Thông tin ông Vũ Mão – nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên: Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội từ trần khiến người nhiều bàng hoàng, xót xa. Ấn tượng sâu đậm của những cán bộ cấp dưới về ông đó là tinh thần hết mình vì công việc, người đã thổi luồng gió đổi mới trong hoạt động của Văn phòng Quốc hội.

Bắt đầu câu chuyện về người anh, người thầy đã dìu dắt, chăm lo trong suốt gần 20 năm, ông Nguyễn Văn Phúc – nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy viên Kinh tế của Quốc hội xúc động nói, cuộc họp của nhóm cựu đại biểu Quốc hội hồi trước Tết Nguyên đán không ngờ là lần gặp cuối cùng giữa ông và ông Vũ Mão. Ông Vũ Mão bị nhiễm một loại virus gây ra nhiều bệnh nguy hiểm. Thời điểm ông bị bệnh trùng với thời gian đại dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp ở nước ta, quy định giãn cách xã hội được thực hiện nên ông Phúc cũng như nhiều người bạn không có điều kiện được đến thăm ông Mão. Nên khi hay tin người bạn lớn qua đời, ông Nguyễn Văn Phúc rất bàng hoàng, xúc động.

Gần 20 năm là cán bộ cấp Vụ dưới quyền lãnh đạo của ông Vũ Mão, đối với ông Nguyễn Văn Phúc, đó là quãng thời gian may mắn nhất cuộc đời ông. Cuối năm 1987, ông Vũ Mão chuyển từ Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh sang Quốc hội giữ cương vị Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội và Hội đồng Nhà nước lúc bấy giờ. Trưởng thành từ một cán bộ Đoàn Thanh niên nên khi chuyển sang môi trường mới, ông Vũ Mão đã phát huy hết sức trẻ, sự nhiệt huyết, sôi nổi, tiên phong trong công việc khiến cán bộ cấp dưới như ông Phúc hết sức ấn tượng.

Ông đã thổi một luồng gió đổi mới, ngọn lửa nhiệt huyết vào Văn phòng nói riêng và các hoạt động của Quốc hội nói chung. Và thực tế ông đã mang đến những tư duy đổi mới, dám nghĩ, dám làm, như mạnh dạn bổ sung, cất nhắc cán bộ trẻ làm lãnh đạo, thành lập trung tâm nghiên cứu, đồng thời đẩy mạnh nhiều hoạt động của Văn phòng, kể cả hợp tác quốc tế. Đối với Quốc hội, tuy ở cương vị Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, ông có điều kiện tác động, đề xuất để triển khai các tư tưởng đổi mới, như việc mở rộng, công khai hoạt động dân chủ của Quốc hội, trong đó có truyền hình trực tiếp các phiên chất vấn, hay ý tưởng về tăng cường, nâng cao vai trò của cơ quan dân cử, trong đó có đại biểu Quốc hội chuyên trách, tăng cường đoàn ĐBQH ở địa phương... đều là những bước tiến mà ông Vũ Mão thúc đẩy.

Đặc thù công việc của Văn phòng Quốc hội khi đó rất nặng về công tác chuyên môn vì rất ít đại biểu chuyên trách. Ngoài việc lo công tác hành chính, hậu cần, ông Vũ Mão còn phải tiếp cận một mảng rất lớn đó là chỉ đạo các Vụ về công tác chuyên môn. Dù chuyên môn không sâu, nhưng với tinh thần cầu thị, ham học hỏi nên ông đã nắm bắt rất nhanh, lăn lộn cùng anh em cấp dưới vừa làm vừa học không kể ngày đêm, thậm chí có những buổi ngồi đến sáng để lắng nghe hết các ý kiến tranh luận của cấp dưới để đi đến cùng của vấn đề.

Nhiều cán bộ dưới quyền của ông đều đánh giá, ông Vũ Mão là một nhà lãnh đạo có tài tổ chức công việc. Mỗi ý kiến đề xuất đổi mới, sáng tạo phù hợp với thực tiễn, ông đều lắng nghe và nhiệt tâm ghi nhận, bảo vệ đến cùng ở phiên họp của Hội đồng Nhà nước.

