Sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời (3/2/1930), thấy rõ tầm quan trọng của việc xây dựng tổ chức Đoàn thanh niên, tại Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ II diễn ra tại Sài Gòn (từ 20 đến 26/3/1931) đã dành thời gian quan trọng để bàn về công tác thanh niên và xây dựng tổ chức Đoàn. Hội nghị đề ra nhiệm vụ: cần kíp tổ chức ra Thanh niên Cộng sản Đoàn; các cấp ủy Đảng từ Trung ương đến địa phương phải cử ngay các cấp ủy viên của Đảng phụ trách công tác Đoàn.

Ngay sau khi thành lập, Đoàn Thanh niên cộng sản (TNCS) Đông Dương đã phát triển được nhiều đoàn viên trong cao trào cách mạng 1930 - 1931 mà đỉnh cao là Xô - Viết Nghệ Tĩnh. Từ phong trào cách mạng giai đoạn này, xuất hiện nhiều gương thanh niên đấu tranh oanh liệt, tiêu biểu là người đoàn viên thanh niên (ĐVTN) cộng sản Lý Tự Trọng với câu nói nổi tiếng trước tòa án kẻ thù: “Con đường của thanh niên chỉ là con đường cách mạng, không thể có con đường nào khác”.

Hòa chung với khí thế cách mạng của tuổi trẻ cả nước, ở Yên Bái cũng xuất hiện 2 nhóm: “Học sinh Đoàn” và “Thanh niên Đoàn”, tập hợp những thanh niên yêu nước, có xu hướng tiến bộ, nhưng đã  nhanh chóng bị dập tắt ngay sau đó. Năm 1940, tổ chức Đoàn Thanh niên Phản đế ở Trấn Yên ra đời, đánh dấu bước phát triển mới rất có ý nghĩa của phong trào thanh niên yêu nước từ tự phát đến tự giác, là bước ngặt quan trọng trong lịch sử của phong trào đấu tranh, xây dựng tổ chức Đoàn thanh niên tỉnh Yên Bái.

Ngày 30/6/1945, sau khi chính thức được thành lập, Đảng bộ tỉnh đã đặc biệt quan tâm đến tổ chức Đoàn và phong trào thanh niên. Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, phong trào đấu tranh cách mạng ở Yên Bái phát triển mạnh mẽ tại các căn cứ cách mạng: Chiến khu Vần - Dọc (Trấn Yên), Cổ Văn (Lục Yên) thu hút đông đảo thanh niên hăng hái tham gia du kích, dũng cảm cùng quân, dân chiến đấu chống thực dân Pháp giành chính quyền, giải phóng quê hương.

Trong những năm kháng chiến, tuổi trẻ Yên Bái đã cùng nhân dân các dân tộc tham gia mở hàng trăm km đường giao thông, đảm bảo an toàn nhiều cầu phà, vận chuyển hơn 30 ngàn tấn lương thực, vũ khí cung cấp cho bộ đội; giữ bí mật, bảo vệ an toàn nhiều cơ sở cách mạng, cán bộ chủ chốt của Trung ương, góp phần làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ chấn động địa cầu.

Trong kháng chiến chống Mỹ, từ các Phong trào “3 sẵn sàng”, “3 đảm đang” “5 xung phong” đã có gần 30 nghìn thanh niên Yên Bái đăng ký tham gia, hàng nghìn cán bộ, ĐVTN đã tình nguyện ra mặt trận để trực tiếp chiến đấu với quân thù.

Trong công cuộc kiến thiết đất nước, tuổi trẻ Yên Bái đã tình nguyện tham gia xây dựng các vùng kinh tế mới như: Nông trường chè Nghĩa Lộ; xây dựng đường sắt Hà Nội - Lào Cai; di chuyển hàng chục nghìn nóc nhà giải phóng lòng hồ xây dựng thủy điện Thác Bà...

Khi chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc nổ ra, 13 nghìn thanh niên Yên Bái lại hăng hái lên đường trực tiếp chiến đấu hoặc xây dựng nhiều công trình bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc. 

Gắn bó trong xây dựng, bảo vệ quê hương, các thế hệ cán bộ, ĐVTN Yên Bái đã không quản ngại khó khăn, gian khổ, bám sát nhiệm vụ chính trị của tỉnh, định hướng của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh để cụ thể hóa thành các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ. Dù mỗi giai đoạn, mỗi thời kỳ có những tên gọi và những phong trào khác nhau, song mục đích chung của Đoàn vẫn là thu hút, tập hợp, rèn luyện, giáo dục thanh niên đi theo con đường mà Đảng và Bác Hồ đã chọn; phát huy sức trẻ đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước, góp phần cùng Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong tỉnh viết lên những trang sử vẻ vang Yên Bái anh hùng.

