Trong bối cảnh môi trường đối ngoại ngày càng phức tạp, tình hình kinh tế thế giới và trong nước tiếp tục có nhiều biến động, khó dự báo, tính bất định tăng cùng với nhiều khó khăn, thách thức xác định sẽ ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, đường lối đối ngoại và hội nhập quốc tế của tỉnh Yên Bái đã được triển khai đồng bộ, toàn diện, hiệu quả, góp phần củng cố môi trường hòa bình, tranh thủ các điều kiện quốc tế thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh trật tự tại địa phương.

Có thể nói rằng, những năm gần đây, công tác đối ngoại của tỉnh Yên Bái đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Yên Bái đã bám sát chủ trương, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước trong việc triển khai đường lối đối ngoại của Đại hội XI với phương châm: “Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển; đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế; là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế”.

Tỉnh đã chủ động và tích cực hội nhập quốc tế trên cơ sở hội nhập kinh tế là trọng tâm, phát huy tối đa nội lực, tranh thủ ngoại lực để hoàn thiện thể chế, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, hiện đại hóa kết cấu hạ tầng nhằm đưa nền kinh tế phát triển nhanh và bền vững; mở rộng quan hệ với các đối tác mới đồng thời củng cố, làm sâu sắc quan hệ với các đối tác có tầm quan trọng để phát triển kinh tế và giữ an ninh quốc gia. Yên Bái đã thiết lập nhiều mối quan hệ hợp tác, ngoại giao với các địa phương, các tổ chức nước ngoài, qua đó góp phần quảng bá hình ảnh của tỉnh, tạo ra cơ hội thu hút viện trợ, kêu gọi đầu tư và mở rộng cơ hội giao thương cho các doanh nghiệp trong tỉnh.

Các hoạt động kinh tế đối ngoại, hợp tác, ngoại giao quốc tế đã mang lại hiệu quả kinh tế, xã hội rõ nét cho tỉnh. Thông qua các hoạt động hợp tác, trao đổi đoàn đã xây dựng và củng cố quan hệ quốc tế giữa tỉnh Yên Bái với các địa phương, tổ chức nước ngoài, phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, góp phần xây đắp tình đoàn kết, hòa bình, hữu nghị giữa nhân dân Việt Nam với bạn bè quốc tế đồng thời đóng góp vào việc củng cố quốc phòng, an ninh quốc gia.

Trong xu hướng đất nước ngày càng hội nhập sâu rộng vào cộng đồng quốc tế, công tác đối ngoại ngày càng đóng vai trò quan trọng trong công cuộc phát triển kinh tế của địa phương, được sự nhất trí của Chính phủ và các Bộ, ban, ngành liên quan, trong năm 2013, tỉnh Yên Bái đã kiện toàn và chính thức thành lập Sở Ngoại vụ để nâng cao hiệu quả công tác ngoại vụ của địa phương nói riêng và đáp ứng tình hình phát triển kinh tế - xã hội trong quá trình hội nhập quốc tế nói chung.

Đồng thời, Sở làm tốt chức năng, nhiệm vụ tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh về công tác đối ngoại, đảm bảo bám sát các chủ trương, đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước; công tác quản lý Nhà nước về đối ngoại trên các lĩnh vực, cả về ngoại giao chính trị, ngoại giao kinh tế và ngoại giao văn hóa; khẳng định công tác đối ngoại tại địa phương, phát huy được vai trò là cầu nối, xúc tiến và thúc đẩy hợp tác quốc tế, phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, góp phần giới thiệu, quảng bá rộng rãi về mảnh đất, con người, tiềm năng, thế mạnh, bản sắc văn hóa của địa phương đến với bạn bè quốc tế. Hoạt động đối ngoại góp phần giữ vững hòa bình, ổn định, bảo đảm an ninh trật tự, tạo đà phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Bám sát các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, với quyết tâm chính trị cao và tinh thần tích cực, chủ động tham gia vào quá trình hội nhập quốc tế, hoạt động đối ngoại của tỉnh Yên Bái trong thời gian qua đã đạt được những kết quả tích cực.

Hàng năm, tỉnh đón tiếp và làm việc với gần 100 đoàn khách nước ngoài của các đại sứ quán, các tổ chức quốc tế, nhà đầu tư, doanh nghiệp... đến làm việc, khảo sát đầu tư. Hiện, trên địa bàn tỉnh có 27 dự án sử dụng vốn viện trợ phát triển chính thức (ODA) với tổng vốn cam kết trên 3.000 tỷ đồng; 48 chương trình, dự án phi chính phủ đang triển khai thực hiện với giá trị cam kết trên 107 tỷ đồng; 20 dự án có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài với tổng số vốn đăng ký đạt trên 100 triệu USD. Đến nay, Yên Bái có 5 khu công nghiệp với diện tích gần 1.000ha. Năm 2011, Bộ Tài chính đã quyết định thành lập Chi cục Hải quan Yên Bái, tạo điều kiện hỗ trợ các doanh nghiệp tốt hơn.

Trong hoạt động hợp tác phi tập trung được thiết lập từ năm 1995, mối quan hệ hợp tác giữa tỉnh Yên Bái và tỉnh Val de Marne (Cộng hòa Pháp) ngày càng được củng cố và phát triển theo hướng toàn diện, mở rộng các hoạt động hợp tác trên nhiều lĩnh vực. Về mối quan hệ hữu nghị với tỉnh Viêng Chăn và Xaynhabuly (Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào), tỉnh Yên Bái đã thường xuyên tổ chức các hoạt động trao đổi đoàn với hai tỉnh nhằm tăng cường tình đoàn kết, hữu nghị, đặc biệt là bàn triển khai các hoạt động hợp tác trong các lĩnh vực giáo dục - đào tạo, y tế, nông nghiệp...

