Giám sát hành trình, tốc độ vận hành của xe...

Đúng 13 giờ, cùng tổ công tác liên ngành, chúng tôi có mặt tại Bến xe khách Yên Bái tiến hành kiểm tra việc lắp đặt thiết bị GSHT. Sau một vài thao tác đấu nối, kiểm tra, tổ công tác đã có trong tay phiếu in dữ liệu của xe khách biển kiểm soát 20B-00168 do lái xe Vũ Ngọc Viễn điều khiển. Theo đó, xe khách 20B-00168 đã có 1 lần vượt tốc độ cho phép (80/70km) vào lúc 10 giờ.

Một cán bộ kỹ thuật của tổ công tác liên ngành cho biết, thiết bị GSHT có khả năng theo dõi, ghi nhận hành trình đi lại, vị trí dừng đỗ, vận tốc xe chạy, thời gian lái xe liên tục của người lái xe và nhiều thông tin khác. Vì vậy, doanh nghiệp sử dụng thiết bị GSHT có thể đưa ra các cảnh báo đến các tài xế để đảm bảo ATGT. Hơn nữa, các thiết bị này có khả năng phát tín hiệu cảnh báo bằng âm thanh khi phương tiện vượt quá tốc độ quy định hoặc thời gian lái xe liên tục vượt quá 4 giờ đồng hồ. Đối với công tác quản lý Nhà nước về an toàn giao thông (ATGT), khi tích hợp thông tin từ thiết bị GSHT có thể làm căn cứ xử lý một số lỗi vi phạm đối với tài xế hay với doanh nghiệp vận tải.

Ông Mai Văn Bộ - Chánh thanh tra Sở Giao thông Vận tải cho biết: "Trước mắt, chúng tôi sẽ tập trung kiểm tra thiết bị GSHT trên các tuyến xe khách liên tỉnh và nội tỉnh. Cụ thể, sẽ kiểm tra việc lắp đặt thiết bị và các thông số cần thiết, kiểm tra in ấn từ thiết bị in cầm tay, kiểm tra trích xuất dữ liệu lưu trữ trên Internet. Trong đó, quan trọng nhất vẫn là kiểm tra thông tin về xe và lái xe, hành trình, tốc độ vận hành của xe, số lần và thời gian dừng đỗ, số lần và thời gian đóng mở cửa xe, thời gian lái xe… Trên cơ sở đó, tổ công tác liên ngành tiến hành kiểm tra hộp đen giám sát hành trình dựa trên các tiêu chí: lắp hay không lắp hộp đen, hộp đen được lắp nhưng có hoạt động hay không và sự tích hợp hộp đen với hệ thống".

Lực lượng thanh tra Sở Giao thông vận tải kiểm tra, giám sát việc lắp đặt cũng như chất lượng của các (hộp đen) trên xe khách.

Tăng cường kiểm tra, giám sát

Hiện nay, tại Bến xe khách Yên Bái có 170 xe vận tải hành khách đang hoạt động, trong đó có 21 tuyến nội tỉnh và 24 tuyến liên tỉnh. Qua kiểm tra, 100% các xe đã tiến hành lắp đặt thiết bị GSHT. Tuy nhiên, bên cạnh các xe nghiêm chỉnh chấp hành còn nhiều xe vi phạm, nhất là hộp đen chưa tích hợp với hệ thống, chưa trích xuất được dữ liệu. Điều này đồng nghĩa, các số liệu mới chỉ được lưu trữ vào thẻ nhớ, còn sự kiểm soát của các ngành chức năng sẽ bằng không khi không thể truy cập.

Đơn cử như xe khách 21B-00055 chạy tuyến Yên Bái-Giáp Bát, mặc dù đã thực hiện việc lắp đặt hộp đen nhưng tổ công tác lại không thể trích xuất được dữ liệu, do vậy, không thể kiểm tra được thông tin của xe. Lí giải điều này lái xe cho hay, họ chỉ biết làm hợp đồng với nhà cung cấp, toàn bộ việc lắp đặt, kết nối đều do nhà cung cấp làm, giờ không trích suất được dữ liệu cũng không biết làm thế nào. Theo kết quả kiểm tra sơ bộ ban đầu, hiện nay mới có khoảng 20% các xe có thể trích xuất được dữ liệu, số còn lại gần như không thể kiểm tra thông tin.

Ông Nguyễn Quang Bình - Phó chánh thanh tra Sở Giao thông Vận tải cho biết: "Để trích xuất được dữ liệu, ngoài việc lắp đặt hộp đen, mỗi xe phải có thêm một tờ tem dán bên cạnh, trong đó có ghi rõ số sim, cú pháp để kiểm tra thông tin". Thực tế hiện nay, trên thị trường có rất nhiều nhà cung cấp thiết bị GSHT với mức giá từ 3 -7 triệu đồng/thiết bị, trong khi đó, các nhà xe đều "khoán trắng" cho các nhà cung cấp từ đấu nối đến lắp đặt, do vậy, việc kiểm tra chất lượng của các thiết bị này gặp nhiều khó khăn.

Theo quy định, nếu đơn vị kinh doanh vận tải nào vi phạm một trong các lỗi như: 5% số lượng lượt xe hoạt động trên tuyến người lái xe vi phạm hành trình hoặc có 20% số lượng lượt xe hoạt động trên tuyến người lái xe vi phạm đón, trả khách không đúng nơi quy định hoặc 10% số lượng lượt xe hoạt động trên tuyến, người lái xe vi phạm quy định về thời gian điều khiển phương tiện như lái xe quá 4 giờ liên tục và quá 10 giờ trong một ngày… sẽ bị tước giấy phép kinh doanh. Do vậy, để việc lắp đặt thiết bị GSHT thực sự phát huy hiệu quả, góp phần đảm bảo ATGT, các doanh nghiệp, nhà xe cần tiến hành lắp đặt thiết bị GSHT đảm bảo chất lượng để thuận tiện cho việc quản lý, giảm sát, đồng thời các cơ quan chức năng cũng cần tăng cường kiểm tra, kiểm soát để kịp thời phát hiện những vi phạm và xử lý.

Hùng Cường