Chúng ta đã biết, công tác kiểm tra có vị trí quan trọng đối với sự lãnh đạo, vì vậy, Đảng ta luôn coi trọng công tác kiểm tra và giữ gìn kỷ luật của Đảng. Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của công tác xây dựng Đảng, ngày 16/10/1948, Ban Thường vụ Trung ương Đảng đã có Quyết nghị số 29-QN/TW thành lập Ban Kiểm tra Trung ương, cơ quan kiểm tra chuyên trách đầu tiên của Đảng. Sau khi Ban Kiểm tra Trung ương được thành lập, ban kiểm tra của các khu ủy, liên khu ủy, tỉnh ủy lần lượt được thành lập, đã hăng hái thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng của Trung ương và các cấp ủy giao.
Dưới sự lãnh đạo của Trung ương và các cấp ủy Đảng, 68 năm qua, ngành Kiểm tra của Đảng đã từng bước trưởng thành.

Từ ngày đầu thành lập, Ban Kiểm tra Trung ương chỉ có 3 thành viên chuyên trách và một số ít cán bộ giúp việc, đến nay, ngành Kiểm tra đã lớn mạnh với đội ngũ cán bộ chuyên trách và kiêm chức có trình độ văn hoá, lý luận chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ kiểm tra từng bước được nâng cao. Ủy ban kiểm tra các cấp luôn được củng cố, bổ sung chức năng, nhiệm vụ phù hợp với từng giai đoạn cách mạng.

Từ một số nhiệm vụ phục vụ cấp ủy kiểm tra việc thực hiện đường lối kháng chiến, kiến quốc, xem xét những việc bất thường xảy ra, đến kiểm tra những vụ đảng viên làm trái Điều lệ Đảng, kỷ luật Đảng, trái với đạo đức cách mạng và pháp luật Nhà nước; tăng cường kiểm tra thực hiện chỉ thị, nghị quyết (thường gọi là kiểm tra chấp hành); kiểm tra đảng viên và tổ chức Đảng cấp dưới khi có dấu hiệu vi phạm; giải quyết đơn tố cáo và khiếu nại, kỷ luật của tổ chức Đảng và đảng viên; xử lý và giúp cấp ủy xử lý kỷ luật trong Đảng; kiểm tra tài chính của Đảng, đến Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII, Điều lệ Đảng quy định tăng thẩm quyền thi hành kỷ luật đảng viên cho UBKT cấp huyện, quận và tương đương trở lên; quy định UBKT cấp trên cùng với việc hướng dẫn, đôn đốc, có thêm nhiệm vụ chỉ đạo UBKT cấp dưới thực hiện nhiệm vụ kiểm tra. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X và XI, Điều lệ Đảng quy định giao thêm nhiệm vụ giám sát cho UBKT các cấp.

Cùng với việc thực hiện nhiệm vụ do Điều lệ Đảng quy định, UBKT các cấp còn chủ động, tích cực tham mưu và tổ chức thực hiện nhiệm vụ do cấp ủy giao. Trong đó, đã tham gia và tích cực phục vụ nhiều cuộc vận động lớn, góp phần làm trong sạch và nâng cao sức chiến đấu của Đảng. UBKT và đội ngũ cán bộ kiểm tra các cấp qua các thời kỳ luôn thể hiện được tư tưởng chỉ đạo trong hoạt động kiểm tra là “chủ động, chiến đấu, giáo dục, hiệu quả” với phương châm “công minh, chính xác, kịp thời”. Từ đó, đã góp phần quan trọng vào việc thực hiện nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng, được các cấp ủy đảng, đảng viên và nhân dân tin cậy.

Tại Yên Bái, đầu năm 1949 đã thành lập Tổ kiểm tra - cơ quan kiểm tra đầu tiên của Đảng bộ. Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa I (nhiệm kỳ 1949 – 1951) đã cử một đồng chí Tỉnh ủy viên làm Trưởng ban. Trải qua các thời kỳ, UBKT luôn hoàn thành mọi nhiệm vụ chính trị được giao. Hoạt động của UBKT luôn gắn liền với sự phát triển của Đảng bộ và của địa phương. Đồng thời, đã cùng với ngành Kiểm tra trong toàn Đảng thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị mà Đảng và nhân dân giao phó.

Thực tiễn cho thấy, đất nước càng mở cửa, hội nhập, càng đi vào kinh tế thị trường thì vai trò kiểm tra, giám sát của Đảng càng phải được coi trọng. Công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đang đứng trước những thời cơ, thuận lợi mới. Tuy nhiên, Trung ương Đảng đã nhận định, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng đạt kết quả chưa được như mong muốn; kỷ cương, kỷ luật ở nhiều cấp, nhiều lĩnh vực chưa nghiêm; sự đoàn kết, nhất trí ở một số cấp ủy chưa tốt; bệnh cơ hội, chủ nghĩa cá nhân trong một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa giảm; sức chiến đấu và năng lực lãnh đạo ở một số tổ chức Đảng còn hạn chế...

Nhiều nhiệm kỳ qua, công tác kiểm tra luôn được UBKT Trung ương và Tỉnh ủy đánh giá cao. Từ năm 2008 đến 2012, liên tục được UBND tỉnh, UBKT Trung ương tặng bằng khen; 3 năm (2008, 2011, 2012) được UBKT Trung ương tặng cờ thi đua “Đơn vị xuất sắc”. Đặc biệt, năm 2009, được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất; nhiều tập thể, cá nhân được UBND tỉnh, UBKT Trung ương và Chính phủ trao tặng nhiều phần thưởng cao quý. 

