Thường thì thách cưới của nhà gái với nhà trai phổ biến ở mức 20 triệu đồng/đám, cá biệt lên tới 30 triệu đồng khiến cho nhiều hộ nghèo khó có thể lo được đám cưới cho con trai hoặc nếu cố lo cho được thì gia sản cũng gần như khánh kiệt sau đám cưới. Một vấn đề nữa là thách cưới cao hiện nay đã và đang làm cho nhà trai mất dần sự tôn trọng với nhà gái bởi họ cưới được dâu về chẳng còn vốn để mà giúp đôi trẻ có điều kiện phát triển kinh tế nữa. Vậy là đời con, đời cháu của họ lại tiếp tục sống trong cảnh chờ gạo cứu  đói của Nhà nước khi giáp hạt.

Hậu quả của việc thách cưới cao trong đời sống đồng bào dân tộc Mông nặng nề như thế nhưng hiện vẫn chưa có chế tài xử lý. Vì vậy, song song với công tác tuyên truyền của cấp uỷ, chính quyền cơ sở, một số xã trong huyện Mù Cang Chải đã dựa vào vai trò, uy tín của vị đại diện nhà trai, vận động họ tham gia vào việc thuyết phục nhà gái không thách cưới quá cao chỉ làm khổ người trong dòng họ mình. Giải pháp tình thế này đôi khi vẫn không khả thi bởi sự bảo thủ từ phía đại diện nhà gái.

Ở huyện Trạm Tấu thì có một biện pháp áp dụng rộng rãi hơn, đó là đưa vào nội dung quy ước các thôn, bản mỗi đám cưới, phần sính lễ của nhà trai mang sang nhà gái thống nhất ở mức 10 triệu đồng, 20 kg thịt lợn, 20 lít rượu. Tuy nhiên, chưa có một kết quả cụ thể nào xác minh xem người dân đã thực hiện triệt để quy ước chung hay không.

Vì vậy, đấu tranh với vấn nạn này hiện nay đòi hỏi sự vào cuộc tích cực và đồng bộ của cấp ủy, chính quyền và các tổ chức đoàn thể từ tỉnh tới cơ sở. Đặc biệt, tổ chức Đoàn thanh niên và ngành văn hóa phải là lực lượng tiên phong trong cuộc vận động xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở. Cần tập trung nghiên cứu phong tục, tập quán, xây dựng thêm các giải pháp mới mang tính khả thi và triển khai quyết liệt trong tiến trình xây dựng nông thôn mới ở vùng cao nói chung, vùng đồng bào dân tộc Mông nói riêng mới mong đạt được kết quả.  

H.N