Trong đó có 1.717 dự án thu hồi đất, với diện tích 8.405 ha; 1.146 dự án cần chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng, với diện tích trên 982 ha.
Trong đợt giám sát việc thực hiện các nghị quyết của HĐND tỉnh thông qua danh mục các dự án cần thu hồi đất, dự án cần chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ từ năm 2016 đến năm 2018 tại các huyện: Yên Bình, Trạm Tấu, Mù Cang Chải và Sở Tài nguyên và Môi trường vừa qua của Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh, Đoàn giám sát nhận thấy: UBND tỉnh, các ngành, các địa phương cấp huyện, cấp xã đã chỉ đạo triển khai thực hiện các nghị quyết khá nghiêm túc; thủ tục thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất của các dự án được thực hiện theo đúng quy định của Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành; công tác tuyên truyền chính sách pháp luật về đất đai luôn được các cấp chính quyền quan tâm, coi trọng.
Do đó, hầu hết các dự án thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất nhận được sự đồng thuận của người dân và triển khai thực hiện khá thuận lợi; các chính sách hỗ trợ đối tượng bị thu hồi đất được thực hiện đầy đủ, kịp thời, đúng quy định; thực hiện nghiêm quy định của Chính phủ về bảo vệ đất trồng lúa và trồng rừng thay thế đối với các dự án sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ và đất rừng đặc dụng.
Việc thực hiện thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất của các dự án đã cơ bản đáp ứng yêu cầu về quỹ đất để thực hiện các dự án đầu tư cho an ninh quốc phòng, phát triển kinh tế - xã hội.
Trong đó có các dự án lớn, trọng điểm của tỉnh như dự án đầu tư xây dựng cầu Bách Lẫm kết nối quốc lộ 37 với đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai; dự án đầu tư xây dựng đường nối quốc lộ 32C với đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai; dự án đầu tư xây dựng công trình cầu, đường cầu Tuần Quán; dự án hạ tầng kỹ thuật Công viên Đồng Tâm…
Cùng với đó, đã đảm bảo quỹ đất để mời gọi, thu hút các dự án đầu tư vào tỉnh; đáp ứng nhu cầu của nhân dân về đất ở, thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, phát triển sản xuất, kinh doanh dịch vụ, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, góp phần chỉnh trang đô thị, diện mạo nông thôn ngày càng khang trang, hiện đại, đem lại nguồn tăng thu khá lớn từ đất cho ngân sách địa phương.
Qua giám sát, đoàn cũng chỉ ra những hạn chế như một chủ đầu tư thiếu chủ động trong đăng ký nhu cầu sử dụng đất; công tác tổng hợp xây dựng danh mục dự án cần thu hồi đất, dự án cần chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng để trình HĐND tỉnh thông qua của các huyện, thị xã, thành phố chưa được quan tâm đúng mức.
Một số địa phương đề xuất danh mục còn mang tính chủ quan, thiếu kiểm tra thực tế, gửi hồ sơ trình thẩm định chậm. Công tác chỉ đạo, hướng dẫn, phối hợp giải quyết vướng mắc trong giải phóng mặt bằng của các cấp, các ngành chưa kịp thời, chưa kiên quyết, dứt điểm.
Trưởng ban Kinh tế - Ngân sách Nguyễn Quốc Luận cho biết: Đoàn giám sát đã kiến nghị UBND tỉnh và sở, ngành liên quan tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định về quản lý, sử dụng đất đai; phân định rõ trách nhiệm của các cấp các ngành trong công tác quản lý đất đai, nhất là đất của các doanh nghiệp đã được Nhà nước giao, cho thuê; nâng cao trách nhiệm quản lý đất đai của cấp xã, gắn với trách nhiệm người đứng đầu trong việc để xảy ra vi phạm trên địa bàn.
Đề nghị nghiên cứu, sửa đổi bổ sung chính sách đền bù, giải phóng mặt bằng đảm bảo quy định, đầy đủ, đồng bộ, sát thực tế địa phương, đề xuất chính sách riêng đối với vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn; chỉ đạo quyết liệt việc giải quyết những tồn đọng, vướng mắc trong công tác đền bù giải phóng mặt bằng; giao trách nhiệm cụ thể cho từng ngành chuyên môn trong việc hướng dẫn các địa phương giải quyết các vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện các thủ tục thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất.
Đối với các địa phương, cần thực hiện kiểm tra, khảo sát thực tế từng dự án để lựa chọn, đề xuất danh mục dự án cần thu hồi đất, cần chuyển mục đích sử dụng đất; đặc biệt chú ý xem xét tác động của dự án đến việc làm của người có đất bị thu hồi đất và hoạt động sản xuất của những khu vực lân cận; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, quản lý đất đai trên địa bàn, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm trong sử dụng đất đai, tự ý san gạt, đổ đất, sử dụng đất không đúng mục đích, xác định rõ trách nhiệm của đơn vị, cá nhân trong việc để xảy ra sai phạm nêu trên.
Trước mắt, chỉ đạo rà soát kiểm tra tình hình sử dụng đất trên địa bàn, giao các cơ quan chuyên môn khẩn trương hướng dẫn các tổ chức, cá nhân đủ điều kiện thực hiện các thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất hoàn thiện thủ tục theo quy định; kiên quyết yêu cầu dừng và trả lại nguyên trạng đối với những trường hợp sử dụng đất mà không đủ điều kiện chuyển đổi mục đích theo quy định hoặc cố tình không thực hiện các thủ tục chuyển đổi theo quy định.
UBND các xã, phường, thị trấn tăng cường tuyên truyền chính sách pháp luật và các nghị quyết của HĐND tỉnh về đất đai đến từng thôn bản, người dân, đặc biệt là tuyên truyền về các quy định, chính sách về thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất để mọi người dân nắm được, thực hiện đúng và giám sát việc thực hiện quy định pháp luật đất đai để nâng cao hiệu quả các dự án thu hồi đất, dự án cần chuyển mục đích sử dụng đất tại cơ sở.
Hà Anh