Nhắc đến Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật đang được Quốc hội xem xét, thông qua, ông Nguyễn Văn Phúc cho biết, vào năm 1988, sau khi nghe Vụ Pháp luật trình bày công tác làm luật ở Việt Nam còn thiếu 1 văn bản về trình tự thủ tục xây dựng, thẩm tra, trình Quốc hội thông qua Luật, việc này vô hình trung khiến việc làm luật thiếu đi tính chuyên nghiệp. Nghe xong, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Vũ Mão ủng hộ đề xuất và chỉ đạo cần xây dựng ngay Quy chế xây dựng luật và pháp lệnh do Hội đồng Nhà nước ban hành năm 1988.

"Quy chế này chính là tiền thân của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật mà Quốc hội hiện nay đang sửa đổi. Trong quy chế đó có nhiều cải cách ban đầu về hoạt động lập pháp. Để có được kết quả đó phải nhờ đến sự thúc đẩy của thủ trưởng Vũ Mão khi nhìn thấy vấn đề là làm luật không thể làm theo kinh nghiệm mà phải có một văn bản quy chế để lập lại trật tự về xây dựng, thẩm tra, trình Quốc hội. Ông không chấp nhận làm theo lề lối cũ mà phải làm có bài bản. Chính là ông đã lắng nghe các đề xuất mới và cùng ngồi sửa với anh em” – ông Nguyễn Văn Phúc kể lại.

Không chỉ là một nhà lãnh đạo có tài tổ chức, ông Vũ Mão còn được nhiều người nhận xét là một người công tâm, khách quan, có tư tưởng đổi mới về sử dụng cán bộ, đặc biệt là luôn tin tưởng, trọng dụng cán bộ trẻ. Dưới sự lãnh đạo của ông, các cán bộ cấp dưới đều tập trung hết mình cho công việc bởi họ luôn có niềm tin rằng thủ trưởng sẽ nhận biết và đánh giá đúng phần đóng góp của mỗi người, ai có năng lực sẽ được trọng dụng. Nhờ sự công tâm đó mà trong nội bộ cơ quan không có sự "đấu đá” quyền lợi và sau này có nhiều cán bộ trẻ dưới bàn tay dẫn dắt, đào tạo của ông Vũ Mão đều được bổ nhiệm trở thành các vị lãnh đạo của Văn phòng Quốc hội và nhiều cơ quan khác.

Nhiều năm công tác cùng ông Vũ Mão ở Quốc hội, đối với bà Trần Thị Tâm Đan – nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, ông Vũ Mão là một người bạn lớn có tâm, có tầm.

Trong các mối quan hệ với đồng nghiệp, hay với cấp dưới ông luôn nhiệt tình và sẵn sàng trao đổi những kinh nghiệm, những cách làm hay. "Trong hoạt động Quốc hội, ông có nhiều tư duy đổi mới và thẳng thắn trao đổi, đề xuất, tham mưu với Chủ tịch Quốc hội để làm sao Quốc hội ngày càng đổi mới, năng động, sát dân, phản ánh được thực tiễn cuộc sống” – bà Trần Thị Tâm Đan chia sẻ.

Dù đã nghỉ hưu, nhưng nguyên Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Vũ Mão vẫn luôn đau đáu với công việc ở Quốc hội cũng như các vấn đề chính trị - thời sự của đất nước. Ông góp ý với Trung ương, với Quốc hội với quan điểm rất thẳng thắn, gợi mở nhiều vấn đề, trong đó có lựa chọn, bồi dưỡng, đào tạo cán bộ, nhất là cán bộ trẻ. Ai đã từng tiếp xúc, gặp gỡ hay làm việc với ông đều có chung ấn tượng rằng, ông là một con người thẳng thắn, chính trực, những phát biểu của ông về hoạt động của Quốc hội, về công tác nhân sự đều có tính xây dựng rất cao.

"Dẫu biết rằng, "sinh – lão- bệnh- tử” là quy luật khó tránh khỏi, song khi nghe tin người bạn lớn của mình đã rời xa dương thế, tôi không khỏi ngỡ ngàng, xót xa. Những đóng góp của ông trong hàng chục năm công tác luôn được Đảng, Nhà nước ghi nhận và trong tâm trí của chúng tôi, hình ảnh về ông vẫn luôn thường trực” – bà Tâm Đan chia sẻ.