Tỉnh Yên Bái đã xác định kinh tế số là một yếu tố quan trọng trong chiến lược phát triển, nhằm đạt mục tiêu kinh tế số chiếm 20% tổng sản phẩm địa phương (GRDP) vào năm 2025. Để đạt được mục tiêu này, tỉnh đã đưa ra những giải pháp đồng bộ từ đầu tư cơ sở hạ tầng đến nâng cao năng lực chuyển đổi số (CĐS) cho doanh nghiệp và người dân.
Những năm qua, tỉnh Yên Bái đã có những bước đi đáng khích lệ trong việc thúc đẩy nền kinh tế số. Cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin đã được đầu tư phát triển mạnh mẽ, với việc triển khai các mạng 4G, 5G và các hệ thống dữ liệu điện tử phục vụ cho quản lý và phát triển kinh tế. Bên cạnh đó, các dịch vụ công trực tuyến, thanh toán điện tử và giao dịch qua mạng đã trở thành một phần quan trọng trong đời sống và công việc hàng ngày của người dân và doanh nghiệp.
Đặc biệt, tỉnh đã tập trung phát triển các ngành công nghiệp 4.0 như sản xuất thông minh, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, thương mại điện tử. Nông nghiệp số là một trong những lĩnh vực mà Yên Bái ưu tiên phát triển, với việc ứng dụng các công nghệ thông tin vào quản lý đất đai, chăm sóc cây trồng, vật nuôi và kết nối trực tiếp giữa sản phẩm nông sản với thị trường qua các nền tảng điện tử.
Theo số liệu kết quả rà soát, từ năm 2021 đến nay, Yên Bái có 547 tổ chức, cá nhân giao dịch 60,542 tỷ đồng trên các sàn thương mại điện tử. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp trong tỉnh cũng đang từng bước chuyển đổi sang mô hình kinh doanh số, tăng cường áp dụng công nghệ trong sản xuất, quản lý, tiếp cận khách hàng và mở rộng thị trường.
Theo đó, UBND tỉnh đã ban hành đầy đủ các kế hoạch và văn bản chỉ đạo nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế số; thực hiện nhiều giải pháp để thúc đẩy phát triển kinh tế số, bao gồm truyền thông, nâng cao nhận thức, hỗ trợ doanh nghiệp, đào tạo và xây dựng mô hình. Nhờ đó, năm 2024, tỉnh Yên Bái đã đạt được một số kết quả khả quan trong chỉ tiêu phát triển kinh tế số. Tỷ trọng kinh tế số trong GRDP ước đạt gần 15%; tỷ trọng thương mại điện tử trong tổng mức bán lẻ ước đạt 11%; tỷ lệ doanh nghiệp sử dụng hợp đồng điện tử đạt 70%; tỷ lệ nhân lực lao động kinh tế số trong lực lượng lao động đạt trên 1,8%.
Tỉnh cũng đã xây dựng thành công mô hình xã phát triển kinh tế số, xã hội số tại xã Suối Giàng, huyện Văn Chấn; bước đầu xây dựng 1 mô hình hợp tác xã CĐS; xây dựng 1 mô hình hộ kinh doanh du lịch CĐS; triển khai thí điểm giải pháp truy xuất nguồn gốc thông minh cho sản phẩm chè Shan tuyết Suối Giàng, bưởi Đại Minh; triển khai mô hình chợ 4.0 tại 15 chợ trên địa bàn tỉnh; thí điểm thực hiện CĐS lĩnh vực du lịch cho thị xã Nghĩa Lộ và huyện Yên Bình; các địa phương đang đẩy mạnh hỗ trợ hoạt động của các KOL, KOC tham gia vào quảng bá, giới thiệu tiềm năng du lịch cho tỉnh Yên Bái, điển hình như: thị xã Nghĩa Lộ, huyện Văn Chấn, huyện Mù Cang Chải, thành phố Yên Bái, huyện Văn Yên, huyện Trạm Tấu. Năm 2024, tỉnh đã lựa chọn từ 8 doanh nghiệp tiêu biểu để hỗ trợ hình thành các mô hình CĐS trong doanh nghiệp.
Tuy nhiên, quá trình thực hiện vẫn còn nhiều tồn tại và hạn chế như: nhận thức và tính chủ động của một số ngành cấp chính quyền và doanh nghiệp về CĐS chưa cao; việc triển khai các nền tảng số phục vụ quản trị doanh nghiệp chưa đồng đều và chưa có hệ thống cơ sở dữ liệu tổng thể hỗ trợ doanh nghiệp. Tỉnh cũng chưa có nhiều hoạt động đột phá để tăng tỷ trọng giá trị kinh tế số trong các ngành lĩnh vực. Khả năng ứng dụng một giải pháp CĐS để tiếp thị và bán hàng của cộng đồng doanh nghiệp còn yếu (81,08% chưa áp dụng).
