Quốc hội (QH) là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân Việt Nam và là cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam với ba chức năng chính: lập pháp; quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước; giám sát tối cao hoạt động của Nhà nước. Trải qua 14 khóa, các cử tri Yên Bái đã lựa chọn bầu ra 80 lượt đại biểu ưu tú vào QH.
Khóa I (1946-1960)
Bầu ngày 6/1/1946, với 333 đại biểu trúng cử. Tỉnh Yên Bái có có 2 đại biểu là ông Trần Đình Khánh - Ủy viên Ủy ban Liên Việt, Chủ tịch UBND lâm thời tỉnh Yên Bái và ông Cầm Ngọc Lương.
Khóa II (1960-1964)
Bầu ngày 8/5/1960 gồm 453 đại biểu. Yên Bái có 4 đại biểu: ông Đào Đình Bảng - Ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng ty Công an Yên Bái; ông Bàn Văn Các - Ủy viên Ủy ban hành chính (UBHC) tỉnh Yên Bái; ông Giàng A Páo - Chủ tịch UBHC châu Mù Cang Chải; Ông Lương Văn Toàn - Chủ tịch UBHC tỉnh Yên Bái.
Khóa III (1964-1971)
Bầu ngày 26/4/1964 gồm 453 đại biểu: 366 đại biểu được bầu, 87 đại biểu khóa I của miền Nam được lưu nhiệm. Yên Bái có 7 đại biểu (bao gồm cả 3 đại biểu của tỉnh Nghĩa Lộ) gồm: ông Nguyễn Thành Đô - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBHC tỉnh Yên Bái; ông Cầm Ngoan - Chủ tịch UBHC tỉnh Nghĩa Lộ; ông Giàng A Páo - Chủ tịch UBHC huyện Mù Cang Chải, tỉnh Nghĩa Lộ; bà Đinh Thị Lý - Chủ nhiệm Hợp tác xã Nông nghiệp xã Hưng Khánh, huyện Trấn Yên; ông Trương Văn Tiên - Bí thư Chi bộ xã Tích Cốc, huyện Yên Bình; ông Nghiêm Văn Thọ - Cán bộ Công trường Thủy điện Thác Bà; ông Đinh Văn Đươi - Bí thư Chi bộ xã, Phó Chủ tịch UBHC xã Nghĩa Phúc, huyện Văn Chấn, tỉnh Nghĩa Lộ.
Khóa IV (1971-1975)
Bầu ngày 11/4/1971 gồm 420 đại biểu và Yên Bái có 9 đại biểu (bao gồm cả 4 đại biểu của tỉnh Nghĩa Lộ) gồm: ông Nguyễn Ngọc Hồ - Chủ tịch UBHC tỉnh Yên Bái; ông Cầm Ngoan - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBHC tỉnh Nghĩa Lộ; ông Giàng A Páo - Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBHC tỉnh Nghĩa Lộ; bà Hoàng Thị Hàng - Chủ nhiệm Hợp tác xã Lâm Thượng, huyện Lục Yên; ông Trương Văn Tiên - Bí thư Chi bộ xã Tích Cốc, huyện Yên Bình; ông Phạm Văn Vinh - cán bộ Ty Thủy lợi Yên Bái; ông Hoàng Quốc Thịnh - Bộ trưởng Bộ Nội thương; ông Nguyễn Thạc Long - công nhân Xí nghiệp Cơ khí Yên Bái; bà Đinh Thị Khuyên - Phó Chủ tịch UBHC xã Sơn An, huyện Văn Chấn, tỉnh Nghĩa Lộ.
