Vào những dịp lễ hội, dễ dàng bắt gặp phụ nữ dân tộc Dao đỏ xúng xính trong những bộ trang phục truyền thống mới nhất, đẹp nhất, mang đậm bản sắc văn hóa của dân tộc.

Góp phần tô điểm cho vườn hoa trang phục đa sắc màu của các dân tộc không thể không nói đến bộ trang phục truyền thống của phụ nữ dân tộc Dao đỏ. Với sự tinh tế trong cách ăn mặc, phụ nữ dân tộc Dao đỏ đã tạo ra một sự ấn tượng, một nét riêng trong cách bài trí trang phục và sự sáng tạo trong việc thêu những họa tiết để không bị lẫn với bất cứ dân tộc nào trong 54 dân tộc anh em.

Thiếu nữ dân tộc Dao đỏ, xã Đại Sơn, huyện Văn Yên

Một bộ trang phục hoàn chỉnh của phụ nữ Dao gồm có áo, quần, khăn vấn đầu, thắt lưng cùng đồ trang sức tô điểm làm nổi bật trang phục phụ nữ Dao giữa đại ngàn. Chất liệu vải để may trang phục được dùng bằng vải lanh nhuộm chàm. Trước đây thì người Dao tự dệt vải để may trang phục của mình nhưng nay thì còn rất ít người tự dệt lấy mà hầu như là dùng vải mua rồi mang về thêu hoa văn trang trí vào bộ trang phục. Trang phục phụ nữ Dao thường có áo dài yếm kết hợp với quần.

Theo quan niệm của người Dao, trong bộ y phục của người phụ nữ quan trọng nhất là chiếc áo được thiết kế dài đến gần đầu gối. Cổ áo được thiết kế theo hình chữ V có thêu hoa văn. Sau lưng áo của phụ nữ Dao cũng có phần thêu hoa văn. Ở phần thêu này, người Dao cho rằng sẽ làm chiếc áo thêm đẹp, thêm độc đáo và để dễ phân biệt dân tộc Dao với các dân tộc khác.

Lúc nào rảnh rỗi là phụ nữ Dao lại tranh thủ thêu, tạo nên những bộ trang phục mang đậm bản sắc dân tộc

Áo người Dao có hai tà và phần cầu kỳ nhất để làm nên sự độc đáo trong chiếc áo của phụ nữ Dao chính là những nét hoa văn được thêu ở phần đuôi áo. Người Dao cho rằng, nhìn áo để biết người phụ nữ khéo hay không, nhìn áo để biết người phụ nữ có đảm đang hay không chính là nhìn vào cách thêu hoa văn ở phần đuôi áo mà người phụ nữ mặc.

Hoa văn được thêu trên áo là những hoa văn sặc sỡ lấy ý tưởng từ núi rừng thiên nhiên mang đầy đủ yếu tố tạo hình. Các họa tiết trang trí trên áo là những hình cỏ cây, hoa lá, là những gì mà người Dao cảm nhận được trong cách sinh hoạt hàng ngày. Cùng ý tưởng đó nhưng trên mỗi bộ trang phục, hoa văn không giống nhau bởi mỗi người có một cách làm và gửi vào tác phẩm của mình những nỗi niềm khác nhau.

Trong những dịp lễ hội, phụ nữ dân tộc Dao lại xúng xính trong những bộ trang phục của dân tộc

Quần của phụ nữ Dao được thêu ở đoạn cuối ống giống với phần thêu trên áo để tạo ra một bộ trang phục mang vẻ đẹp thẩm mỹ và rất tinh tế.

Điểm nhấn quan trọng trong bộ trang phục của phụ nữ Dao chính là khăn vấn đầu. Khăn quấn đầu dài hơn 1 mét được thêu nhiều hoa văn sặc sỡ góp phần làm nổi bật trang phục của người phụ nữ Dao.

Thiếu nữ dân tộc Dao được dạy cách thêu từ khi còn rất nhỏ

Trang phục của phụ nữ Dao nhìn thì đơn giản nhưng để làm nên bộ quần áo như thế này hoặc để mặc được theo đúng truyền thống của người Dao thì không đơn giản chút nào. Ngay từ khi còn nhỏ, các bé gái đã phải học thêu thùa, may vá để có thể tự thêu cho mình. Nếu làm nhanh cũng mất gần một năm, người làm chậm có thể phải mất 2 năm mới may xong bộ quần áo.

Với trí tưởng tượng phong phú cùng sự cần cù và đôi bàn tay khéo léo, người phụ nữ dân tộc Dao đỏ đã biến tấu những điều đơn giản trong cuộc sống hàng ngày thành những họa tiết rực rỡ tạo nên sự ấn tượng và làm nên bản sắc riêng cho dân tộc trong bộ trang phục truyền thống, góp phần làm cho vườn hoa trang phục của 54 dân tộc anh em thêm phong phú, đa dạng và đậm đà hương sắc vùng cao.

Thanh Chi  - Đức Toàn