Thực hiện chủ trương của Trung ương Đảng, Tỉnh ủy và Ủy ban Hành chính tỉnh đã lãnh đạo nhân dân, các lực lượng vũ trang (LLVT) chuyển mọi hoạt động của địa phương vào thời chiến, tích cực chuẩn bị mọi mặt sẵn sàng đối phó với chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ.

Dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, cùng với các phong trào “Ba sẵn sàng”, “Ba đảm đang”, “Tay cày tay súng”, “Tay bừa tay súng”, “Mỗi người làm việc bằng hai”, “Nghìn việc tốt”... đã động viên đông đảo các tầng lớp nhân dân Yên Bái sôi nổi tham gia, tạo khí thế và sức mạnh đoàn kết để đánh giặc Mỹ, hiệu suất chiến đấu của các LLVT Yên Bái ngày càng được nâng cao.

Tháng 8/1965, trong suốt 13 ngày, máy bay Mỹ dồn dập đánh phá có tính hủy diệt thị xã Yên Bái nhưng nhân dân và các LLVT Yên Bái vẫn kiên cường bám trụ, anh dũng chiến đấu, bắn rơi 5 máy bay Mỹ. Ngày 20/8/1965, tiểu đội dân quân dân tộc Tày xã Mậu Đông (huyện Văn Yên) bằng súng bộ binh đã bắn rơi tại chỗ 1 máy bay F105 (là chiếc máy bay Mỹ đầu tiên do dân quân người dân tộc thiểu số bắn hạ). Ngày 26/8/1965, bằng 10 viên đạn súng trường K44, dân quân xã Lang Thíp (huyện Văn Yên) đã bắn rơi tại chỗ 1 máy bay F105 của đế quốc Mỹ. Ngày 27/11/1965, quân và dân Yên Bái đã lập công bắn rơi chiếc máy bay thứ 80 trên bầu trời miền Bắc. Kết thúc năm 1967, các LLVT Yên Bái đã bắn rơi 99 máy bay Mỹ, góp phần quan trọng vào chiến thắng, đánh bại cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân lần thứ nhất của đế quốc Mỹ, giữ vững tiến độ thi công Nhà máy Thủy điện Thác Bà; Sân bay Yên Bái, Nhà máy Z183, các kho trung chuyển chiến lược của cấp trên được bảo đảm an toàn.

Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ của Tỉnh ủy, Ủy ban Hành chính tỉnh, cùng sự nỗ lực của các ngành, các cấp, đặc biệt là công tác vận động quần chúng rất mềm dẻo và hiệu quả của Mặt trận Tổ quốc, Yên Bái đã hoàn thành một khối lượng công việc khổng lồ trong tiến hành di dân, phục vụ xây dựng thủy điện Thác Bà với số lượng lớn (gấp hai lần số hộ phải di chuyển của thuỷ điện Hoà Bình sau này), hơn nữa lại trong hoàn cảnh có chiến tranh, chưa có kinh nghiệm cũng như chưa có chính sách đền bù tái định cư như sau này nhưng công việc vẫn thành công tốt đẹp. Khi Mỹ tiến hành chiến tranh phá hoại, nhiệm vụ phục vụ và bảo vệ cho công trình thuỷ điện Thác Bà cũng trở nên hết sức nặng nề đối với Đảng bộ và nhân dân các dân tộc trong tỉnh.

Xác định rõ tính chất quan trọng của nhiệm vụ này, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh đã chỉ đạo Mặt trận Tổ quốc các cấp tích cực vận động, tổ chức những biện pháp thắt chặt mối liên hệ công nông liên minh; tổ chức kết nghĩa giữa Đoàn Thanh niên huyện Yên Bình với Đoàn Thanh niên công trường thuỷ điện Thác Bà, giữa các chi đoàn của công trường với chi đoàn của các xã lân cận, giữa lực lượng dân quân xã với lực lượng tự vệ của công trường. Sự liên kết này có tác dụng rất hữu ích trong suốt quá trình xây dựng Nhà máy trong hoàn cảnh bị oanh kích của không lực Hoa Kỳ.

Luôn chú trọng xây dựng tổ chức Đảng, đến năm 1968, số đảng viên của Đảng bộ Yên Bái đã đạt 3% dân số. Từ năm 1970 đến năm 1975, Yên Bái đã kết nạp 1.000 đảng viên, các phong trào cách mạng ở địa phương diễn ra sôi nổi, là cơ sở để tuyển chọn, bổ sung cho các đơn vị, LLVT và quân đội. Đóng góp tích cực của Đảng bộ, quân và dân Yên Bái đã góp phần xứng đáng cùng quân và dân cả nước đánh thắng giặc Mỹ, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc.

Trong 21 năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Yên Bái đã đóng góp cho Nhà nước 289.000 tấn lương thực, 146.000 tấn thực phẩm, vượt kế hoạch từ 115 - 120%. Năm 1974, Yên Bái là tỉnh đầu tiên của các tỉnh vùng núi Tây Bắc đạt 5 tấn thóc/ha, tổng sản lượng lương thực đạt 143.000 tấn. Với tinh thần “thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Yên Bái đã tập trung mọi nỗ lực động viên thời chiến, tiễn đưa 24.632 con em lên đường nhập ngũ, là tỉnh thường xuyên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tuyển quân, tỉnh và 5 huyện, thị được tặng thưởng Huân chương Chiến công về thành tích tuyển quân, chi viện cho chiến trường.

Tiếp nối truyền thống anh hùng, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc Yên Bái đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ cùng cả nước chống Mỹ, cứu nước, góp phần làm nên thắng lợi vĩ đại của dân tộc vào mùa xuân năm 1975, mà đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử -giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, cả nước cùng đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Trong thời kỳ đổi mới, đặc biệt là năm 2014 - năm thứ  4 thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Yên Bái lần thứ XVII, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, giám sát của HĐND tỉnh, sự linh hoạt, điều hành tích cực của UBND tỉnh, cùng với sự nỗ lực của các cấp, các ngành, các doanh nghiệp và nhân dân các dân tộc trong tỉnh, tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh tiếp tục ổn định phát triển khá toàn diện, một số lĩnh vực đạt kết quả tốt. Toàn bộ 33 chỉ tiêu chủ yếu được HĐND tỉnh nghị quyết thông qua cho nhiệm vụ năm 2014 đều hoàn thành, có 25 chỉ tiêu vượt kế hoạch, tạo tiền đề cho thực hiện hoàn thành kế hoạch năm 2015, bảo đảm hoàn thành thắng lợi mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Yên Bái lần thứ XVII, Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm (2011 - 2015), vượt qua mọi khó khăn, thử thách, tiếp tục đẩy nhanh sự nghiệp đổi mới.

Thành Trung