Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về KH&CN là 2 giải thưởng cao quý mà Đảng, Nhà nước trao tặng cho các tác giả có công trình KH&CN tiêu biểu, có giá trị cao về KH&CN, mang lại hiệu quả kinh tế-xã hội, có ảnh hưởng sâu rộng, lâu dài trong đời sống; là kết quả của sự dày công nghiên cứu, cống hiến trí tuệ và tài năng của các nhà khoa học phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Đến thời điểm hiện nay, Nhà nước đã tiến hành tổ chức xét tặng và trao Giải thưởng Hồ Chí Minh về KH&CN 4 lần qua các năm 1996, 2000, 2005, 2010 và Giải thưởng Nhà nước về KH&CN 3 lần vào các năm 2000, 2005 và 2010. Năm 2015, các tác giả, đồng tác giả có công trình, cụm công trình đạt Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về KH&CN được nhận Bằng Chứng nhận Giải thưởng cùng số tiền tương đương 270 lần mức lương cơ sở tại thời điểm có quyết định giải thưởng (đối tới Giải thưởng Hồ Chí Minh) và 170 lần đối với Giải thưởng Nhà nước.

Ngày 30-7-2014, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 78/2014/NĐ-CP về Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước và các giải thưởng khác về KH&CN. Thực hiện các quy định tại Nghị định, Bộ KH&CN đã ban hành Thông tư số 31/2014/TT-BKHCN hướng dẫn triển khai Nghị định 78. Theo kế hoạch, việc xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về KH&CN đợt 5 được tiến hành độc lập theo 3 cấp: Cấp cơ sở, cấp bộ, ngành, địa phương và cấp nhà nước. Hội đồng cấp cơ sở tổ chức xét tặng Giải thưởng từ ngày 1-12-2015 và hoàn thành trước ngày 31-12. Hội đồng cấp bộ, ngành, địa phương tổ chức xét tặng Giải thưởng từ ngày 5-1-2016 và hoàn thành trước ngày 28-2-2016. Hội đồng cấp Nhà nước tổ chức xét tặng Giải thưởng từ ngày 10-3-2016 và hoàn thành trước ngày 12-6-2016. Bộ KH&CN nhận hồ sơ đề nghị xét tặng Giải thưởng cấp Nhà nước kết thúc vào ngày 5-3-2016, thời gian tính theo dấu bưu điện hoặc dấu của văn bản đến. Bộ KH&CN tiếp nhận hồ sơ xét tặng Giải thưởng cấp Nhà nước và dự kiến trình Thủ tướng kết quả xét tặng Giải thưởng trong tháng 7-2016; công bố và trao Giải thưởng vào dịp 2-9-2016.

Theo thông tin từ Bộ KH&CN, qua các đợt xét tặng, đã có 79 công trình, cụm công trình KH&CN được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và 133 công trình, cụm công trình KH&CN được tặng Giải thưởng Nhà nước về KH&CN.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân phát biểu tại Hội nghị.

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân nhấn mạnh, việc xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về KH&CN tập trung chủ yếu trong 5 năm qua nhưng không chỉ giới hạn trong 5 năm mà cả những công trình KH&CN trong thời gian trước nhưng có hiệu quả cao trong đời sống, phát triển kinh tế xã hội nhưng chưa được xét tặng giải thưởng. Đây là hai giải thưởng cao quý nhất mà Đảng, Nhà nước dành cho những người làm khoa học, góp phần tôn vinh những người làm khoa học, được xã hội đánh giá cao. Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về KH&CN không chỉ dành cho các nhà khoa học chuyên nghiệp, cấp bộ, ngành mà còn khuyến khích những người dân bình thường đam mê khoa học, các trung tâm nghiên cứu khoa học ở địa phương có những công trình lớn tham gia, góp phần phản ánh đúng thực tế nền KH&CN nước nhà.

(Theo QĐND)