Phát huy truyền thống vinh quang của lớp cán bộ, ĐVTN đi trước, với mục tiêu: “Xây dựng lớp thanh niên Yên Bái có lý tưởng cách mạng, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, có lối sống đẹp, trách nhiệm với cộng đồng, sẵn sàng xung kích, tình nguyện, sáng tạo góp phần xây dựng quê hương Yên Bái trở thành tỉnh phát triển”, những năm gần đây, các cấp bộ Đoàn tỉnh Yên Bái đã không ngừng đổi mới phương thức hoạt động, nâng cao hiệu quả công tác giáo dục và năng lực tập hợp đoàn kết thanh niên, nhằm phát huy vai trò xung kích của thanh niên tham gia thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội, xóa đói giảm nghèo qua hai phong trào lớn là: Xung kích, tình nguyện phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ Tổ quốc; Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp.

Các đợt sinh hoạt chính trị theo chuyên đề như: "Tuổi trẻ Yên Bái tự hào tiến bước dưới cờ Ðảng", "Tuổi trẻ với tư tưởng Hồ Chí Minh", cuộc vận động "Tuổi trẻ sống đẹp, sống có ích"; cuộc vận động "Xây dựng giá trị hình mẫu thanh niên Việt Nam thời kỳ mới”, các cuộc thi tìm hiểu về truyền thống quê hương, đất nước, về Đảng, Bác Hồ kính yêu hay chương trình "Thắp nến tri ân các anh hùng liệt sỹ", chương  trình "Thắp sáng ước mơ tuổi trẻ"... đã thu hút đông đảo ĐVTN tham gia.

Qua đó, đã vận động, định hướng thanh niên tự giác học tập để nâng cao nhận thức chính trị, ý thức chấp hành pháp luật; nâng cao tinh thần yêu nước, yêu lao động, phát huy truyền thống cần cù, sáng tạo; không ngừng học tập làm chủ tri thức, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ; sẵn sàng xung kích, tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng... và đã xuất hiện nhiều tấm gương tiêu biểu trên các lĩnh vực: phát triển kinh tế, quốc phòng - an ninh; học tập và nghiên cứu khoa học, thể dục thể thao…

Bên cạnh đó, một hoạt động nổi bật không thể không nhắc đến của tuổi trẻ Yên Bái, đó là phong trào tình nguyện với các mô hình đội thanh niên tình nguyện (TNTN) tập trung; đội TNTN ứng trực; đội TNTN tại chỗ; đội TNTN tham gia giữ gìn trật tự an toàn giao thông, đội trí thức trẻ tình nguyện tham gia phát triển nông thôn miền núi... đã phát huy hiệu quả tích cực, tập trung vào các nhiệm vụ như: làm đường giao thông nông thôn, trồng rừng kinh tế, bảo vệ môi trường, phòng, chống thiên tai, đền ơn đáp nghĩa, uống nước nhớ nguồn, giữ gìn trật tự ATGT, chăm sóc trẻ em nghèo, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn và tiếp tục khẳng định vai trò của của tuổi trẻ, hình ảnh TNTN, trí thức trẻ trong lòng nhân dân các dân tộc trong tỉnh.

Các cấp bộ Đoàn còn tổ chức sâu rộng hoạt động hỗ trợ, tạo điều kiện để thanh niên tiếp cận cơ hội học tập, nghiên cứu khoa học và phát triển tài năng; tham gia xây dựng môi trường học đường lành mạnh; vận động và tổ chức cho thanh niên tham gia phổ cập giáo dục; nâng cao nhận thức cho thanh niên về nghề nghiệp, việc làm; vay vốn ủy thác để phát triển kinh tế, xoá đói giảm nghèo, lập thân, lập nghiệp, hỗ trợ thanh niên nghiên cứu, tham gia phát triển các ngành nghề, lĩnh vực sản xuất kinh doanh mới.

