Từ Thái Lan, tham gia buổi toà đàm trực tuyến ngày hôm 18/4 của Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam (Vusta), bà Anme Trandem, đại diện tổ chức Sông ngòi Thế giới cho rằng, Lào cần phải học câu chuyện từ đập trên đất nước Thái Lan. Xây nhiều đập sẽ có nhiều tác hại (một trong số đó là Păk Mun), mặc dù những đập này không thể so sánh với đập sông Mekong sắp được xây dựng.

Trong khi đó, theo Quỹ quốc tế bảo vệ động vật hoang dã (WWF), các nước nên hoãn phê duyệt xây dựng đập trên dòng chảy chính của sông Mekong trong vòng 10 năm cho đến khi những tác động của việc xây dựng và vận hành chúng được nghiên cứu thấu đáo. Trước mắt, để đáp ứng nhu cầu điện năng, các quốc gia trong vùng chỉ nên xây dựng nhà máy thủy điện trên các phụ lưu của sông Mê Công.

Tổ chức Mạng lưới Sông ngòi Thế giới (IRN) cũng cho rằng, trước mắt nên tạm thời trì hoãn việc xây đập thủy điện trên dòng chính sông Mê Công ít nhất trong vòng 10 năm. Ngoài ra, cần nghiêm túc trưng cầu ý kiến của những người có liên quan tới quyết định tại mỗi khu vực, mỗi quốc gia dựa trên báo cáo của Sea (một nghiên cứu khá quy mô để đánh giá tác động môi trường của các đề xuất thủy điện dòng chính hạ lưu vực Mê Công do Ban thư ký Ủy hội Sông Mê Côngđã tiến hành).

Ý kiến của cộng đồng dân cư ven sông cần phải là trung tâm của tất cả các quyết định cho dù có xây đập hay không. “Cam kết nghiên cứu và phát triển giải pháp năng lượng thay thế. Các giải pháp năng lượng bền vững thân thiện với môi trường, kinh tế và xã hội thực sự tồn tại” - tổ chức này nhấn mạnh.

Trước đó, trong cuộc gặp gỡ với Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Gia Khiêm hôm 31/12/2010, Ngoại trưởng Mỹ, bà Hillary R. Clinton đã nói: “Chúng ta đã có một cuộc thảo luận rất xây dựng về những tác động tiềm tàng của việc xây dựng đập trên sông Mê Công. Mỹ kiến nghị nên tạm hoãn trước khi có những hoạt đông xây dựng lớn được tiến hành và chúng tôi sẽ tài trợ cho nghiên cứu vấn đề này”.

Sông Mê Công là con sông quốc tế chảy qua 6 quốc gia bao gồm Trung Quốc, Myanma, Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam. Hai thập kỷ gần đây, dòng sông bị áp lực nặng nề do các hoạt động phát triển kinh tế và dân số gia tăng trong vùng. 11 đập thủy điện lớn được dự kiến xây dựng chặn dòng chảy chính tại hạ lưu sông Mê Công đặt tương lai của sông Mê Công nằm tại ngã tư đường.

Những đập này có nguy cơ sẽ tổn hại không thể phục hồi tới sinh thái sông Mê Công, đồng thời đặt sinh kế và an ninh lượng thực của hàng triệu dân cư sống phụ thuộc vào các nguồn tài nguyên của dòng sông vào tình trạng bị đe dọa.

Phiên họp đặc biệt Uỷ hội sông Mê Công (MRC) diễn ra ngày 19/4, để bốn nước thành viên, trong đó có Việt Nam, đưa ra quyết định có xây đập Xayaburi hay không. Tại cuộc họp này, các chính phủ và tổ chức sẽ nỗ lực để bảo vệ ý kiến của mình về đề nghị dừng xây đập Xayaburi.

(Theo VnMedia)