Giáo sư (GS) Nguyễn Thanh Liêm là một trong ba nhà khoa học tiêu biểu của Châu Á được trao tặng giải thưởng Nikkei năm 2018 và là giáo sư, bác sỹ đầu tiên của Việt Nam được vinh danh trong lĩnh vực khoa học công nghệ.

Giải thưởng Nikkei Châu Á được sáng lập bởi Tập đoàn truyền thông uy tín hàng đầu Nhật Bản Nikkei Inc. từ năm 1996 và được tổ chức hàng năm. Giải thưởng danh giá này trao cho những cá nhân, tổ chức có những đóng góp và cống hiến nhằm cải thiện cuộc sống cho người dân tại Châu Á trong ba lĩnh vực: Kinh tế khu vực và đổi mới doanh nghiệp, Khoa học công nghệ và Văn hóa. Trong lịch sử 22 năm của giải thưởng này, GS. Nguyễn Thanh Liêm là nhà khoa học Việt Nam đầu tiên được vinh danh ở lĩnh vực Khoa học công nghệ.

Năm 1997, GS Nguyễn Thanh Liêm được giới y khoa quốc tế biết tới khi trở thành phẫu thuật viên đầu tiên ở Việt Nam mổ nội soi điều trị phình đại tràng bẩm sinh, đưa Việt Nam trở thành nước đầu tiên ở Đông Nam Á thực hiện phẫu thuật nội soi ở trẻ em. Tiếp theo đó, ca mổ nội soi lồng ngực điều trị thoát vị cơ hoành cho trẻ sơ sinh thành công vào tháng 2-2002 đã đưa giáo sư trở thành người đầu tiên trên thế giới thực hiện được kỹ thuật rất khó này.

Đến nay, GS Liêm đã có nhiều công trình nghiên cứu nhi khoa được xuất bản trên các tạp chí uy tín quốc tế, được mời đến giảng bài, tham luận tại nhiều nước và hội nghị, góp phần đưa các kỹ thuật này áp dụng rộng rãi tại nhiều quốc gia. GS Liêm được giới phẫu thuật nhi toàn cầu coi là người tiên phong và chuyên gia hàng đầu thế giới về phẫu thuật nội soi điều trị u nang ống mật chủ và phẫu thuật nội soi điều trị thoát vị cơ hoành. Đặc biệt, kỹ thuật nội soi u nang ống mật chủ của GS Liêm còn được đưa vào sách giáo khoa phẫu thuật nhi thế giới. Hiện nay, các kỹ thuật mổ của GS Liêm đang áp dụng rộng rãi tại các bệnh viện trong nước và ở Mỹ, Italia, Hà Lan, Thái Lan, Indonesia, Philipines, Đài Loan (Trung Quốc)...

Sau lĩnh vực ngoại nhi, GS. Liêm cũng là người tiên phong nghiên cứu và phát triển chuyên sâu về tế bào gốc. Từ năm 2014 đến nay, các công trình nghiên cứu ghép tế bào gốc chữa nhiều căn bệnh nan y như bại não, tự kỉ, teo đường mật bẩm sinh, liệt do chấn thương cột sống của GS Liêm cùng các đồng nghiệp tại Hệ thống Y tế Vinmec đã tiếp tục gây tiếng vang trong giới y học khi đem lại sự thay đổi cuộc sống cho nhiều người bệnh.

"Liệu pháp ghép tế bào gốc đang được thực hiện tại Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec theo quy trình chặt chẽ, đúng tiêu chuẩn quốc tế để đem lại hiệu quả cao nhất. Trong tương lai, phương pháp này có thể mở rộng để điều trị nhiều bệnh khác như đột quỵ não, nhồi máu cơ tim, tiểu đường, Parkinson…”, GS Nguyễn Thanh Liêm chia sẻ.

Trong thư thông báo gửi tới GS Liêm về việc được trao giải thưởng Nikkei Châu Á 2018, Ban Tổ chức cho biết giải thưởng này được trao cho GS Liêm "vì những đóng góp tuyệt vời của ông trong việc phổ biến rộng rãi các kỹ thuật nội soi ở Châu Á”; "góp phần vào sự phát triển và ổn định cho cuộc sống của người dân Châu Á”.

Phát biểu trong lễ trao giải ngày 13-6 tại Tokyo (Nhật Bản) – GS. Hiroshi Matsumoto - Chủ tịch Ủy ban bình chọn giải thưởng Nikkei 2018 lĩnh vực khoa học và công nghệ nhấn mạnh: "GS Nguyễn Thanh Liêm là một trong các phẫu thuật viên nhi khoa hàng đầu và là người đầu tiên thực hiện phẫu thuật nội soi nhi khoa ở Việt Nam. GS Liêm cũng là người khởi xướng phẫu thuật robot và các kỹ thuật tiên tiến khác, đem lại sự thay đổi cuộc sống của trẻ em ở Việt Nam. Hiện nay, nhiều phẫu thuật viên trên thế giới đều gọi tên một số kỹ thuật mổ là "Liem’tech” (Kỹ thuật của GS Liêm). GS Liêm cũng đang trên con đường nghiên cứu về tế bào gốc - một lĩnh vực mới ở Việt Nam vốn chưa có nhiều nơi thực hiện và đã đạt được những thành công rõ rệt. Ban tổ chức giải thưởng rất cảm kích với những đóng góp của GS Liêm”.