Đặc biệt, Cuộc vận động “Cùng em tôi đến trường” do Ban Thường vụ Tỉnh đoàn phát động từ năm 2011 đã tạo hiệu ứng xã hội tốt, thu hút được rất nhiều sự quan tâm, động viên ủng hộ của các tập thể, cá nhân trong, ngoài tỉnh với tổng trị giá quà tặng và học bổng trên 3 tỷ đồng cùng trên 40 nhà, lớp học bán trú, gần 100 sân chơi và các công trình phụ trợ khác tại các địa phương vùng cao của huyện Mù Cang Chải, Trạm Tấu, Văn Yên, Trấn Yên...

Qua môi trường thực tiễn, từ năm 2011 đến nay, các cấp bộ Đoàn đã bồi dưỡng kết nạp gần 40 nghìn đoàn viên mới, giới thiệu với Đảng trên 11 nghìn đoàn viên ưu tú, trong đó có trên 7 nghìn đồng chí vinh dự được đứng trong hàng ngũ của Đảng; 638 tập thể, 1.452 cá nhân được Chính phủ, các bộ, ngành trung ương, UBND tỉnh, Trung ương Đoàn, Hội Liên hiệp Thanh niên (LHTN) Việt Nam tuyên dương, khen thưởng. Đoàn Thanh niên, Hội LHTN và tuổi trẻ các dân tộc tỉnh Yên Bái nhiều năm liền được nhận cờ thi đua dẫn đầu cụm Tây Bắc và dẫn đầu toàn quốc của Trung ương Đoàn, Trung ương Hội LHTN Việt Nam, cờ thi đua của Chính phủ.

Đặc biệt, năm 2015, Đoàn Thanh niên tỉnh Yên Bái vinh dự là 1 trong 12 tổ chức, tập thể trên cả nước được nhận giải thưởng Tình nguyện Quốc gia do Trung ương Đoàn phối hợp với chương trình Tình nguyện Liên Hiệp quốc trao tặng. Với những thành tích, cống hiến đó, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Yên Bái đã được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba năm 1996, hạng Nhì năm 2005, hạng Nhất năm 2013.

Tự hào với truyền thống vẻ vang 85 năm của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, bám sát Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII, những năm tới, các cấp bộ Đoàn Yên Bái tiếp đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác giáo dục của Đoàn; đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; nâng cao nhận thức, ý thức pháp luật cho thanh niên, góp phần xây dựng và phát triển nguồn nhân lực có chất lượng cho sự nghiệp phát triển bền vững của tỉnh; tập trung xây dựng, củng cố tổ chức Đoàn vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và hành động; chú trọng đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, tạo nguồn cán bộ Đoàn; nâng cao chất lượng chính trị của người đoàn viên; đa dạng hoá các loại hình đoàn kết, tập hợp thanh niên trên các lĩnh vực, đối tượng đặc thù; nâng cao chất lượng hai Phong trào: “Xung kích, tình nguyện phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ Tổ quốc”; “Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp”, phát huy sức trẻ  “Chung tay xây dựng nông thôn mới”; xây dựng văn minh đô thị; tích cực tham gia xây dựng Đảng và chính quyền nhân dân, nâng cao số lượng và chất lượng đoàn viên ưu tú giới thiệu với Đảng; chú trọng bồi dưỡng cán bộ trẻ để giới thiệu nguồn cho Đảng, chính quyền và các đoàn thể; làm tốt công tác tham mưu với cấp ủy, chính quyền về công tác thanh niên; đẩy mạnh các hoạt động chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng, chăm lo xây dựng Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh vững mạnh.

Trân trọng và biết ơn những cống hiến, hy sinh của thế hệ cha, anh, sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh, sự quan tâm của chính quyền, sự ủng hộ của nhân dân, tuổi trẻ Yên Bái hôm nay, nguyện đoàn kết tiếp nối truyền thống vẻ vang của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, của quê hương Yên Bái anh hùng; vững bước dưới ngọn cờ vinh quang của Đảng, quyết tâm rèn đức, luyện tài, thi đua học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; trau dồi lý tưởng cách mạng; không ngừng học tập, lao động, sáng tạo; quyết tâm trở thành lớp thanh niên Yên Bái thời kỳ mới giàu lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, có bản lĩnh chính trị, ý thức chấp hành pháp luật, có đạo đức cách mạng và lối sống đẹp, có ước mơ, hoài bão, khát vọng đưa quê hương, đất nước vươn lên tầm cao mới, góp phần cùng Đảng bộ, nhân dân các dân tộc xây dựng Yên Bái trở thành tỉnh phát triển khá trong vùng Trung du và miền núi phía Bắc.