Về công tác người Việt Nam ở nước ngoài, hiện có gần 1.300 người Yên Bái làm việc, sinh sống, học tập tại nước ngoài; lượng kiều hối hàng năm chuyển về khoảng 2 triệu USD, góp phần không nhỏ trong việc phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Lễ ký kết giữa UBND tỉnh Yên Bái với Tổ chức Từ thiện Đại Tây Dương triển khai thực hiện Dự án “Cải thiện hệ thống y tế cơ sở tỉnh Yên Bái giai đoạn 2012 -2013”.

Với mục tiêu phát triển đến năm 2020, Yên Bái phấn đấu cơ bản trở thành một tỉnh công nghiệp và là một trong những trung tâm phát triển năng động của vùng miền núi phía Bắc, trong những năm tới, tỉnh sẽ tăng cường các hoạt động kinh tế đối ngoại và đẩy mạnh công tác xúc tiến, thu hút đầu tư, quan hệ hợp tác với các đối tác nước ngoài; tập trung xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại và hoàn chỉnh, đáp ứng yêu cầu phát triển của nền kinh tế trong giai đoạn hội nhập sâu rộng của quốc tế. Vai trò của ngoại vụ phải tiếp tục được nâng cao nhằm đóng góp cho phát triển kinh tế - xã hội và tái cơ cấu kinh tế của địa phương.

Sở Ngoại vụ sẽ đóng vai trò “đầu tàu” tham mưu cho lãnh đạo địa phương trong các hoạt động đối ngoại, “dẫn dắt” các nỗ lực hợp tác và hội nhập quốc tế, khai thác hiệu quả các mối quan hệ đối tác, nhất là hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, du lịch, lao động... như chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ - Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh tại Hội nghị Ngoại vụ toàn quốc lần thứ XVII, ngày 15/12/2013 tại Hà Nội.

Trong thời gian tới, Sở Ngoại vụ tỉnh Yên Bái sẽ tích cực, chủ động phối hợp với Bộ Ngoại giao cũng như các Bộ, ban, ngành Trung ương trong việc xây dựng chương trình hành động triển khai Nghị quyết số 22 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế.

Công tác đối ngoại của tỉnh sẽ được triển khai đồng bộ với kế hoạch cụ thể, bám sát sự chỉ đạo và quản lý thống nhất theo kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; tăng cường sự phối hợp, trao đổi giữa các cơ quan Trung ương và địa phương, tập trung triển khai Chỉ thị số 41 của Ban Bí thư về tăng cường công tác ngoại giao kinh tế nhằm phát triển kinh tế - xã hội địa phương, trong đó ưu tiên tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm. Đó là tăng cường mở rộng quan hệ hợp tác hữu nghị với các địa phương của các nước trên thế giới, triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI về công tác ngoại giao toàn diện với ba trụ cột ngoại giao: ngoại giao chính trị, ngoại giao kinh tế, ngoại giao văn hóa; xây dựng và ban hành Quy chế quản lý thống nhất các hoạt động đối ngoại trên địa bàn tỉnh Yên Bái.

Đồng thời, xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác đối ngoại có phẩm chất đạo đức tốt, phong cách làm việc chuyên nghiệp, nhiệt tình, có năng lực, trình độ chuyên môn, giỏi ngoại ngữ, đáp ứng yêu cầu đối ngoại trong giai đoạn hiện nay.

Cùng đó, tăng cường công tác kinh tế đối ngoại, bao gồm: xúc tiến thương mại, đầu tư, vận động viện trợ phi chính phủ nước ngoài (NGO), viện trợ phát triển chính thức (ODA) và đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI); phối hợp chặt chẽ với các cơ quan Trung ương và một số cơ quan truyền thông để xây dựng các tài liệu giới thiệu, quảng bá hình ảnh Yên Bái trên các diễn đàn quốc tế; chủ động xây dựng kế hoạch, tiếp xúc và làm việc, cung cấp thông tin về điều kiện kinh tế - xã hội, tiềm năng và thế mạnh của tỉnh nhằm giới thiệu, quảng bá hình ảnh của tỉnh Yên Bái tới các nhà tài trợ, nhà đầu tư để thu hút nguồn vốn đầu tư, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Yên Bái nói riêng và đất nước Việt Nam nói chung.

“Trong thời chiến, người lính phải đi đầu trong chiến tranh, bảo vệ đất nước. Trong thời bình, cán bộ ngoại giao phải đi đầu trong kiến tạo hòa bình, bảo vệ Tổ quốc và thu hút nguồn lực cho phát triển đất nước. Chúng ta phải nắm vững và vận dụng nhuần nhuyễn bài học của ông cha ta là: "Dựng nước đi đôi với giữ nước", "Giữ nước từ khi nước chưa nguy", có kế sách ngăn ngừa, loại bỏ các nguy cơ chiến tranh từ sớm, từ xa. Nghĩa là làm sao cho kinh tế phải vững, quốc phòng phải mạnh, lòng dân phải yên, chính trị - xã hội ổn định, cả dân tộc là một khối đoàn kết thống nhất” - trích phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Ngoại giao lần thứ 28, ngày 16/12/2013.

 Nguyễn Tiến Dũng - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh - Giám đốc Sở Ngoại vụ Yên Bái