Tại các nơi được đến, Mạnh và các bạn được tham quan không gian làm việc, được người trong cơ quan, đơn vị đó giới thiệu qua về công việc và được làm thử một phần công việc đó. Ví như, tại Báo Yên Bái, được dịch một bản tin sang tiếng Anh, ở Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh được thử làm phát thanh viên. Sau cuộc trải nghiệm nghề nghiệp dù ngắn ngủi ở những cơ quan này, Mạnh đã có những suy nghĩ đầy đủ  hơn về những nghề này.

 

Trước khi đi trải nghiệm, Mạnh nghĩ đến ngành marketing có thể là một sự lựa chọn cho tương lai của mình. Và trong sự hiểu biết của mình, Mạnh nghĩ, marketing sẽ là hoạt động chỉ dựa trên môi trường online. Sau khi được trải nghiệm tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, Mạnh hiểu thêm, hoạt động marketing không chỉ có vậy và muốn làm công việc này, đòi hỏi nhiều kiến thức, kỹ năng, trong đó đặc biệt là cần có sự năng động và kiến thức ngoại ngữ.

Nguyễn Thu Hà cùng lớp với Mạnh. Trước đây, Hà chưa bao giờ nghĩ đến nghề báo, bởi Hà cho rằng nó quá khó so với bản thân. Nhưng sau khi trải nghiệm tại Báo Yên Bái và Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, Hà chợt nhận thấy mình bắt đầu có hứng thú với nó và dự định sẽ tìm hiểu thêm về nghề này xem mình có thực sự thích và phù hợp.

 

Còn với Huỳnh Ngọc Thu Phương, em cảm thấy mông lung, chưa có định hướng rõ ràng nào cho bản thân về chọn trường, chọn nghề sau này. Sau trải nghiệm tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, em thấy sự tỉ mỉ, cởi mở, thân thiện trong tính cách của mình có sự phù hợp với ngành ngân hàng. Em dự định sau này sẽ thi Học viện Ngân hàng hoặc đi du học về ngành này.

Mơ hồ, mông lung, không đầy đủ, thiếu đúng đắn… về công việc nào đó,  kể cả những ngành nghề đang hướng tới là tình trạng chung của hầu hết học sinh đang đứng trước ngưỡng cửa lựa chọn ngành học, nghề nghiệp tương lai của mình. Đôi khi, các em chỉ nhìn thấy những phần nổi "màu hồng" của nghề nghiệp, dẫn đến những sự lựa chọn ít hoặc không phù hợp với năng lực, sở thích, đam mê của bản thân sau này.

 

Hoặc đôi khi, chính các em cũng chưa phát hiện ra năng lực, sở trường của bản thân phù hợp với những công việc nào. Bổ sung, bù đắp thiếu hụt trong hình dung, hiểu biết về nghề cho học sinh, tạo cơ hội ít nhiều cho các em nhận ra khả năng, sở thích hoặc ngược lại với nghề nào đó ngay trước ngưỡng cửa chọn trường, chọn ngành là điều thực sự rất cần thiết cho các em.

Cũng bởi muốn tạo cơ hội cho học sinh được tìm hiểu, tiếp cận, trang bị thêm thông tin, hiểu biết về nghề nghiệp mà thầy Đặng Trần Hà - giáo viên chủ nhiệm lớp 11 Anh, Trường THPT Chuyên Nguyễn Tất Thành đã tổ chức cho học sinh của mình các cuộc trải nghiệm nghề nghiệp này, từ năm học vừa rồi. 

Sau mỗi lần trải nghiệm, thầy Hà yêu cầu các em phải hoàn thiện một bản thu hoạch với những câu hỏi không được biết trước mà thầy chỉ cung cấp sau mỗi chuyến đi, xoay quanh các nội dung như: mô tả công việc, tìm hiểu thu nhập, lợi ích, khó khăn, thách thức, áp lực, có thấy thích công việc này hay không…

 

Thầy Hà không cho học sinh biết câu hỏi trước mỗi lần đi trải nghiệm nhằm để học sinh chủ động, thỏa sức khám phá, cảm nhận về nghề nghiệp đó theo cách riêng của mình và thực sự quan tâm đến cuộc trải nghiệm hôm đó. Thầy cũng muốn học trò có trải nghiệm để có sự cảm thông, chia sẻ trước áp lực công việc của phụ huynh cũng như có thêm cái nhìn về thực tế cuộc sống. Rõ ràng, các em sẽ có được nhiều thứ hơn chứ không chỉ riêng vấn đề cốt lõi là chuyện hướng nghiệp từ các cuộc trải nghiệm

Quả thực, sau mỗi lần trải nghiệm một công việc, các học sinh lớp Chuyên Anh của thầy Hà ít nhiều đều đã có cái nhìn thực tế hơn về một công việc cụ thể trong một hoàn cảnh cụ thể; được bổ sung thêm những thông tin, có hình dung và hiểu biết nhất định hơn cho bản thân về các công việc này; có những định hình rõ hơn về những yêu cầu, phẩm chất về một công việc tốt, có thu nhập…

 

Từ đó, các em có thể có những sự lựa chọn hướng nghiệp phù hợp với năng lực, trình độ, sở trường, sở thích, tính cách và nhu cầu của bản thân. Điều đó góp phần quan trọng hạn chế sự lãng phí công sức, tiền của, thời gian của các em và gia đình trong quá trình lựa chọn nghề nghiệp của các em. 

Thầy Hà sẽ tiếp tục cùng các em học sinh lớp mình có những cuộc trải nghiệm ở nhiều cơ quan, đơn vị nữa trên địa bàn tỉnh trong năm học tới. Thầy muốn các em được trải nghiệm càng nhiều càng tốt trước khi quyết định đăng ký chọn trường, chọn nghề.

 

Đỗ Đức Mạnh và nhiều em học sinh của thầy Hà đều bảo rằng cảm thấy quá may mắn khi được tham gia trải nghiệm nghề nghiệp, để có thể có những sự lựa chọn, quyết định mà sau này bớt đi những sự hối tiếc và lãng phí, về nhiều yếu tố. Mạnh còn mong muốn được trải nghiệm sớm hơn, ngay từ lớp 10, để có thêm nhiều sự hiểu biết, có định hướng sớm, chuẩn bị tốt cho lựa chọn của mình.

 

Trải nghiệm nghề nghiệp là một cách hướng nghiệp thiết thực, rất cần thiết, bổ ích cho các em. Nhưng học sinh trên địa bàn tỉnh không phải lớp nào cũng có được sự may mắn như các em ở lớp thầy Hà. Sẽ có nhiều hơn những sự cần thiết, bổ ích này cho nhiều học sinh nếu như có các cuộc trải nghiệm không chỉ đơn lẻ xuất phát từ sự nhiệt tình của một thầy giáo, cho một lớp học. 

Thu Hạnh