Những món ăn được chế biến từ ngũ cốc được bà con trong vùng làm khá phong phú. Chẳng hạn, từ gạo nếp, bà con làm đủ các loại như: bánh, cơm lam, xôi gấc, xôi ngũ sắc như nhiều dân tộc khác nhưng nổi bật ở Đông Hồ còn có món xôi nếp với trám đen và xôi nghệ, xôi nhộng ong, cháo nhộng. Đây là những món ăn rất bổ dưỡng cho người già, người mới ốm dậy, phụ nữ sinh nở và trẻ em sài, đẹn.

Các loại bánh ở đây ngoài những loại phổ biến như bánh chưng, bánh dày, bánh dợm, bánh gai, bánh rán, dân trong vùng còn có một số loại bánh khá đặc thù là bánh nẳng được làm từ gạo tẻ ngâm xay lẫn nước lọc từ tro, than của một số lá cây rừng, rơm nếp, gói thành chiếc bánh dài to hơn ngón tay cái cuốn trong lá chuối rồi đồ xôi. Khi ăn, bánh này được chấm với mật mía rất thơm ngon.

Loại bánh đặc biệt nữa là bánh trứng kiến (kiến ngạt). Bánh thường chỉ làm vào khoảng tháng ba âm lịch khi các tổ ngạt chứa đầy trứng non. Người ta lấy trứng ngạt về nêm các loại gia vị, rau thơm rồi xào chín làm nhân cho những chiếc bánh bột nếp nắm tròn cuốn lá, đồ xôi.

Lợi thế của vùng này có những giống gà, vịt nuôi tự nhiên bà con lại có cách chế biến rất riêng và khiến món ăn ngon hơn. Đến vùng người Dao, người Cao Lan, khi ăn thịt vịt nhiều người rất ngạc nhiên vì thịt vịt được chế biến vừa chắc, vừa thơm ngon lại không dai. Bà con sau khi mổ vịt thường tẩm ướp một số loại gia vị truyền thống sau đó đưa vịt lên áp chảo cho ra hết phần lớp mỡ dưới da, đến khi vịt chín tái lại được luộc qua bằng nước nêm gia vị.

Ngoài món này, thịt gà, vịt còn được bà con chế biến một món khác cũng rất ngon, đó là nấu với măng giang ủ chua và canh gà đen nấu gừng rượu. Riêng với đồng bào Tày, Nùng, còn có món thịt gà nhép băm nhỏ trộn gia vị rồi cuốn với măng nướng trên than củi.

Những món ăn từ thịt lợn cũng có những món rất đặc biệt của vùng như món thịt ba chỉ luộc với nước bỗng rượu pha loãng. Thịt lợn để nguyên khổ cả mỡ lẫn nạc (khoảng 5 lạng/miếng) lấy que nhọn chọc thủng nhiều lỗ trên bì lợn, tẩm ướp các loại gia vị rồi đun trong vòng vài giờ đồng hồ. Đến khi ăn, từng khổ được bày lên đĩa, bát và người ăn xắn thành từng miếng thịt mềm ngon mà không bị ngán vì mỡ.

Đồng bào Tày, Nùng còn có món thịt chân giò nộm khế. Chân giò được lọc bỏ xương, nêm gia vị rồi nướng cả miếng to trên than củi. Đến khi thịt vừa chín tới thì đem thái nhỏ, mỏng trộn thêm muối mắm, khế chua thái lát vắt bớt nước, lá sấu giã nhỏ, thính gạo rang. Món này nhấm với rượu men lá thì thật tuyệt vời.

Các món từ thịt trâu, thịt bò ngon nhất vẫn là món thịt thái to gần bằng nắm tay, lấy lưng dao dần mạnh cho thịt mềm thớ rồi ướp mắm, muối, gừng tỏi, nấu chín. Khi ăn, thịt trâu được thái mỏng chấm muối chanh, ớt, hạt sẻn hoặc chấm với nặm pịa rất ngon.

Ngoài các món ăn đặc thù trên, đến vùng đông hồ chúng ta còn được ăn món lợn “cắp nách” của người Dao, thưởng thức các món cá nướng của hồ Thác Bà, món mọc cá bống bắt từ các khe núi và nhiều loại rau rừng mang vị thuốc nam được đồ xôi, lam trong ống nứa, nấu canh thuốc. 
Với sự phong phú về những món ăn dân tộc rất đặc thù, vùng phía đông hồ Thác Bà thực sự là miền đất giàu tiềm năng kết hợp du lịch cảnh quan và du lịch cộng đồng cần được khám phá và khai thác.

Hoàng Nhâm