Bà Marzieh Afkham, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Iran tuyên bố cho biết: “Chúng tôi đã xem xét lời mời và quyết định rằng Ngoại trưởng sẽ tham dự các cuộc đàm phán”.

Ngoài ra, theo nguồn tin ngoại giao Nga, các “cuộc đàm phán mở rộng” sẽ được trù bị từ tối 29/10 bằng một cuộc họp 4 bên giữa các quan chức ngoại giao của Nga, Mỹ, Saudi Arabia và Thổ Nhĩ Kỳ.

Trước đó, ngày 23/10 vừa qua, tại Vienna, Ngoại trưởng 4 nước Mỹ, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Saudi Arabia đã nhóm họp nhằm bàn về cách thức chấm dứt cuộc xung đột tại Syria. Tuy nhiên, hội nghị không đạt được bất kỳ đột phá nào khi Nga và phương Tây vẫn bất đồng sâu sắc về cách thức giải quyết cuộc khủng hoảng tại Syria, đặc biệt là vai trò trong tương lai của Tổng thống Bashar al-Assad.

Theo người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Iran, đây sẽ là cuộc thảo luận đầu tiên đối với Tehran. Năm 2012, Iran đã không tham dự hội nghị Geneva-1 bàn về Syria, và sau đó, lời mời Iran tham dự Geneva-2 hồi năm 2014 cũng đã bị Tổng thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon rút lại do sự phản đối của Mỹ và Saudi Arabia.

Người Sunni ở Saudi Arabia và người Shiite ở Iran đã công khai phản đối Syria. Tehran đang cung cấp hỗ trợ tài chính và quân sự trực tiếp cho chính quyền Damascus trong khi Saudi Arabia hỗ trợ các nhóm quân nổi dậy và tham gia vào các cuộc không kích của liên minh quốc tế do Mỹ đứng đầu chống lại lực lượng Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.

Kể từ khi cuộc xung đột bắt đầu ở Syria, Nga đã khẳng định sự tham gia của Iran vào một giải pháp chính trị. Tuy nhiên, suốt thời gian dài, phe đối lập thân phương Tây tại Syria và các đồng minh Ả rập của Mỹ đã phản đối vai trò của Iran trong cuộc chiến Syria. Đặc biệt, Mỹ kiên quyết phản đối, trước khi bắt đầu cho thấy sự thay đổi đáng ngạc nhiên trong quan điểm của họ vào ngày 27/10 vừa qua khi trả lời phóng viên, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby nói ông mong đợi Iran “sẽ được mời tham dự” các vòng đàm phán tại Vienna.

Bên cạnh đó, tham dự các cuộc đàm phán về tình hình Syria vào ngày 30/10 sẽ có các quan chức ngoại giao Mỹ, Nga, Saudi Arabia và Thổ Nhĩ Kỳ cùng với người đồng nhiệm Lebanon và Ai Cập. Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius, người đồng nhiệm Anh Philip Hammond và đồng nhiệm Đức Frank-Walter Steinmeier, cũng như người đứng đầu ngoại giao châu Âu Federica Mogherini cũng sẽ tham dự.

Lên lịch trình chuyển giao chính trị tại Syria

Theo Saudi Arabia, những cuộc đàm phán lần này sẽ là cơ hội để thử nghiệm “sự nghiêm túc” của Iran và Nga đối với những nỗ lực và giải pháp đang được đàm phán nhằm giải quyết cuộc xung đột tại Syria.

Trong khi đó, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Tony Blinken tuyên bố: “Tôi không tin rằng chúng ta nên chờ đợi những bước tiến lớn của các cuộc đàm phán tại Vienna”. “Đó là một bước để thấy rõ liệu chúng ta có thể đạt được một thỏa thuận về nền tảng của chuyển giao chính trị hay không” – ông nhấn mạnh.

Còn theo Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, thách thức đặt ra đối với Syria “không gì khác là một cuộc chạy đua để thoát khỏi địa ngục”. Ông Kerry đánh giá “sẽ không dễ dàng để tìm thấy một biện pháp tiến triển”, nhưng những cuộc đàm phán này là “cơ hội hứa hẹn nhất để (tìm thấy) một gợi mở chính trị”.

Còn theo quan điểm của Đức, rất khó để đạt được một “bước đột phá” khi “những khác biệt trong các quan điểm vẫn còn quá lớn”.

“Ủng hộ” sự xuất hiện của Iran tại Vienna vào ngày 30/10, Pháp khẳng định đã tham khảo các đồng minh phương Tây và Ả rập về những “phương thức của một quá trình chuyển giao chính trị bảo đảm sự ra đi của Tổng thống Syria Bachar al-Assad trong một lịch trình cụ thể”.

Trong khi đó, có thể thấy rõ ràng rằng, cho tới thời điểm hiện tại, “số phận” của Tổng thống Syria vẫn tiếp tục chia rẽ Washington và Moscow. Tuy vậy, Giám đốc CIA John Brennan tin chắc rằng người Nga cuối cùng sẽ tìm cách khiến cho nhà lãnh đạo Syria phải ra đi. "Mặc dù những gì họ nói, (...) song Nga không thấy Assad trong tương lai của Syria" – ông đánh giá. "Câu hỏi đặt ra là khi nào và họ làm thế nào để có thể đưa được ông ta ra khỏi chính trường".

Tuy nhiên, đêm 27/10, người phát ngôn của điện Kremlin cho biết một giải pháp chính trị có thể được thảo luận chi tiết một khi "những kẻ khủng bố đã nhận được những đòn quyết định. Sẽ hoàn toàn vô lý để làm khác đi".

Về phần mình, Pháp cũng tái nhấn mạnh cam kết sẽ trình lên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc bản dự thảo nghị quyết để ngăn chặn những thùng nổ của lực lượng không quân Syria, từng cướp đi sinh mạng của hàng nghìn nạn nhân là dân thường trong những vùng nổi loạn.

Ngược lại, Nga đã bày tỏ sự phản đối với dự thảo khi cho rằng văn bản này sẽ có thể mang lại nhiều rủi ro cho những nỗ lực ngoại giao đang được thực hiện.

Nga và Iran vốn là hai đồng minh lâu năm của chính phủ Syria. Iran là đồng minh thân cận nhất của Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Có tin cho rằng Iran đã chi hàng tỷ USD trong suốt 4 năm qua để tài trợ chính phủ của ông, cung cấp cố vấn quân sự và vũ khí, cũng như nhiều khoản tín dụng và dầu mỏ. Iran cũng được tin là đã chi phối quyết định của phong trào Hezbollah ở Lebanon khi gửi lính đến Syria hỗ trợ cho lực lượng ủng hộ ông Assad.

4 năm xung đột triền miên tại đất nước Trung Đông này đã khiến 250.000 người thiệt mạng, buộc 11 triệu người phải rời bỏ nhà cửa góp phần không nhỏ làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng di cư ở châu Âu thời điểm này.

Chính vì vậy, trong bối cảnh khi Iran lần đầu tiên tham dự một vòng đàm phán quốc tế liên quan đến việc giải quyết cuộc khủng hoảng tại Syria, cộng đồng quốc tế đang kỳ vọng làn gió mới mang tên Tehran sẽ có thể thay đổi cục diện tại Syria trong thời điểm này.

(Theo Dangcongsan.vn)