Thăm mô hình phát triển kinh tế của Vàng A Chay mới thực sự cảm phục ý chí thoát nghèo của người nông dân này. Như bao gia đình người Mông ở bản Mú Cái Hồ, trước đây, gia đình Chay cũng không nằm ngoài cảnh quanh năm đói cái ăn, thiếu cái mặc, dù rằng đất đai nhiều. Tham gia các lớp tập huấn khoa học kỹ thuật của các tổ chức đoàn thể như Hội Nông dân, Đoàn thanh niên; lại được cán bộ khuyến nông huyện, xã tận tình cầm tay chỉ việc, hướng dẫn áp dụng khoa học kỹ thuật vào chăm sóc thâm canh cây lúa, ngô, chăn nuôi trâu bò; được tư vấn hỗ trợ giống, vốn, cách thức phát triển kinh tế gia đình, anh đã định hình và gây dựng mô hình phát triển kinh tế cho riêng mình.

Nhận thấy việc chăn nuôi gia súc theo hình thức chăn thả truyền thống hiệu quả thấp, rủi ro lại cao, nhất là vào mùa đông giá rét, năm 2009, anh quyết tâm vay mượn anh em, bạn bè mua 2 con trâu, 3 con bò và 4 con dê cái quyết tâm phát triển đàn gia súc theo hướng nuôi nhốt. Anh xây dựng chuồng trại kiên cố, xa hẳn khu nhà ở, đào hố xử lý phân thải để bón ruộng.

Bằng kinh nghiệm chăn nuôi sẵn có, lại thường xuyên được tiếp thu và ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật mới vào chăn nuôi, tuân thủ đầy đủ quy trình phòng bệnh, vệ sinh chồng trại, tích trữ thức ăn quanh năm cho vật nuôi nên đàn gia súc của gia đình anh phát triển tốt. Từ số con giống ít ỏi ban đầu, đến nay, tổng đàn gia súc của nhà Vàng A Chay đã lên trên 60 con, trong đó, trên 10 con trâu, gần chục con bò và trên 40 con dê, cung cấp con giống phát triển chăn nuôi cho nhân dân trong vùng.

Theo anh Chay, phát triển chăn nuôi đại gia súc ở vùng cao có thuận lợi là điều kiện đất đai rộng rãi, tuân thủ đúng quy trình xử lý chất thải gia súc sẽ không lo gây ô nhiễm vệ sinh môi trường như ở vùng thấp. Việc nuôi nhốt gia súc và tiêm phòng dịch đầy đủ đã hạn chế thấp nhất rủi ro cho người chăn nuôi - điều mà nhiều người dân trong bản chưa chịu học, chưa chịu làm theo nên chăn nuôi không phát triển, chỉ đủ tự cung, tự cấp trong gia đình. Được biết, với tổng đàn gia súc đạt trên 600 triệu đồng, bên cạnh việc giữ lại những con giống tốt để nhân đàn, gia đình Chay còn là địa chỉ cung cấp con giống trâu, bò, dê giống và thương phẩm cho nhân dân quanh vùng, với số lãi thu về khoảng 100 triệu đồng/năm.

Áp dụng phương thức lấy chăn nuôi để phát triển trồng trọt, nguồn phân thải của gia súc được anh tận dụng để chăm bón cho trên 1,5ha ruộng nước và cây trồng đem lại hiệu quả cao. Trừ chi phí, mỗi năm gia đình anh thu về trên 3 tấn thóc, đời sống sinh hoạt gia đình được cải thiện và ngày một nâng cao. Đã dư giả cái ăn, đủ đầy cái mặc, vốn liếng tích lũy được hàng năm, anh tiếp tục đầu tư củng cố, mở rộng chuồng trại chăn nuôi, tích trữ nguồn thức ăn dồi dào để nhân đàn và nâng cao chất lượng con giống, nhằm tạo dựng uy tín trong vùng. Anh còn thường xuyên hướng dẫn kỹ thuật, chủ động chia sẻ kinh nghiệm phát triển chăn nuôi để nhân dân trong xã, nhất là hộ nghèo trong bản biết cách tự vươn lên thoát nghèo.

 Rời bản Mú Cái Hồ khi ông mặt trời đỏ ối đang khuất dần sau núi, nhìn đàn vật nuôi béo tròn của người nông dân điển hình sản xuất giỏi - Vàng A Chay, tôi thầm mong với cách hướng dẫn, tận tình chia sẻ kinh nghiệm sản xuất theo kiểu cầm tay chỉ việc như anh đang làm, rồi đây, nơi này sẽ có thêm nhiều nông dân biết cách làm giàu từ đất.

 Minh Thúy