Thực hiện Luật Đặc xá từ khi được Quốc hội thông qua năm 2007, Chủ tịch nước đã quyết định nhiều đợt đặc xá, tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn nhân các sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt. Và dịp kỷ niệm 70 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9 năm nay, Chủ tịch nước đã ký quyết định đặc xá năm 2015 (Quyết định 1366/QĐ-CTN), đem lại niềm vui cho nhiều phạm nhân biết hướng thiện.

Thực hiện quyết định của Chủ tịch nước, các kế hoạch, hướng dẫn của Bộ Công an và Tổng cục Thi hành án Hình sự và hỗ trợ tư pháp (Tổng cục VIII) những ngày qua, tại các trại giam đã thực hiện đầy đủ, nghiêm túc quy trình xét đặc xá, đảm bảo công khai, công bằng, để lựa chọn đúng những phạm nhân đủ điều kiện được đặc xá.

Thông qua đó, các phạm nhân chưa đủ điều kiện xét đặc xá (về thời gian, về chấp hành những hình phạt bổ sung như tiền, trách nhiệm dân sự… hoặc chưa có thành tích tốt trong quá trình cải tạo như vi phạm nội quy, quy chế, có thái độ và hành vi vi phạm kỷ luật…)  yên tâm cải tạo, có hướng phấn đấu vươn lên để được hưởng chính sách khoan hồng của Đảng và nhà nước.

Đúng vào ngày Quốc khánh 2/9 sắp tới, hàng vạn phạm nhân và người thân sẽ chan chứa niềm vui đoàn tụ, biết ơn Đảng và nhà nước đã cho mình cơ hội sớm được trở về với gia đình. Nhưng câu chuyện tiếp theo đối với người mới được tha tù là làm gì để hòa nhập ngay với cộng đồng, không bỡ ngỡ, không bị kỳ thị để quay lại con đường tối là một vấn đề! Có lẽ để làm được điều đó, bản thân người được đặc xá phải có ý chí vươn lên, không tự ty xa lánh cộng đồng.v.v…

Bên cạnh đó, gia đình, dòng tộc, thôn xóm cũng cần mở rộng tấm lòng yêu thương, tạo điều kiện giúp đỡ cho người lỡ lầm lạc, giờ hoàn lương trở thành người có ích. Trong đó, việc tổ chức, cá nhân, cộng đồng doanh nghiệp có chính sách tạo điều kiện để người được đặc xá sớm có công ăn việc làm ổn định là yếu tố rất quan trọng để người được đặc xá, tha tù không tái phạm.

Một điều hết sức đáng mừng, theo thống kê, từ năm 2009 đến nay, triển khai Luật Đặc xá, Chủ tịch nước đã quyết định thực hiện 05 đợt đặc xá tha tù trước thời hạn cho 63.499 phạm nhân và 678 người được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù. Do có sự quan tâm chỉ đạo chặt chẽ của Chủ tịch nước, Chính phủ, các bộ, ban, ngành và sự chuẩn bị chủ động, tích cực của cấp ủy, chính quyền các cấp nên tuyệt đại đa số người được đặc xá đã trở về nơi cư trú, làm ăn lương thiện, ổn định cuộc sống, tỷ lệ người được đặc xá tái phạm rất thấp.

Cụ thể, qua đợt đặc xá gần đây (năm 2013), số người được đặc xá có hành vi vi phạm pháp luật chiếm tỷ lệ 0,73%. Điều đó cho thấy, mặc dù số lượng người được đặc xá đông nhưng tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại các địa phương vẫn được bảo đảm, không xảy ra phức tạp do người được đặc xá gây nên. Từ đó cho ta có cơ sở để tin tưởng, những người được hưởng đặc xá dịp Quốc khánh năm nay sẽ nhanh chóng tái hòa nhập cộng đồng, trở thành công dân có ích.

Những ngày này, hơn 90 triệu người dân Việt Nam chung niềm vui phấn khởi tự hào kỷ niệm 70 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9, trong đó có không ít người hạnh phúc trở về với gia đình và xã hội nhờ chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng, nhà nước, dù tội danh và hình phạt không hề nhỏ, qua đó càng thấy được bản chất tốt đẹp của chế độ xã hội chủ nghĩa. Ngẫm từ sự hạnh phúc của công dân được sống trong một đất nước hòa bình, độc lập, với sự nghiêm minh và khoan hồng của pháp luật, mỗi người dân Việt Nam hãy tự ý thức mình trong việc chấp hành đầy đủ, nghiêm mọi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước để góp phần làm cho xã hội ngày càng tốt đẹp hơn.

 Lê Phiên