Khóa V (1975-1976)
Bầu ngày 6/4/1975 gồm 424 đại biểu. Tỉnh Yên Bái khóa V có 10 đại biểu (bao gồm cả 5 đại biểu của tỉnh Nghĩa Lộ) gồm: ông Nguyễn Ngọc Hồ - Chủ tịch UBHC tỉnh Yên Bái, Ủy viên Ủy ban Dân tộc của QH; ông Hoàng Trình - Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê; ông Triệu Quý Tiến - Phó Giám đốc Lâm trường Quế (Ty Lâm nghiệp Yên Bái); bà Hoàng Thị Hàng - Chủ nhiệm Hợp tác xã Lâm Thượng, Lục Yên; ông Nguyễn Đình Thái - Tổ trưởng sản xuất Xí nghiệp Cơ khí tỉnh Yên Bái; ông Cầm Ngoan - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBHC tỉnh Nghĩa Lộ; ông Hoàng Quốc Thịnh - Bộ trưởng Bộ Nội thương; ông Giàng A Gia - Chính trị viên phó Huyện đội Mù Cang Chải, tỉnh Nghĩa Lộ; bà Đinh Thị Liên - y tá Trạm xá xã Phúc Sơn, huyện Văn Chấn, tỉnh Nghĩa Lộ; ông Trần Xuân Thiên - Chủ nhiệm Hợp tác xã Trồng chè Kiến Thịnh, xã Chấn Thịnh, huyện Văn Chấn, tỉnh Nghĩa Lộ.
Khóa VI (1976-1981)
Bầu ngày 25/4/1976 - QH đầu tiên của nước Việt Nam thống nhất được bầu gồm 492 đại biểu. Thời điểm này, tỉnh Hoàng Liên Sơn được thành lập. Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tỉnh khóa VI gồm 7 đại biểu; trong đó, ĐBQH thuộc tỉnh Yên Bái ngày nay có 4 đại biểu gồm: ông Nguyễn Ngọc Hồ - Chủ tịch UBHC tỉnh Yên Bái; ông Hoàng Quốc Thịnh - Bộ trưởng Bộ Nội thương; bà Hoàng Thị Khước - Ủy viên Ủy ban Dân tộc của QH, cán bộ kỹ thuật Phòng Nông nghiệp huyện Văn Yên; ông Bàn Văn Quan - Chủ nhiệm Hợp tác xã nông nghiệp xã Viễn Sơn, huyện Văn Yên.
Khóa VII (1981-1987)
Bầu ngày 26/4/1981 gồm 496 đại biểu. Tỉnh Hoàng Liên Sơn có 7 đại biểu, gồm: ông Hà Thiết Hùng - Ủy viên Dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Hoàng Liên Sơn, Ủy viên Ủy ban Văn hóa và Giáo dục của QH; ông Nguyễn Ngọc Hồ - Phó Bí thư Tỉnh ủy Hoàng Liên Sơn, Ủy viên Hội đồng Dân tộc của QH; ông Bàn Văn Quan - Chủ nhiệm Hợp tác xã nông nghiệp xã Viễn Sơn, huyện Văn Yên; ông Lý A Sáng - Chỉ huy Phó Huyện đội Mù Cang Chải; bà Sầm Thị Sương - Ủy viên UBND xã Nghĩa Lợi, huyện Văn Chấn.
Khóa VIII (1987-1992)
Bầu ngày 19/4/1987 gồm 496 đại biểu. Tỉnh Hoàng Liên Sơn có 8 đại biểu; trong đó, ĐBQH thuộc tỉnh Yên Bái ngày nay có 5 đại biểu: ông Đỗ Khắc Cương - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; Ủy viên Ủy ban Pháp luật của QH; Trung tướng Đặng Quân Thụy - Tư lệnh Quân khu 2; Đại tá Lò Văn Nhài - Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh; Ủy viên Hội đồng Dân tộc của QH. Ông Bàn Hữu Quyên - Chủ nhiệm Hợp tác xã Nông nghiệp Đại Sơn, huyện Văn Yên; bà Lò Thị Bình - Trại phó Trại chăn nuôi K54 Nông trường Liên Sơn, tỉnh Hoàng Liên Sơn.
Khóa IX (1992 - 1997)
Bầu ngày 19/7/1992 gồm 395 đại biểu. Yên Bái có 4 đại biểu: ông Hoàng Công Dung - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; Ủy viên Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của QH; ông Nguyễn Đình Lộc - Bộ trưởng Bộ Tư pháp; ông Lâm Phúc Cố - Giám đốc Xí nghiệp Lâm - Nông nghiệp Púng Luông, huyện Mù Cang Chải; bà Triệu Thị Nhậy - Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Phúc Lợi, huyện Lục Yên, Ủy viên Hội đồng Dân tộc của QH.
