Hà Nội, ngôi nhà số 30 - Hoàng Diệu suốt những ngày qua hàng vạn người nối tiếp nhau đến dâng hoa, thắp nhang tiễn biệt. Trong dòng người đêm ngày không ngớt đó, là những cựu chiến binh đã bạc trắng đầu, là những bô lão, mẹ già, thanh niên, phụ nữ, học sinh, sinh viên, em thơ và đồng bào các dân tộc về từ mọi miền của đất nước.

Cánh cổng ngôi nhà của Đại tướng từ ngày 5/10/2013 đã không thể khép cho mãi tới đêm khuya ngày 10/10/2013 với ước tính đã ngót một triệu con tim thổn thức trước cánh cổng nhà 30-Hoàng Diệu. Rồi hàng vạn bó hoa, hàng triệu tâm nhang vẫn thắp lên bên ngoài cánh cổng số 30.

Chiều tối 11/10 -  trước ngày tổ chức lễ viếng chính thức Đại tướng theo nghi lễ quốc tang, tiếng vĩ cầm Hồn tử sỹ của người nghệ sỹ đường phố vẫn réo rắt, đớn đau trước nhà Đại tướng trong ngập tràn nước mắt của đồng bào, những bó hoa dâng viếng của người dân vẫn chuyền qua cổng nhờ các đồng chí cảnh vệ mang đặt trong khuôn viên nhà Đại tướng. Cả nước tiếc thương. Quảng Bình - miền Trung - quê hương Đại tướng, suốt những ngày qua không ngớt những dòng người đổ về ngôi nhà tưởng niệm Đại tướng để dâng hoa và tiễn biệt.

Thành phố Hồ Chí Minh - miền Nam, nơi in dấu chiến thắng lịch sử mùa xuân năm 1975 mà ông cùng bao thế hệ cán bộ, chiến sỹ và đồng bào cả nước kiên trường hy sinh, chiến đấu nay vô hạn. Hàng triệu ban thờ, từ Móng Cái, Trường Sa, Cà Mau đã thắp lên triệu triệu tâm nhang tưởng nhớ và tiễn biệt vị tướng huyền thoại của dân tộc.

Yên Bái – nơi Đại tướng từng qua bến Âu Lâu lên Điện Biên chỉ đạo trận đánh lịch sử Điện Biên Phủ suốt những ngày qua tại các điểm viếng ở khắp các địa phương và thành phố đã đón hàng ngàn người dân tới dâng hoa, thắp nhang tiễn biệt Đại tướng.

Các đồng chí lãnh đạo tỉnh, văn phòng UBND tỉnh viếng Đại tướng tại hội trường Bộ chỉ huy quân sự tỉnh. (Ảnh: Huy Trung)

Mắt lệ lưng tròng

Hà Nội. Đêm trước ngày tổ chức lễ viếng chính thức và hôm sau sẽ tiễn đưa Đại tướng về an nghỉ nơi quê nhà nghẹn ngào, thao thức. Ông Đào Văn Lưu ở phố Trần Thánh Tông đó cầu mong: “Mong sao mong trời đừng sáng các anh ơi, để cụ vẫn còn đây, ở đây với mọi người, với Hà Nội!”. Phố Trần Thánh Tông, Nhà tang lễ quốc gia số 5, Trần Thánh Tông - nơi Ban chấp hành Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức trọng thể lễ tang Đại tướng theo nghi thức quốc tang, trước giờ viếng chính thức 12/10/2013 những dòng người từ khắp nơi đổ về mỗi lúc một đông.

Hàng triệu triệu người ở khắp nơi khóc thương Đại tướng Võ Nguyên Giáp khi chứng kiến Lễ truy điệu sáng ngày 13/10. Sau đó, chuyên cơ riêng đưa Đại tướng về đất mẹ Quảng Bình trong sự tiếc thương vô hạn. Đúng 10 giờ 30 phút, chiếc máy bay ATR 72 mang số hiệu VN103 đã cất cánh đưa Đại tướng vĩnh viễn rời xa Hà Nội - mảnh đất ông đã gắn bó hơn nửa đời người. 11h50 ngày 13/10,  máy bay đáp xuống sân bay Đồng Hới, Quảng Bình. 12h05 trưa 13/10, chuyên cơ chở linh cữu Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã về đến đất Mẹ Quảng Bình. 16h cùng ngày, thi hài Đại tướng đã được an táng tại Vũng Chùa, Đảo Yến (huyện Quảng Trạch) để Đại tướng mãi mãi yên nghỉ ở nơi này theo đúng di nguyện của ông khi còn sống.

Dọc theo phố Trần Thánh Tông, Hàn Thuyên, Hàng Chuối sang Phạm Đình Hổ, Nguyễn Cao, Nguyễn Huy Tự, Lê Quý Đôn…  trên 6.400 đoàn viên thanh niên của thành phố Hà Nội đan kết dọc theo hè phố, cùng lực lượng công an hướng dẫn tận tình đồng bào đến viếng. Nước mắt trào dâng trên gương mặt cựu chiến binh Nguyễn Hữu Mười, người chiến sỹ đã có mặt trong đoàn quân của Đại tướng về giải phóng thủ đô tháng 10/1954: “Mất mát to lớn quá, giờ đây đến tiễn biệt ông lòng tôi đau đớn quá, các anh chị ơi!”.  

