Khai Trung là xã vùng cao của huyện Lục Yên, có tổng diện tích đất tự nhiên là: 1292,91ha, trong đó đất nông nghiệp là 1239,15ha, đất phi nông nghiệp là 43,26ha.
Xã Khai Trung nằm ở phía Tây của huyện Lục Yên, trung tâm xã cách trung tâm huyện 18km, phía Đông tiếp giáp với các xã Lâm Thượng, phía Tây tiếp giáp với xã Minh Chuẩn, phía Nam tiếp giáp với xã Tân Lĩnh, phía Bắc tiếp giáp với xã Minh Chuẩn, Lâm Thượng. Toàn xã có 2 thôn, 285hộ, với 1360 khẩu, có 3 chi bộ có 2 dân tộc chủ yếu cùng sinh sống, trong đó: dân tộc Tày có 510 người, chiếm 37,5%; dân tộc Dao có 824 người, chiếm 60,58%; còn lại là dân tộc khác 26 người, chiếm 1,92%.
Năm 2011, xã Khai Trung phát động xây dựng nông thôn mới trong điều kiện kinh tế - xã hội còn gặp nhiều khó khăn, chỉ đạt 4/19 tiêu chí. Hệ thống cơ sở hạ tầng chưa được quan tâm đầu tư xây dựng như đường giao thông, hệ thống thủy lợi chưa đảm bảo, cơ sở vật chất văn hóa chưa được đầu tư xây dựng, thu nhập bình quân đầu người đạt thấp, tỷ lệ hộ nghèo cao...
Phát huy tối đa vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng nông thôn mới, trong những năm qua, việc thực hiện các tiêu chí của Chương trình đã được người dân tham gia thảo luận, bàn bạc công khai dân chủ và tạo được sự đồng thuận cao.
Qua gần 10 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, Khai Trung hiện đã huy động được nguồn vốn đạt trên 20 tỷ đồng, trong đó: ngân sách Trung ương: 9,3 tỷ đồng; ngân sách tỉnh trên 4,7 tỷ đồng; ngân sách huyện, xã hơn 1,7 tỷ đồng; vốn vay tín dụng hơn 1,3 tỷ đồng; huy động nhân dân đóng góp hơn 2,8 tỷ đồng.
Về với xã vùng cao Khai Trung hôm nay, diện mạo một xã nông thôn mới đã thực sự khởi sắc. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đầu tư đồng bộ với hệ thống giao thông từng bước hoàn thiện, đã được đầu tư kiên cố hóa 12,54 km, xây 03 cây cầu qua suối và mở mới hơn 2 km đường đất tại các tuyến đường giao thông nông thôn.
Đến nay, toàn xã có đường trục xã được cứng hóa đạt 100%; đường trục thôn, liên thôn, đường ngõ xóm được bê tông hóa đạt theo cấp kỹ thuật của Bộ Giao thông vận tải 7,18/8,92 km bằng 80%. Sửa chữa, nâng cấp các công trình thuỷ lợi và kiên cố hoá hệ thống kênh mương trên địa bàn xã phục vụ sản xuất.
Hiện nay toàn xã có tổng số 4 công trình đầu mối; 4,43km kênh mương; trong đó số kênh được kiên cố hóa 2,78 km đạt 66%. Hệ thống thuỷ lợi trên địa bàn xã cơ bản đáp ứng nhu cầu tưới tiêu chủ động, đảm bảo các điều kiện yêu cầu dân sinh và theo quy định về phòng chống thiên tai tại chỗ. Hệ thống điện được đảm bảo, với 100 % (285 hộ) hộ dùng điện thường xuyên và an toàn từ các nguồn.
Hiện tại, trường TH&THCS xã đạt chuẩn theo quy định. Cơ sở vật chất văn hóa được quan tâm đầu tư đạt chuẩn đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, hội họp.
Hoạt động văn hóa văn nghệ từng bước phát triển, xã đã đầu tư xây dựng đạt chuẩn 2/2 nhà văn hóa, khu thể thao thôn. Nhà ở dân cư từng bước được xây dựng kiên cố, trên địa bàn xã không còn nhà tạm, tỷ lệ nhà ở đạt chuẩn theo Bộ xây dựng đạt trên 77%; Trạm Y tế được đầu tư khang trang, phục vụ tốt cho việc khám và điều trị bệnh cho nhân dân, tỷ lệ người có thẻ Bảo hiểm y tế đạt trên 99%.
Ông Hoàng Văn Chỉ, thôn Giáp Luồng chia sẻ "Chúng tôi rất vui mừng phấn khởi khi xã nhà đạt chuẩn nông thôn mới, đây là động lực cho người dân chúng tôi tiếp tục thực hiện tốt những đường lối, chủ trương của Đảng, nhà nước, phát triển kinh tế gia đình và giữ gìn bản sắc văn hóa địa phương”.
Trong quá trình thực hiện, Khai Trung đồng thời đã triển khai đầy đủ, kịp thời các giải pháp thúc đẩy kinh tế phát triển góp phần giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân. Là một xã miền núi, kinh tế của người dân chủ yếu dựa vào nông lâm nghiệp, do đó việc hướng dẫn kỹ thuật cho nhân dân đầu tư các giống cây lâm nghiệp chất lượng được thực hiện thường xuyên đem lại hiệu quả kinh tế và được nhân rộng. Chú trọng thâm canh, tăng năng suất, sản lượng cây lúa nước, cây ngô trên đất đồi soi bãi; đẩy mạnh phát triển kinh tế bằng mô hình trồng cây ăn quả có múi.
Đến nay xã đã xây dựng được một số mô hình sản xuất nông nghiệp như: Mô hình chăn nuôi trâu bò theo phương thức bán công nghiệp…. Thu nhập bình quân đầu người đạt 33,5 triệu đồng/năm. Tỷ lệ hộ nghèo chỉ còn 9,8%.... Khai Trung đã hoàn thành 19/19 tiêu chí và được UBND tỉnh Yên Bái công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới.
Khắc Điệp - Hoài Thu (Trung tâm TT&VH Lục Yên)
