Tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 24, chiều 14/5, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2016.

Theo Tờ trình do Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng trình bày, năm 2016, tổng số thu ngân sách là 1.014.500 tỷ đồng; tổng số chi 1.273.433 tỷ đồng; bội chi 254.233 tỷ đồng, tương đương 4,95% GDP. Các khoản quản lý thu, chi qua NSNN 91.245 tỷ đồng; các khoản vay về cho vay lại 43.010 tỷ đồng. Nhiệm vụ chi NSNN năm 2016 đã được thực hiện theo Nghị quyết của QH, HĐND các cấp. Công tác quản lý, kiểm soát NSNN chặt chẽ theo quy định của Luật NSNN và Nghị quyết của QH. Các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương đã triển khai thực hiện nhiều giải pháp, điều hành dự toán NSNN từng bước có hiệu quả và thực hành tiết kiệm, chống lãng phí theo Nghị quyết của Quốc hội.

Tờ trình cũng chỉ rõ, tình trạng chi tiêu sai chế độ vẫn còn ở một số đơn vị, Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị thu hồi khoản chi sai chế độ hàng trăm tỷ đồng, Kho bạc Nhà nước phát hiện nhiều khoản chi không đúng định mức quy định. Việc triển khai nhiệm vụ chi ngân sách ở một số bộ, cơ quan Trung ương, địa phương còn chậm so với quy định, đặc biệt là mua sắm hàng hóa, dịch vụ theo quy định của pháp luật về đấu thầu, nên chuyển nguồn sang năm sau thực hiện tiếp theo chế độ quy định...

Thẩm tra Tờ trình, Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội đánh giá, bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện một số nội dung liên quan đến chính sách tài khóa năm 2016 chưa thực sự hiệu quả; cơ cấu thu ngân sách chưa bền vững, chủ yếu tăng thu từ tài nguyên và đất đai; tỷ trọng các khoản thu, chi NSNN còn khoảng cách khá xa so với mục tiêu phấn đấu giai đoạn 2016-2020; việc chậm cải cách chính sách thu cùng với giao dự toán vượt quá khả năng thực hiện dẫn đến năm 2016 có 12 địa phương (loại trừ thu sử dụng đất) hụt thu cân đối khoảng 5.300 tỷ đồng; loại trừ khoản vượt thu viện trợ, tiền sử dụng đất ghi thu - ghi chi cho các dự án để chi cho mục tiêu thì NSTW hụt thu cân đối 1.398 tỷ đồng và không có nguồn để thưởng vượt thu cho 7 địa phương đủ điều kiện được thưởng vượt thu. Đồng thời nếu không có khoản tăng thu sử dụng đất từ sắp xếp, xử lý nhà đất của các cơ quan trung ương 9.262 tỷ đồng là khoản thu có mục tiêu, ghi thu - ghi chi qua ngân sách nhưng Bộ Tài chính sử dụng giải pháp tình thế nộp vào NSNN để bù đắp hụt thu thì thực chất thu NSTW hụt 10.660 tỷ đồng và chỉ đạt 98,21% dự toán.

Cơ quan này cũng nhận xét, việc giao dự toán cho một số địa phương vượt quá khả năng thực hiện và hụt thu NSTW vẫn tiếp diễn trong năm ngân sách 2017. Việc cơ cấu lại chi ngân sách chậm nên tỷ trọng chi thường xuyên/tổng chi NSNN có xu hướng tăng (chi thường xuyên năm 2015 chiếm 62,3% tổng chi NSNN nhưng năm 2016 tăng lên mức 63,3%).

Báo cáo thẩm tra nêu rõ, đây cũng là hệ quả của việc chậm triển khai sắp xếp bộ máy, tinh giản biên chế và việc thực hiện cơ chế tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập (còn thiếu 5/7 nghị định để thực hiện cơ chế tự chủ theo Nghị định 16/NĐ-CP; thực hiện cơ chế tự chủ tài chính còn hình thức và số chi ngân sách cho các đơn vị sự nghiệp công lập vẫn còn quá lớn.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Đức Hải cho biết "kết quả kiểm toán tại 13 bộ, ngành và 47 địa phương cho thấy việc tinh giản biên chế chưa được triển khai có hiệu quả, trong khi đó giao biên chế công chức vượt số Bộ Nội vụ giao 5.087 biên chế; sử dụng lao động thực tế trong các cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập vượt quy định 63.279 người”…

Ủy ban Tài chính, Ngân sách cho rằng, số liệu quyết toán NSNN năm 2016 đã được tiếp thu đầy đủ ý kiến của Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách, vì vậy Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách thống nhất với đề nghị của Chính phủ trình Quốc hội xem xét, phê chuẩn quyết toán NSNN năm 2016 như sau với: Tổng số thu cân đối ngân sách nhà nước là 1.407.572 tỷ đồng (bao gồm cả chuyển nguồn từ năm 2015 sang năm 2016, thu kết dư ngân sách địa phương năm 2015, thu huy động đầu tư của ngân sách địa phương và thu từ quỹ dự trữ tài chính theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước); Tổng số chi cân đối ngân sách nhà nước là 1.574.448 tỷ đồng; Bội chi ngân sách nhà nước là 248.728 tỷ đồng, bằng 5,52% GDP (không bao gồm 81.852 tỷ đồng kết dư ngân sách địa phương).

Phát biểu kết luận phiên họp Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển chỉ rõ, qua báo cáo của Chính phủ, của Kiểm toán Nhà nước, báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính, Ngân sách, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy các số liệu đã được quyết toán, thẩm định, kiểm toán, đủ điều kiện trình Quốc hội phê chuẩn.

Về số thu ngân sách, vượt dự toán là 9,2% chủ yếu tăng thu từ ngân sách địa phương, ngân sách Trung ương lại hụt 1.398 tỷ đồng. Qua kiểm toán cho thấy, việc chấp hành kỷ luật thu chưa được thực hiện nghiêm chỉnh.

Đối với các khoản chi, cơ bản đảm bảo khoản chi theo dự toán, tuy nhiên, kỷ luật tài chính vẫn lỏng lẻo, nhất là trong lĩnh vực xây dựng cơ bản. Về bội chi, quyết toán là 248.728 tỷ đồng, bội chi trên GDP là 5,52% trong khi Nghị quyết Quốc hội chỉ cho phép 4,95%.

Sau khi xem xét các kiến nghị của kiểm toán, UBTVQH chưa chấp nhận kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn 2016-2020 cho 4 dự án của VEC là 22.010 tỷ đồng, yêu cầu tính toán lại cơ cấu VEC, sau đó báo cáo Bộ Chính trị rồi trình ra Quốc hội. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng chưa chấp nhận đưa vào quyết toán 3.866 tỷ đồng.