Đồng chí Vũ Quỳnh Khánh - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy (đứng giữa) trao đổi nghiệp vụ kiểm tra với cán bộ Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy Yên Bình.

Phát huy truyền thống đó, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, UBKT các cấp trong toàn Đảng bộ đã thực hiện khá toàn diện, có hiệu quả các nhiệm vụ do Điều lệ Đảng quy định; đã phát hiện và tiến hành kiểm tra hàng trăm đảng viên và tổ chức Đảng cấp dưới khi có dấu hiệu vi phạm; giải quyết tốt đơn, thư tố cáo của cán bộ, đảng viên; thi hành kỷ luật và kiến nghị cấp ủy kỷ luật đối với hàng trăm đảng viên và hàng chục tổ chức Đảng có vi phạm; tiến hành hàng nghìn cuộc kiểm tra tổ chức Đảng cấp dưới thực hiện nhiệm vụ kiểm tra... Đồng thời, làm tốt chức năng tham mưu với cấp ủy và thực hiện tốt nhiệm vụ cấp ủy giao.

Quá trình thực hiện nhiệm vụ, được sự chỉ đạo sâu sát của các đồng chí lãnh đạo cấp ủy, đội ngũ cán bộ kiểm tra toàn ngành luôn nêu cao ý thức, trách nhiệm, tận tuỵ với công việc, trung thực, thẳng thắn, có quan điểm, chính kiến rõ ràng, luôn nắm chắc tình hình, kịp thời tham mưu, đề xuất những vấn đề thuộc thẩm quyền, chức năng nhiệm vụ của UBKT...

Từ đó, công tác kiểm tra và hoạt động của UBKT các cấp trong toàn Đảng bộ đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các tổ chức Đảng và đảng viên đối với công tác kiểm tra; giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ, phát huy tinh thần đấu tranh tự phê bình và phê bình trong Đảng; nâng cao chất lượng sinh hoạt và sức chiến đấu của các tổ chức Đảng; bảo đảm vai trò lãnh đạo của Đảng đối với toàn hệ thống chính trị, góp phần giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất, tạo tiền đề để Đảng bộ lãnh đạo thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ chính trị của địa phương.

Bên cạnh những kết quả đạt được, mỗi cán bộ làm công tác kiểm tra đều nhận thấy một số thiếu sót, khuyết điểm cần phải nghiêm túc đánh giá và có biện pháp khắc phục. Đó là, sự thụ động, chậm trễ trong thực hiện nhiệm vụ, nhất là đối với nhiệm vụ giám sát mới được Điều lệ Đảng bổ sung từ nhiệm kỳ lần thứ 10; sự thiếu hiệu quả trong việc phát hiện, ngăn ngừa những biểu hiện vi phạm của cán bộ, đảng viên với phương châm “Lấy xây để chống”, không để những thiếu sót nhỏ biến thành những vi phạm lớn; đó là, những yếu kém trong việc tham mưu giúp Tỉnh ủy, huyện ủy và đảng ủy cơ sở trong giải quyết những vụ việc vừa bảo đảm sự nghiêm minh của kỷ luật Đảng, vừa bảo đảm sự ổn định của Đảng bộ và sự phát triển của địa phương.

Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong tỉnh đang ra sức thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XII, Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII, Nghị quyết TW4 (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”...

Để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, đội ngũ cán bộ kiểm tra của Đảng bộ cần không ngừng tu dưỡng, rèn luyện, giữ gìn phẩm chất của người cán bộ, đảng viên; không tham nhũng, tiêu cực, không tư lợi, vụ lợi, không ngừng học tập nâng cao trình độ nghiệp vụ, chuyên môn; rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính trị để đạt hiệu quả công tác cao. UBKT các cấp cần thực hiện tốt việc phối hợp công tác với các cơ quan thanh tra, điều tra và các cơ quan nội chính, các tổ chức Đảng thuộc Đảng bộ theo quy chế của Tỉnh ủy. Cần thực hiện đầy đủ, toàn diện các nhiệm vụ của UBKT do Điều lệ Đảng quy định. Đặc biệt, UBKT các cấp cần chú trọng xác định những nội dung, lĩnh vực trọng tâm trong từng thời kỳ gắn với các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh của địa phương để kịp thời đề xuất, tham mưu với lãnh đạo cấp ủy xây dựng kế hoạch và tiến hành kiểm tra, giám sát việc chấp hành, việc thực hiện nhiệm vụ của các tổ chức Đảng và đảng viên; chủ động nắm bắt tình hình, sẵn sàng thực hiện kịp thời những nhiệm vụ của cấp ủy giao.

Nhìn lại chặng đường 68 năm xây dựng và trưởng thành, tự hào và phát huy truyền thống tốt đẹp của ngành Kiểm tra Đảng và các thế hệ tiền bối, dưới sự lãnh đạo thường xuyên, sâu sát của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, sự phối hợp giúp đỡ của các cơ quan Đảng, các cơ quan nội chính và các sở, ban, ngành, đoàn thể, UBKT và đội ngũ cán bộ kiểm tra trong toàn Đảng bộ quyết tâm phấn đấu vươn lên, khắc phục mọi khó khăn, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, xứng đáng với sự tin cậy của cấp ủy, của đảng viên và nhân dân.

Vũ Quỳnh Khánh - Ủy viên Ban Thường vụ, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy