77 năm trước, từ Khu Giải phóng Tân Trào, lệnh Tổng Khởi nghĩa của Đảng và lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu vang vọng non sông trong mùa thu Tháng Tám đã thúc giục, động viên nhân dân cả nước cùng đoàn kết đứng lên khởi nghĩa, giành chính quyền.
Cách mạng Tháng Tám thành công, là thắng lợi vĩ đại của tinh thần đấu tranh quật khởi và sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc dưới sự lãnh đạo sáng suốt, tài tình của Đảng và Bác đã mở ra một kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đưa nhân dân ta từ thân phận nô lệ, lầm than đứng lên làm chủ đất nước. Trong thắng lợi to lớn đó, có một phần công lao đóng góp không nhỏ của đồng bào và nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái.
Ngược dòng lịch sử gần 80 năm trước, lực lượng cách mạng đã phát triển mạnh mẽ ở các địa phương: Trấn Yên, Văn Chấn và thị xã Yên Bái. Sau khi Nhật đảo chính Pháp, phong trào Việt Minh phát triển thêm một bước mới.
Đặc biệt, ngày 7/5/1945, Chi bộ Đảng đầu tiên của tỉnh được thành lập tại thị xã Yên Bái có nhiệm vụ lãnh đạo phong trào cách mạng khu trung tâm chính trị, quân sự của tỉnh ở địa phương. Có Đảng lãnh đạo, các cơ sở cách mạng được tăng cường mạnh hơn, hàng vạn quần chúng tiến bộ được tập trung vào các tổ chức hội, đoàn thể.
Những cơ sở và căn cứ địa cách mạng ở Việt Bắc nói chung và tỉnh Yên Bái nói riêng như: Khu ủy Tây Bắc, Chiến khu Vần - Dọc, Đội Du kích Cổ Văn, xã Mường Lai, huyện Lục Yên, Đội Du kích Âu Cơ thuộc Chiến khu Vần - Hiền Lương… vừa góp phần tạo dựng thanh thế cho Việt Minh vừa trở thành cái nôi của lực lượng vũ trang cách mạng.
Trong khí thế sục sôi khắp nơi bừng bừng cao trào của cuộc Tổng khởi nghĩa, nhân dân các dân tộc Mông, Dao, Tày, Thái… từ vùng thấp tới vùng cao Yên Bái đã đóng góp sức người, sức của tham gia cách mạng, bảo vệ, nuôi dưỡng cán bộ không quản gian nguy, không tiếc của cải; thậm chí, vượt qua cả những rào cản lớn của phong tục, tập quán để giúp cách mạng, giúp Bộ đội Cụ Hồ đấu tranh giành chính quyền.
Ngày 6/7/1945, chỉ sau 1 tuần thành lập, Ban Cán sự Đảng liên tỉnh Yên Bái - Phú Thọ ra chủ trương đưa 3 trung đội vũ trang theo ba mũi tiến công vào Nghĩa Lộ. Cuộc tiến công đã trở thành cuộc vũ trang tuyên truyền, tiến tới đâu, thành lập các đoàn thể cứu quốc ở đó. Chỉ hơn một tháng, lực lượng vũ trang và quần chúng nhân dân đã lật đổ toàn bộ chính quyền tay sai phát xít Nhật ở các châu, phủ để thành lập chính quyền cách mạng.
Ngày 14/8/1945, tin Nhật đầu hàng được truyền đi khắp cả nước, thổi bùng lên ngọn lửa cách mạng trong mọi tầng lớp nhân dân ở tất cả các địa phương. Tối 17/8/1945, Yên Bái nhận Lệnh tổng khởi nghĩa của Ủy ban Khởi nghĩa toàn quốc. Ban Cán sự Đảng họp khẩn cấp huy động quần chúng vào thị xã đấu tranh chính trị kết hợp với áp lực vũ trang giành chính quyền.
