Do đó, một quan tâm lớn đang được đặt ra lúc này: Năm 2020 giao kỳ thi tốt nghiệp THPT cho các địa phương tổ chức liệu có đảm bảo được tính khách quan, minh bạch, công bằng cho thí sinh, cũng như giải pháp nào để tránh các hiện tượng gian lận, tiêu cực trong thi cử?
Tăng cường trách nhiệm của địa phương
Năm 2020, sẽ giao UBND tỉnh, TP trực thuộc Trung ương chỉ đạo, tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT. Hội đồng thi của các tỉnh sẽ chịu trách nhiệm tổ chức tất cả các khâu của kỳ thi như: In sao đề thi, coi thi, chấm thi, phúc khảo, công bố kết quả thi và xét công nhận tốt nghiệp THPT. Mỗi hội đồng thi có các điểm thi được bố trí đảm bảo, tạo thuận lợi tối đa cho thí sinh. Cán bộ coi thi là giáo viên của tỉnh và có sự đổi chéo giáo viên coi thi giữa các trường với nhau, bảo đảm giáo viên không coi thi học sinh của trường mình.
Khẳng định việc tổ chức kỳ thi an toàn, nghiêm túc, công bằng là yêu cầu đầu tiên, cao nhất đối với kỳ thi, ông Mai Văn Trinh, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ GDĐT cho rằng để thực hiện được cần phải thực hiện đồng bộ các giải pháp. Trước hết, việc giao quyền tổ chức kỳ thi về cho địa phương đồng nghĩa với việc tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu địa phương cũng như trách nhiệm của người phụ trách các khâu trong quy trình tổ chức kỳ thi.
Cụ thể, dù giao địa phương chủ trì công tác chấm thi nhưng Bộ sẽ xây dựng quy chế quy định chặt chẽ công tác tổ chức kỳ thi. Với việc chấm trắc nghiệm, bên cạnh quy trình chấm chặt chẽ như năm 2019, giám sát con người và thiết bị giám sát, Bộ tiếp tục sử dụng phần mềm chấm thi với chức năng bảo mật cao để chấm điểm nghiêm túc. Dữ liệu chấm thi, kể cả dữ liệu gốc hay trung gian, đều được mã hóa và gửi về Bộ. Bộ sẽ sử dụng để chấm xác suất hoặc đối sánh trong trường hợp cần thiết. Sử dụng biện pháp kỹ thuật, đặc biệt các thiết bị giám sát cho các khâu quan trọng như bảo quản đề thi, bài thi, chấm thi.
Đặc biệt, năm nay, Bộ yêu cầu các tỉnh công khai phổ điểm thi, báo cáo toàn bộ điểm học bạ của các thí sinh qua hệ thống dữ liệu điện tử để Bộ làm căn cứ đối sánh, đánh giá kết quả thi.
Địa phương chủ động mọi mặt
Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ diễn ra đầu tháng 5, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chịu trách nhiệm toàn diện về an toàn kỳ thi tại địa phương, sớm xây dựng kế hoạch cụ thể, quy định rõ trách nhiệm từng khâu của quy trình tổ chức kỳ thi, đảm bảo kỳ thi an toàn, nghiêm túc, công bằng. Thủ tướng lưu ý đây là việc đụng chạm đến nhà nhà, ai cũng lo lắng kỳ thi nên phải rất lưu ý, đặc biệt cấp tỉnh phải có trách nhiệm rất lớn trong vấn đề thi cử của năm nay.
Về phía các địa phương, ông Nguyễn Minh Luân, Giám đốc Sở GDĐT Cà Mau, cho biết phương án giao quyền tổ chức thi cho địa phương trong hoàn cảnh hiện nay là phù hợp. Trong đó, với việc có thêm lực lượng thanh tra của tỉnh để thanh tra, giám sát tất cả các khâu của kỳ thi, giúp tăng cường trách nhiệm của các bên, đặc biệt trách nhiệm của địa phương trong quá trình tổ chức thi. Đồng thời xử lý kịp thời hơn các tình huống xảy ra, bảo đảm quyền lợi chính đáng của thí sinh.
Đồng quan điểm này, ông Nguyễn Thanh Giang, Giám đốc Sở GDĐT Bà Rịa -Vũng Tàu cho rằng bên cạnh lực lượng thanh tra giám sát, lực lượng thanh tra của Sở GDĐT, năm nay thanh tra của tỉnh sẽ giám sát tất cả các khâu của kỳ thi, nhất là in sao, vận chuyển, bảo mật đề, công tác coi và chấm thi nên về mặt tổ chức kỳ thi, có thể nói là chặt hơn. Ông Giang khẳng định kỳ thi tốt nghiệp THPT còn diễn ra thì vai trò của các tỉnh, thành vẫn là chủ đạo và nòng cốt bên cạnh sự hỗ trợ, giám sát thêm từ lực lượng các trường đại học (ĐH), cao đẳng (CĐ) nên những ý kiến lo ngại dễ nảy sinh tiêu cực khi giao kỳ thi về cho địa phương tổ chức là không có cơ sở.
Khẳng định trách nhiệm bảo đảm kỳ thi an toàn, nghiêm túc, đúng quy chế, phản ánh một cách trung thực nhất chất lượng dạy và học của địa phương là công việc địa phương vẫn luôn thực hiện hàng năm, ông Phan Đoàn Thái - Giám đốc Sở GDĐT Bình Thuận cho rằng năm nay việc giao tổ chức thi thì trách nhiệm của địa phương cũng tăng lên.
Ông Trần Tuấn Khanh, Phó Giám đốc Sở GDĐT An Giang cho biết: Sở GDĐT sẽ tham mưu UBND tỉnh để triển khai công tác phối hợp với các ngành có liên quan một cách chặt chẽ, bảo đảm thực hiện đúng quy trình coi và chấm thi; tăng cường vai trò, trách nhiệm của cá nhân và đơn vị giám sát kỳ thi.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long, bà Nguyễn Thị Quyên Thanh cho hay tỉnh đang lên phương án chủ động trong bố trí kinh phí, nhân sự để làm công tác coi thi và chấm thi. Đồng thời kiến nghị Bộ GDĐT cần tiếp tục tăng cường thanh tra cắm chốt, ứng dụng công nghệ thông tin và một số quy trình về mặt kỹ thuật để kỳ thi diễn ra nghiêm túc, khách quan, công bằng, bảo đảm quyền lợi chính đáng của thí sinh.
Cán bộ các trường ĐH tham gia thanh tra thi
Dù năm nay kỳ thi tốt nghiệp THPT không còn hướng đến mục tiêu "2 trong 1” song thống kê của Bộ GDĐT cho thấy vẫn có nhiều trường ĐH, CĐ sử dụng kết quả kỳ thi để xét tuyển. Vì vậy, tại Hội nghị tuyển sinh 2020 bằng hình thức trực tuyến với hơn 300 trường ĐH do Bộ GDĐT đào tạo chủ trì tổ chức hồi đầu tháng 5, đề xuất được các trường nhắc đến nhiều nhất đó là cần tăng cường giám sát để đảm bảo kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT 2020 trung thực, công bằng với tất cả thí sinh. Đại diện các trường cũng bày tỏ sẵn sàng chung tay cùng với Bộ GDĐT trong kỳ thi này.
GS Tạ Thành Văn, Hiệu trưởng Trường ĐH Y Hà Nội cho rằng quy chế thi năm nay đã thỏa mãn nhiều yếu tố về chuyên môn và yêu cầu xã hội. Vấn đề là làm sao để kỳ thi đạt được sự tin cậy và có chất lượng để các trường sử dụng xét tuyển. Có 2 việc quan trọng là coi thi và chấm thi năm ngoái đã làm rất tốt. Năm nay kỳ thi được giao về địa phương nên cần tăng cường giám sát, thanh tra để tránh những điều không mong muốn có thể xảy ra.
Ông Phạm Hồng Quang, Giám đốc ĐH Thái Nguyên đề xuất Bộ GDĐT sẽ tăng cường thanh tra đến từ các trường ĐH để tạo niềm tin từ xã hội, giúp kỳ thi nghiêm túc hơn.
Thứ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Đức Độ nhấn mạnh, việc giao cho địa phương chủ trì tổ chức kỳ thi THPT cũng gắn liền vối việc tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu địa phương, trách nhiệm của người phụ trách các khâu trong quy trình tổ chức kỳ thi. Lãnh đạo Bộ GDĐT khẳng định sẽ tăng cường thanh tra, kiểm tra các khâu của kỳ thi, cùng với đó là các chế tài nghiêm khắc để xử lý các gian lận nếu có.
Theo TS. Lê Viết Khuyến, Trưởng ban Hỗ trợ chất lượng giáo dục (Hiệp hội Các trường ĐH, CĐ Việt Nam), bài học kinh nghiệm lớn từ vụ tiêu cực thi cử năm 2018 là sự buông lỏng trách nhiệm địa phương, vì thế, năm nay quy rõ trách nhiệm cho người đứng đầu địa phương."Nếu thực hiện đúng tinh thần phân cấp như Thủ tướng nói, người đứng đầu địa phương phải chịu trách nhiệm trong kỳ thi năm nay thì sẽ không đáng lo ngại. Dù anh có tham gia hay không nhưng để xảy ra sai phạm thì người đứng đầu địa phương phải chịu trách nhiệm” – ông Khuyến nói.
(Theo Đại đoàn kết)