Tới đây, Ban còn cuộc giám sát với các cơ quan tố tụng cấp tỉnh mới hoàn thành chuyên đề giám sát. Bước đầu, qua các cuộc giám sát thực tế cho thấy, về cơ bản, các cơ quan tố tụng cấp huyện đã có sự phối hợp khá chặt chẽ, tạo điều kiện lẫn nhau trong thực hiện nhiệm vụ. Bên cạnh những kết quả tích cực là chủ yếu cũng còn những hạn chế phần lớn là khó khăn về điều kiện cơ sở vật chất, kinh phí, phần nào tác động tới hiệu quả công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, bảo đảm giữ gìn an ninh trật tự ở các địa phương.

Về điều kiện cơ sở vật chất, hầu hết các cơ quan tố tụng cấp huyện còn gặp nhiều khó khăn. Đối với cơ quan công an, tất cả các huyện đều hết sức khó khăn về nhà tạm giữ với tình trạng xuống cấp cũng như thiếu phòng tạm giữ. Các thiết bị kỹ thuật hỗ trợ an ninh như: camera theo dõi đối tượng đều trong tình trạng lỗi thời lạc hậu, chất lượng kém hoặc thiếu. Kho vật chứng tạm thời không đảm bảo các điều kiện cần thiết.

Vấn đề kinh phí, phương tiện trong việc chuyên chở đối tượng ra Trại tạm giam tỉnh đang là một trở ngại trong quá trình thực thi nhiệm vụ: trong trường hợp áp giải nhiều đối tượng cùng một lúc phải điều xe nhưng lại không có kinh phí; trường hợp 1 đối tượng thì cán bộ áp giải thường phải đi bằng xe khách rất dễ xảy ra mất an toàn.

Đối với các cơ quan tòa án, viện kiểm sát, điều kiện cơ sở vật chất cũng gặp nhiều khó khăn. Chẳng hạn, với Toà án nhân dân huyện Văn Yên, do cơ sở vật chất đã cũ lại chật hẹp nên có khi một phòng làm việc trở thành phòng “đa năng”: khi làm phòng xử án, lúc cần kê bàn ghế thành phòng họp rồi lại tiếp công dân, giải quyết đơn thư, hòa giải…

Công tác đấu tranh phòng chống ma túy ở cấp huyện đang gặp khó khăn do thiếu kinh phí. Trước năm 2013, hàng năm đều có nguồn cho công tác này nhưng từ năm 2013, nguồn kinh phí đó đã được chuyển xuống các xã, phường chi cho công tác tuyên truyền. Đơn cử năm 2013, Công an thành phố Yên Bái được cấp 300 triệu đồng cho công tác tuyên truyền phòng chống ma túy và số tiền được chia cho 17 xã, phường trên địa bàn. Điều này được cho là dàn trải và không hiệu quả, trong khi lực lượng đấu tranh phòng chống ma túy trực tiếp thì lại không có kinh phí. Cũng như vậy, vấn đề kinh phí cho hoạt động xét xử lưu động khiến các tòa án gặp nhiều khó khăn.

Thực tế, công tác xét xử lưu động góp phần không nhỏ tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật một cách trực tiếp nhất tới người dân. Chính vì thế, các tòa án luôn phối hợp tốt với các cơ quan tố tụng, chính quyền các địa phương trong xét xử lưu động. Song do hạn hẹp kinh phí mà các vụ án đưa ra xét xử lưu động còn hạn chế về số lượng. Mong muốn được hỗ trợ kinh phí để đưa được nhiều vụ án ra xét xử lưu động là điều các tòa án đều đề xuất.

Ngoài ra, các vấn đề về con người được các cơ quan tố tụng các huyện đề cập như: thiếu điều tra viên, thiếu cán bộ tòa án, thẩm phán; cần quan tâm phát triển đội ngũ luật sư và tạo điều kiện để phát huy được vai trò của luật sư, trợ giúp viên pháp lý tham gia vào các vụ án, nhất là từ giai đoạn điều tra, góp phần giảm bớt sai sót, tránh oan sai…

Ở đây chỉ xin đề cập tới những khó khăn, hạn chế chung nhất của các cơ quan tố tụng cấp huyện trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn. Hoàn chỉnh chuyên đề giám sát, Ban Pháp chế HĐND tỉnh còn cuộc giám sát với các cơ quan tố tụng cấp tỉnh để từ đó tập hợp và có những kiến nghị, đề xuất với các cấp, các ngành chức năng kịp thời có những điều chỉnh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của các cơ quan tố tụng, nhất là đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp theo tinh thần Nghị quyết số 49 của Bộ Chính trị và các nghị quyết của Quốc hội về tăng cường biện pháp đấu tranh phòng chống tội phạm.

Ngọc Tú