỡ, chia sẻ khó khăn cùng trẻ em vùng cao, người nghèo trong tỉnh.

Việc lồng gắn triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) của Đảng với thực hiện Nghị quyết 05 của Ban chấp hành Đảng bộ thành phố đã tạo nên diện mạo mới, theo kịp sự phát triển toàn diện của thành phố. Nếp sống văn hóa trong việc cưới, việc tang và lễ hội chuyển biến tích cực theo hướng trang trọng, vui tươi, lành mạnh, tiết kiệm, phù hợp với văn hóa địa phương và hoàn cảnh từng gia đình, được người dân đồng thuận thực hiện.

Các thiết chế văn hóa, khu vui chơi, giải trí như: Công viên Yên Hòa, trung tâm Km5… được đầu tư xây dựng; các cụm văn hóa tín ngưỡng: Bách Lẫm, Tuần Quán, chùa Ngọc Am, khu di tích đền, chùa Rối… được tôn tạo, nâng cấp. Đời sống văn hóa của nông dân được quan tâm chăm lo gắn với xây dựng nông thôn mới.

Các thiết chế văn hóa ở cơ sở được xây dựng rộng khắp, xóa các “điểm trắng” về hoạt động văn hóa - thông tin. Đến nay, thành phố đã có 4 nhà văn hóa đa năng; 143/146 khu dân cư có nhà văn hóa cộng đồng; 100% số xã có điểm bưu điện - văn hóa xã.

Đây chính là nền tảng để nâng cao chất lượng phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, đặc biệt khuyến khích các phong trào văn hóa, văn nghệ quần chúng phát triển mạnh mẽ trong các phường, xã, tổ dân phố, góp phần bảo tồn, gìn giữ, phát huy các giá trị văn hóa làng, xã và phong tục, tập quán tốt đẹp của từng địa phương, dân tộc; ngăn chặn hữu hiệu những biểu hiện thương mại hóa, xu hướng vọng ngoại, lai căng và sự du nhập của văn hóa phẩm độc hại. 

Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) của Đảng được cụ thể hóa bằng Nghị quyết số 05 của Ban chấp hành Đảng bộ thành phố đã và đang phát huy hiệu quả tích cực, tạo môi trường văn hóa lành mạnh, tạo diện mạo đô thị trẻ văn minh.

Để có được thành công này, theo ông Trần Công Thành - Phó bí thư Thường trực Thành ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân thành phố thì Đảng bộ đã luôn gắn việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh và bảo đảm an ninh, quốc phòng. Trong giai đoạn hiện nay tiếp tục gắn với việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và thực hiện hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI).

Bên cạnh đó, thành phố chú trọng xây dựng các mô hình, gương điển hình tiên tiến để nhân rộng tại cơ sở. Dịp tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết mới đây, Thành ủy đã biểu dương, khen thưởng đối với 27 tập thể và 21 cá nhân điển hình tiên tiến. Đây chính là những hạt nhân nòng cốt trong việc tuyên truyền, nhân rộng, tiếp tục đưa  Nghị quyết Trung ương 5 thiết thực đi vào cuộc sống. 

 Phạm Minh