Việc áp dụng giải pháp CĐS để tăng cường trải nghiệm và chăm sóc khách hàng còn hạn chế, chỉ đạt yêu cầu khoảng 30 - 50%. Khả năng thích ứng với thay đổi của đội ngũ nhân sự còn thấp. Cơ cấu tổ chức chưa linh hoạt để đáp ứng với CĐS. Thiếu hụt về kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm liên quan đến CĐS. Chính sách thu hút và phát triển nhân tài công nghệ thông tin chưa hiệu quả. Khả năng chia sẻ thông tin và dữ liệu giữa các bộ phận trong doanh nghiệp còn hạn chế…
Để khắc phục những hạn chế và thúc đẩy phát triển kinh tế số nhằm đạt mục tiêu kinh tế số chiếm 20% GRDP vào năm 2025, tỉnh Yên Bái cần đẩy mạnh đầu tư vào hạ tầng số, việc nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin, nhất là các dịch vụ mạng 5G, điện toán đám mây và các hệ thống dữ liệu lớn sẽ là yếu tố quan trọng trong việc thúc đẩy nền kinh tế số.
Các cơ sở hạ tầng này sẽ giúp kết nối và nâng cao năng suất lao động, tạo ra môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp sáng tạo và đầu tư vào công nghệ mới. Tăng cường đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, việc phát triển đội ngũ nhân lực có trình độ cao trong lĩnh vực công nghệ thông tin và kinh tế số là yếu tố then chốt để Yên Bái có thể đón đầu các xu hướng CĐS.
Các chương trình đào tạo về kỹ năng số cho người lao động, quản lý doanh nghiệp, cũng như hỗ trợ startup và doanh nghiệp vừa và nhỏ trong CĐS cần được chú trọng. Tỉnh cũng khuyến khích doanh nghiệp CĐS, có các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, trong quá trình CĐS. Các chương trình hỗ trợ tài chính, tư vấn, đào tạo về CĐS sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và tăng trưởng bền vững.
Đồng thời, việc khuyến khích hợp tác giữa doanh nghiệp và các viện nghiên cứu, trường đại học sẽ giúp tăng cường đổi mới sáng tạo trong phát triển sản phẩm và dịch vụ. Phát triển nền tảng thương mại điện tử và dịch vụ số: các nền tảng thương mại điện tử, dịch vụ trực tuyến, thanh toán điện tử cần được đẩy mạnh phát triển, kết nối sản phẩm của Yên Bái với các thị trường lớn hơn, không chỉ trong nước mà cả quốc tế. Điều này không chỉ giúp gia tăng giá trị sản phẩm mà còn mở rộng thị trường tiêu thụ, góp phần thúc đẩy kinh tế tỉnh nhà. Tỉnh cần xây dựng các chính sách và sáng kiến để khuyến khích sáng tạo, đổi mới trong công nghệ và sản phẩm. Việc tạo ra các khu công nghiệp, khu công nghệ cao hoặc các vườn ươm khởi nghiệp sẽ giúp tạo ra các doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực công nghệ và sáng tạo.
Với sự đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng công nghệ, sự nỗ lực trong CĐS của các doanh nghiệp và người dân, tỉnh Yên Bái sẽ tiếp tục khẳng định vị thế của mình trong quá trình CĐS để đạt được mục tiêu kinh tế số chiếm 20% GRDP vào năm 2025, đồng thời góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững của tỉnh. Đạt được kết quả đó, Yên Bái đứng trước cơ hội lớn để vươn mình trở thành một trong những tỉnh, thành trong khu vực niền núi phía Bắc tiên phong trong phát triển kinh tế số trên cả nước.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, thương mại điện tử không chỉ đơn thuần là một xu thế mà đã trở thành động lực tăng trưởng mạnh mẽ. Cụ thể, tỷ trọng thương mại điện tử trong tổng mức bán lẻ tăng từ 8,48% năm 2022 lên 9,3% năm 2023, năm 2024 dự ước đạt gần 11%. Qua đó, phản ánh sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng, khả năng ứng dụng công nghệ của người dân và doanh nghiệp.
|
Hồng Duyên