Đồng chí Nguyễn Thị Mai - Bí thư Đoàn phường Nguyễn Phúc:  Trong không khí tháng 3 - tháng sinh nhật lần thứ 85 của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, tôi và nhiều bạn trẻ khác đều cảm thấy rất vinh dự và tự hào. Chúng tôi đã sôi nổi tổ chức các hoạt động kỷ niệm như: thực hiện công trình chăm sóc, bảo vệ di tích lịch sử Cổng Đục, bến Âu Lâu - công trình đã được công nhận là công trình tiêu biểu năm 2015; tổ chức lớp bồi dưỡng nhận thức về Đoàn, kết nạp đoàn viên mới; tổ chức ngày đoàn viên, ra mắt câu lạc bộ Thanh niên phòng, chống ma túy; giúp đỡ thanh niên chậm tiến; thăm hỏi tặng quà đoàn viên đặc biệt khó khăn; giúp hộ nghèo xóa nhà dột nát; xây dựng tuyến đường văn minh đô thị - thanh niên tự quản với các hoạt động thiết thực như: lắp đặt giá treo cờ, cán cờ, thay cờ mới, lắp đặt các thùng rác công cộng… Đợt kỷ niệm này sẽ tạo thêm động lực để chúng tôi thực hiện tốt 2 phong trào lớn của Đoàn: “Xung kích, tình nguyện phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc” và “Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp”, quyết tâm xây dựng giá trị hình mẫu thanh niên Việt Nam thời kỳ mới: “Tâm trong, trí sáng, hoài bão lớn”. Đồng chí Nguyễn Minh Tiến - Bí thư Đoàn xã Bảo Ái (huyện Yên Bình): Đối với tuổi trẻ chúng tôi, được chứng kiến sự lớn mạnh của tổ chức Đoàn của ngày hôm nay không thể không biết ơn những thế hệ cha anh đi trước. Để thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao, hướng tới ngày kỷ niệm lớn của Đoàn, chúng tôi nguyện ra sức phấn đấu với tinh thần và nhiệt huyết cao nhất của tuổi trẻ, quyết tâm khắc phục những hạn chế, mạnh dạn đổi mới trong phương thức hành động, tiếp tục thực hiện tốt công tác xây dựng Đoàn, phát huy tính sáng tạo, tinh thần tự học của đoàn viên, thanh thiếu nhi. Mạnh dạn đề xuất và tranh thủ sự lãnh đạo trực tiếp của các cấp ủy Đảng, sự quan tâm của chính quyền; chủ động phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể và huy động sự đóng góp của toàn xã hội để tổ chức thực hiện phong trào chăm sóc, giáo dục thanh thiếu nhi, phát huy vai trò xung kích, tình nguyện của từng đoàn viên, thanh niên trong tham gia các hoạt động do tổ chức Đoàn - Hội và địa phương phát động. Không ngừng học tập nâng cao kiến thức, chuyên môn, nghiệp vụ, góp phần cùng Đảng bộ, chính quyền địa phương thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu, kế hoạch Nhà nước giao”. Đồng chí Nguyễn Trang Nhung - Phó bí thư Đoàn trường THPT Nguyễn Huệ: Hướng tới ngày hội lớn của tuổi trẻ, tôi thực sự cảm thấy xúc động, tự hào và luôn tâm niệm rằng: để có những hoạt động mang lại hiệu quả cao, ý nghĩa, thiết thực thì vai trò của người cán bộ Đoàn là rất quan trọng. Bản thân tôi nhận thấy cán bộ Đoàn cần có phẩm chất đạo đức trong sáng, vững vàng về chuyên môn nghiệp vụ, có năng lực tập hợp, đoàn kết thanh niên, lắng nghe ý kiến, tâm tư nguyện vọng đoàn viên thanh niên. Cùng với đó phải tập trung được sức mạnh tập thể, tranh thủ tốt sự lãnh đạo chỉ đạo và ủng hộ của cấp ủy cơ sở và Đoàn cấp trên. Một yếu tố quan trọng nữa đó là lòng nhiệt tình, sự sôi nổi của tuổi trẻ trong công tác tổ chức hoạt động để thu hút đoàn viên thanh niên tham gia. Từ đó giúp tuổi trẻ không ngừng trưởng thành, xứng đáng là “Thanh niên thời đại Hồ Chí Minh”. Nhóm phóng viên (thực hiện)

Nông Việt Yên - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Bí thư Tỉnh đoàn Yên Bái