Trong mỗi cấp từ nha công an đến các sở công an kỳ và ty công an có lực lượng tham mưu, cảnh sát hình sự, cảnh sát quản lý hành chính về trật tự, từ đó, ngày 18/4 hàng năm đã trở thành ngày truyền thống của các lực lượng tham mưu, cảnh sát hình sự và cảnh sát quản lý hành chính về trật tự.

Ngày 16/8/1946, Ty Công an Yên Bái được thành lập. Mới ra đời, lực lượng còn mỏng, trình độ chuyên môn nghiệp vụ còn nhiều hạn chế nhưng với bản lĩnh và nhiệt huyết cách mạng, cán bộ, chiến sĩ của từng lực lượng đã nhanh chóng ổn định tổ chức và đi vào hoạt động; điều tra, nắm tình hình hoạt động của quân đội Tưởng, bọn phản động; tổ chức các hoạt động bảo vệ trật tự trị an, bảo vệ tài sản, tính mạng của nhân dân; phối hợp cùng với các lực lượng vũ trang trong tỉnh đập tan mọi âm mưu phá hoại của thù trong, giặc ngoài, bảo vệ chính quyền cách mạng còn non trẻ.

Với chức trách của mình, lực lượng tham mưu đã giúp lãnh đạo Công an tỉnh chỉ đạo nhiều nhiệm vụ hết sức quan trọng như: chống địch cưỡng ép di cư, giúp cấp ủy, chính quyền xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt ở các xã trọng điểm vùng cao, vùng hẻo lánh; xây dựng trên 100 ban công an xã và hàng ngàn công an viên để giúp cấp ủy, chính quyền địa phương triển khai thực hiện có hiệu quả công tác bảo đảm an ninh trật tự (ANTT) trên địa bàn toàn tỉnh. Hàng năm, giúp lãnh đạo Công an tỉnh tổ chức phát động phong trào bảo vệ trị an trên các địa bàn trọng điểm…

Tổ quốc thống nhất, lực lượng công an cùng với nhân dân các dân tộc trong tỉnh khắc phục hậu quả cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, ổn định đời sống nhân dân và đấu tranh làm thất bại chiến tranh phá hoại nhiều mặt của kẻ địch.

Năm 1976, Công an tỉnh Hoàng Liên Sơn được thành lập, trong điều kiện khó khăn của một tỉnh mới thành lập, cán bộ, chiến sĩ Công an tỉnh nói chung và cán bộ, chiến sĩ trong lực lượng tham mưu nói riêng đã đoàn kết, gắn bó, nhanh chóng ổn định tổ chức đi vào hoạt động. Chưa đầy một tháng sau khi hợp nhất, lực lượng tham mưu đã giúp Tỉnh ủy ra Chỉ thị số 01 về nhiệm vụ của các cấp ủy Đảng trong lãnh đạo công tác ANTT; xác định trọng tâm công tác công an toàn tỉnh là giữ vững an ninh chính trị, bảo vệ công cuộc khôi phục và phát triển kinh tế, bảo vệ tài sản xã hội chủ nghĩa và trật tự trị an…

Trong giai đoạn lịch sử này, cán bộ, chiến sỹ công an đã kề vai, sát cánh cùng với lực lượng vũ trang và nhân dân các dân tộc trong tỉnh chiến đấu dũng cảm và bảo vệ vững chắc biên cương của Tổ quốc.

Nghị định số 250 ngày 12/6/1981 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ của cơ quan tham mưu Công an tỉnh được rõ hơn, Phòng Tham mưu một lần nữa được thay đổi tên gọi: Phòng Tham mưu - Tổng hợp. Phát huy những kinh nghiệm và thành tích trong cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc, công tác tham mưu đã từng bước đổi mới để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời bình, mạng lưới giao liên được thành lập; ban hành chế độ công tác thông tin, xây dựng được một số quy trình công tác, biểu mẫu, báo cáo, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác tham mưu; chủ động phục vụ kịp thời Ban Giám đốc Công an tỉnh chỉ đạo, triển khai, xây dựng các phương án phản gián, phương án bảo vệ cơ quan, xí nghiệp trọng điểm, góp phần tích cực vào thắng lợi trong cuộc đấu tranh chống chiến tranh phá hoại nhiều mặt của địch, phục vụ công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Ngày 1/10/1991, tỉnh Hoàng Liên Sơn được chia thành hai tỉnh Yên Bái và Lào Cai. Công an tỉnh Yên Bái được tái thành lập, Đảng ủy và Ban Giám đốc Công an tỉnh đã dành nhiều thời gian để sắp xếp và củng cố tổ chức, kịp thời triển khai những công tác trọng tâm. Phòng Tham mưu - Tổng hợp được Đảng ủy, Ban Giám đốc quan tâm sâu sắc về tổ chức lực lượng cũng như các điều kiện, phương tiện làm việc để các lực lượng đủ sức hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Thành tích nổi bật của lực lượng tham mưu là đã giúp Đảng ủy, Ban Giám đốc Công an tỉnh tham mưu giúp Tỉnh ủy, UBND tỉnh ban hành Chương trình hành động thực hiện các Nghị quyết, Chỉ thị của Bộ Chính trị của Ban Bí thư Trung ương Đảng về ANTT để triển khai đến các cấp, các ngành và nhân dân các dân tộc trong tỉnh nhằm nâng cao ý thức cảnh giác cho quần chúng nhân dân; tham mưu, phục vụ lãnh đạo Công an tỉnh phối hợp với các ngành, đoàn thể ra nhiều nghị quyết liên tịch huy động được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị vào cuộc đấu tranh bảo vệ ANTT, chống “Diễn biến hòa bình, bạo loạn lật đổ” của các thế lực thù địch.

Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Đảng ủy, Ban Giám đốc Công an tỉnh, công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng được các đơn vị quan tâm toàn diện, chú trọng trên tất cả các lĩnh vực: chính trị, tư tưởng, ý thức tổ chức kỷ luật, đạo đức, lối sống, tác phong, lề lối làm việc…; tổ chức tốt việc học tập và thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy, đẩy mạnh thực hiện "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh - Công an nhân dân vì nước quên thân, vì dân phục vụ”, từ đó trình độ chính trị, nghiệp vụ và ý thức phục vụ nhân dân ngày càng nâng cao.

Ghi nhận những công lao to lớn, những thành tích vẻ vang trong 70 năm xây dựng và phát triển, lực lượng tham mưu Công an Yên Bái đã được Đảng, Nhà nước, Bộ Công an, UBND tỉnh và Giám đốc Công an tỉnh ghi nhận, biểu dương, đánh giá cao và tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý. Đối với mỗi người cán bộ, chiến sỹ đã và đang công tác trong lực lượng tham mưu, phần thưởng cao quý nhất là đã đóng góp sức lực, trí tuệ của mình bảo vệ sự bình yên cuộc sống nhân dân.

Lê Phiên