Khóa X (1997-2002)
Bầu ngày 20/7/1997 gồm 450 đại biểu. Yên Bái có 5 đại biểu: ông Hoàng Công Dung - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc và Miền núi của Chính phủ, Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Ngân sách của QH; ông Trần Đức Việt - Thiếu tướng, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng và Kinh tế, Ủy viên Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của QH; ông Đỗ Văn Tài - Ủy viên Ủy ban Thường vụ QH, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của QH; ông Nguyễn Văn Tuyết - Bí thư Tỉnh đoàn, Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên tỉnh Yên Bái, Ủy viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của QH; bà Lý Thị Diện - Ủy viên Hội đồng Dân tộc, giáo viên Trường Phổ thông cấp II + III xã Cảm Nhân, huyện Yên Bình.
Khóa XI (2002 - 2007)
Bầu ngày 19/5/2002 gồm 498 đại biểu. Yên Bái có 6 đại biểu: ông Hà Quyết - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh; ông Nguyễn Văn Tuyết - Phó Trưởng đoàn ĐBQH chuyên trách tỉnh Yên Bái, Ủy viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của QH; ông Vũ Văn Hiền - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Ủy ban Đối ngoại của QH, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam; ông Trịnh Huy Quách - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Ngân sách của QH; ông Nguyễn Mạnh Đức - Chủ tịch Hội Cựu chiến binh tỉnh; bà Triệu Thị Bình - Trường Trung học Văn hóa - Nghệ thuật tỉnh.
Khóa XII (2007-2011)
Bầu ngày 20/5/2007 gồm 493 đại biểu. Yên Bái có 6 đại biểu: ông Hoàng Thương Lượng - Ủy viên Ủy ban Về các vấn đề xã hội của QH; Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh; ông Nguyễn Văn Tuyết - Phó Trưởng đoàn ĐBQH chuyên trách tỉnh Yên Bái, Ủy viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của QH; ông Phùng Quốc Hiển - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Ngân sách của QH; Ông Giàng A Chu - Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của QH; bà Sùng Thị Chư - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh; bà Triệu Thị Bình - Trường Cao đẳng Văn hóa - Nghệ thuật và Du lịch tỉnh.
Khóa XIII (2011-2016)
Bầu ngày 22/5/2011 gồm 500 đại biểu. Yên Bái có 7 đại biểu: ông Dương Văn Thống - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy; Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh khóa XIII, Ủy viên Ủy ban về các vấn đề xã hội của QH; ông Nguyễn Công Bình - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ, Phó Trưởng đoàn chuyên trách đoàn ĐBQH tỉnh khóa XIII, Ủy viên Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của QH; ông Phùng Quốc Hiển - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Đảng đoàn QH, Ủy viên Ủy ban Thường vụ QH, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của QH; ông Đỗ Văn Chiến - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy; ông Giàng A Chu - Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của QH; bà Nguyễn Thị Bích Nhiệm - Phó Giám đốc Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh Yên Bái, Ủy viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của QH; bà Đặng Thị Kim Liên - Phó Chủ tịch Hội Nông dân huyện Lục Yên, Ủy viên Hội đồng Dân tộc của QH.
Khóa XIV (2016-2021)
Bầu ngày 22/5/2016 gồm 496 đại biểu. Yên Bái khóa XIV có 6 đại biểu: ông Dương Văn Thống - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh; ông Trần Quốc Vượng - Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng; ông Đinh Đăng Luận - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Phó Trưởng đoàn chuyên trách đoàn ĐBQH tỉnh, Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội; ông Giàng A Chu - Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của QH; bà Nguyễn Thị Vân - Phó Chủ tịch Hội Nông dân huyện Văn Yên, Ủy viên Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của QH; bà Triệu Thị Huyền, xã Minh An, huyện Văn Chấn - Ủy viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của QH.
Tại Kỳ họp thứ 10, QH khóa XIV đã nghị quyết ngày Chủ nhật, 23/05/2021 là ngày bầu cử ĐBQH khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026...
Minh Quang (lược ghi)