Chị Nguyễn Kim Lan ở Mai Động, Hoàng Mai, Hà Nội không kìm được đã khóc òa thành tiếng. Những tình cảm đó của đồng bào không gì khó hiểu ngay cả với Patrck Kilroy – một thương nhân trẻ người Mỹ:  “Tôi biết đất nước Việt Nam đã trải qua chiến tranh mấy chục năm; tôi biết ông Giáp là một tướng tài, nhân đức, một anh hùng của dân tộc Việt Nam. Tôi chưa chứng kiến một lễ tang nào lại nhiều nước mắt như lễ tang ông Giáp”.

Linh xa chở linh cữu Đại tướng Võ Nguyên Giáp rời Hà Nội trong nỗi tiếc thương của hàng triệu con tim. (Ảnh TTXVN)

Bên cạnh Patrck Kilroy là vợ chồng ông Lê Văn Bạo ở Bình Phước. Sau khi viếng Đại tướng ở quê nhà, ông bà đã bay ra Hà Nội tới nhà 30 Hoàng Diệu vái vọng rồi tới viếng Đại tướng ở Nhà tang lễ. Mắt lệ lưng tròng, ông Bạo nói: “Tiếc thương bác Giáp nhưng chúng tôi, những người dân Việt Nam rất tự hào vì dân tộc ta có một vị tướng tài ba, đức độ như Đại tướng”. 

Đúng 7 giờ 30 sáng ngày 12/10/2013, lễ viễng Đại tướng Võ Nguyên Giáp bắt đầu cử hành. Trong tiếng nhạc Hồn tử sỹ, Đoàn đại biểu Ban chấp hành Trung ương Đảng, Quốc hội, Nhà nước, Chính phủ, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Quân ủy Trung ương; các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước; các đoàn viếng của lãnh đạo cấp cao nước ngoài; Thành ủy, HĐND, UBND, UBMTTQ thành phố Hà Nội; Bộ Quốc phòng; Bộ Công an; các đoàn quốc tế và ngoại giao; đoàn Cựu chiến binh Việt Nam; các đoàn viếng của các tỉnh, thành phố, các tổ chức, cá nhân... lần lượt vào viếng Đại tướng.

Dòng người tiễn đưa Đại tướng trên đường Kim Mã (Hà Nội). (Ảnh: K.T)

Sau lễ viếng của các đoàn, từ trưa và tới đêm khuya ngày 12/10/2013 hàng vạn người dân ở khắp mọi miền đất nước xếp hàng kéo dài suốt từ đầu đường Lê Thánh Tông sang tận phía đường Trần Hưng Đạo nối nhau vào tiễn biệt vị tướng huyền thoại- Đại tướng của lòng dân.

Đại tướng còn sống mãi

Rồi giờ phút vĩnh biệt Đại tướng cũng đến. Đúng 7 giờ sáng ngày 13/10/2013 – Lễ truy điệu trọng thể Đại tướng Võ Nguyên Giáp bắt đầu. Đồng chí Nguyễn Phú Trọng - Tổng Bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng, Trưởng  ban Lễ tang Nhà nước đọc lời điếu. Trong lời điếu có đoạn: “Cuộc đời hoạt động cách mạng của Đại tướng Võ Nguyên Giáp là tấm gương sáng để đồng bào, đồng chí, cán bộ, chiến sĩ cả nước kính trọng, yêu quý, học tập và noi theo. Chúng tôi nguyện cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đoàn kết một lòng, ra sức phấn đấu, tiếp tục đi theo con đường cách mạng mà Đảng, Bác Hồ và các thế hệ cách mạng đi trước, trong đó có Anh, đã trọn đời phấn đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của dân tộc, vì hạnh phúc của nhân dân; tiếp tục kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, vì mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

Đồng chí Tổng Bí thư xúc động: “Thưa Anh Văn! Anh ra đi nhưng hình ảnh và những cống hiến to lớn của Anh cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc sống mãi với non sông đất nước, sống mãi trong lòng nhân dân và bạn bè quốc tế”. 

Nước mắt đau thương tiễn đưa Đại tướng.

Trong âm hưởng trầm hùng của tiếng nhạc Hồn tử sỹ, mọi người nghiêng mình kính cẩn mặc niệm vị tướng huyền thoại của nhân dân.  Sau phút mặc niệm, linh cữu Đại tướng được phủ Quốc kỳ đặt trong lồng kính trên cỗ linh xa có gắn đại pháo phía sau di chuyển từ nhà tang lễ chầm chậm đi qua các tuyến đường trung tâm của Thủ đô rồi về di chuyển ra sân bay Nội Bài đưa người con yêu dấu về an nghỉ tại quê hương Quảng Bình. Nhà 30, Hoàng Diệu - lần cuối cùng, đoàn xe chở linh cữu Đại tướng đã dừng lại kính mời anh linh Đại tướng ghé lại ngôi nhà mà ông đã gắn bó hơn nửa thế kỷ cuối cuộc đời .

Mùa thu 44 năm về trước, cả dân tộc Việt Nam khóc òa, nhân loại tiến bộ bàng hoàng, tiếc thương khi Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại vĩnh việt chúng ta, về cõi vĩnh hằng. Mùa thu, 44 năm sau, dân tộc ta, nhân dân ta nghẹn ngào, tiếc thương vĩnh biệt người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị tướng tài huyền thoại của dân tộc và thế giới. Xin một lần nữa kính cẩn nghiêng mình  tiễn đưa Đại tướng về nơi vĩnh hằng!

 Tuấn Anh