Người ta thường bảo đến Yên Bái mà chưa đến hồ Thác Bà thì coi như chưa đến Yên Bái. Đến hồ Thác Bà mà không khám phá hết những gì liên quan đến hồ thì lại càng uổng công. Vùng hồ Thác vốn nổi tiếng với vẻ đẹp của trên 1.300 đảo hồ lớn nhỏ, với động Thủy Tiên, Nhà máy thủy điện Thác Bà, trải nghiệm du lịch văn hóa cộng đồng đậm bản sắc đồng bào Tày, Dao ven hồ hay tham quan những bè cá, khám phá động Xuân Long. Tuy nhiên, chưa đến được hang Cẩu Quây thì quả là thiếu sót.
Từ thành phố Yên Bái muốn đến được hang Cẩu Quây, du khách sẽ đi thuyền máy, ca nô trên hồ Thác Bà khoảng 2,5 giờ đồng hồ. Hang Cẩu Quây dù mới đưa vào khai thác nhưng đã thu hút nhiều du khách đến tham quan.
Theo bà Hà Thị Thuận – người được chính quyền địa phương giao nhiệm vụ trông coi và quản lý hang Cẩu Quây khoảng 5 năm nay thì hang đã được nhân dân phát hiện cách đây khoảng gần một thế kỷ. Khi đó có một đoàn người đi bè nứa kéo gỗ qua thì bị dòng nước cuốn, trôi vào khu rừng núi này. Lo lắng không biết nghỉ qua đêm bằng cách nào, họ tìm thấy một cửa hang và qua đêm ở đó. Sau này có thời gian, họ quay lại tìm hiểu và phát hiện hang rất sâu và rộng, nhiều ngóc ngách, mỗi ngách giống như một cái sọt đựng nên họ đã đặt tên hang là Cẩu Quây (Chín sọt).
Điều đặc biệt là lối vào hang có hai cửa, cửa bên phải vào chia làm 3 ngách gọi là cửa nóng, cửa bên trái duy nhất một ngách gọi là cửa lạnh. "Sở dĩ gọi cửa nóng, cửa lạnh bởi vì khi bước vào cửa bên phải du khách cảm nhận được hơi ấm rõ rệt của đất trời. Nhưng khi bước vào cửa lạnh sẽ cảm thấy nhiệt độ giảm sâu, hơi mát từ trong hang thổi ra lành lạnh, mát rượi” – bà Thuận cho biết.
Cửa hang nóng
Cửa hang lạnh
Để khám phá hang, sau khi du khách chọn cửa nóng sẽ bước vào không gian rộng khoảng 1.200m2, trần hang cao khoảng 30m và nếu chọn cửa lạnh thì sẽ được trải nghiệm không gian rộng khoảng 1.000m2, trần hang cao khoảng 20m. Ở bất kỳ cửa hang nào khi vào, du khách cũng sẽ ngợp mắt bởi vẻ đẹp của tầng tầng nhũ đá, tượng đá tự nhiên với hình thù kỳ dị, muôn hình vạn trạng biến đổi, đẹp không kém gì các nhũ đá trong động Thiên Cung, Hạ Long (Quảng Ninh). Càng đi sâu vào trong, du khách càng ngỡ ngàng trước vẻ đẹp sinh động, kỳ vĩ của những khối nhũ đá. Dưới vòm động từng chùm nhũ đá rủ mình sà xuống trông như những bức rèm đá lộng lẫy do thiên nhiên chạm khắc. Thực sự nếu không có trải nghiệm, du khách sẽ dễ dàng nghĩ đây là cùng của một hang động và sẽ vô cùng sửng sốt nếu đã từng trải nghiệm một hang ra cửa biển (Thiên Cung), một hang ra hồ trên núi (Cẩu Quây).
"Muốn khám phá hang Cẩu Quây, du khách phải mất cả ngày, tức khoảng 9 giờ đồng hồ mới có thể đi và khám phá hết các khu vực trong hang. Điều đó đồng nghĩa với tên "Chín sọt” mà nhân dân địa phương đặt tên cho hang” – bà Thuận nói.
Được biết, những năm gần đây, du khách gần xa đã có nhiều lượt đến tham quan hang thông qua các tour, tuyến du lịch trên hồ Thác Bà. Chính quyền địa phương đã bước đầu khai thác vẻ đẹp của hang làm du lịch, xã đã giao cho ban quản lý hang sử dụng máy nổ kéo dây mắc bóng điện để phục vụ du khách. Tuy nhiên, để hang Cẩu Quây phát huy thế mạnh của mình rất cần được sự quan tâm hơn nữa trong việc quản lý, đầu tư, quảng bá. Làm được như vậy, ắt hẳn hang Cẩu Quây sẽ là một điểm đến vô cùng hấp dẫn trong hành trình khám phá du lịch hồ Thác Bà. Đồng thời, cũng sẽ là cơ hội tạo công ăn việc làm cho người dân, đem lại nguồn thu cho địa phương.
Một số hình ảnh về hang Cẩu Quây:
Lối vào cửa hang
Những bức rèm nhũ đá trong hang Cẩu Quây
Và đây là hai bức ảnh về nhũ đá trong động Thiên Cung (Quảng Ninh). Thực sự nếu không có trải nghiệm, du khách sẽ dễ dàng nghĩ đây là của cùng một hang động.
Nhũ đá trong hang Cẩu Quây đẹp không kém gì trong động Thiên Cung.
Một thiên đường dưới mặt đất.
Không đến hang Cẩu Quây thì quả là một thiếu sót trong hành trình trải nghiệm du lịch hổ Thác Bà.
Thanh Miền - Thủy Thanh