Sáng 18/8/1945, Tỉnh trưởng Yên Bái cho 5 người mang cờ trắng, đem thư gửi lãnh đạo ta đề nghị ngừng bắn và tiến hành đàm phán với Nhật. Phía ta đồng ý ngừng bắn từ lúc 8 giờ - 19 giờ và tổ chức cuộc đàm phán lúc 14 giờ cùng ngày 19/8/1945 ở dinh Tỉnh trưởng. Tại cuộc đàm phán, đại diện quân Nhật phải chấp nhận cả 2 yêu cầu của ta là: Quân đội Nhật không được can thiệp vào việc lập chính quyền Việt Minh ở tỉnh Yên Bái và đi lại ở thị xã Yên Bái phải báo cáo cho quân Việt Minh.
Nhờ đó, sáng 20/8/1945, các đơn vị vũ trang cách mạng đã tiếp quản được toàn bộ thị xã Yên Bái cùng hàng ngàn người già, trẻ, gái, trai từ căn cứ Vần, Đông Cuông, Yên Bình… mang theo cờ, biểu ngữ tiến vào như vũ bão với tư thế của người chiến thắng và bắt đầu làm chủ vận mệnh của mình.
Sáng 22/8/1945, Ban Cán sự Đảng đã tổ chức cuộc mít tinh quần chúng ra mắt UBND Cách mạng lâm thời ở sân Căng, thị xã Yên Bái tuyên bố xóa bỏ chế độ thực dân phong kiến và công bố chính sách của Mặt trận Việt Minh, kêu gọi nhân dân các dân tộc đoàn kết ủng hộ, quyết tâm bảo vệ thành quả cách mạng, từng bước xây dựng cuộc sống mới.
Trải qua 77 năm đấu tranh, xây dựng và trưởng thành, phát huy truyền thống vẻ vang của Đảng, khí thế hào hùng của cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám, dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái luôn nỗ lực khắc phục mọi khó khăn, ra sức phấn đấu cùng nhân dân cả nước tiến hành công cuộc đổi mới, đạt được nhiều thành tựu to lớn trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội.
Tiêu biểu là những thành tựu nổi bật, toàn diện, rất đáng tự hào từ sau Đại hội XIX Đảng bộ tỉnh đến nay: tốc độ tăng tổng sản phẩm trên địa bàn năm 2021 đạt 7,11%, đứng thứ 2/14 tỉnh trung du và miền núi Bắc Bộ, thứ 12 của cả nước. Riêng 6 tháng đầu năm 2022 đạt 7,57%, vượt mục tiêu đề ra cao nhất trong 5 năm gần đây.
Xây dựng nông thôn mới tiếp tục là điểm sáng của khu vực Tây Bắc với 88/150 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 3 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới gồm: Trấn Yên, thành phố Yên Bái và thị xã Nghĩa Lộ; thu ngân sách năm 2021 đạt 4.383,8 tỷ đồng, vượt 71% dự toán Trung ương giao, vượt 9,6% chỉ tiêu HĐND tỉnh giao. 6 tháng đầu năm 2022, toàn tỉnh thu ngân sách gần 2.000 tỷ đồng, tăng 26,6% so với cùng kỳ.
Đặc biệt, 6 tháng đầu năm 2022, tỉnh đã đón trên 800.000 lượt khách du lịch, bằng 73,3% kế hoạch, tăng gần 60% so với cùng kỳ. Công tác quy hoạch, xây dựng, quản lý đô thị, trật tự, an toàn giao thông được tập trung chỉ đạo quyết liệt với nhiều chuyển biến tích cực; các dự án, công trình giao thông trọng điểm, nhiều khu đô thị mới được triển khai, đưa vào sử dụng và phát huy hiệu quả; văn hoá - xã hội tiếp tục phát triển; an sinh xã hội được bảo đảm; quốc phòng - an ninh được củng cố và tăng cường, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân không ngừng nâng lên.
Công tác cải cách hành chính, thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở được chú trọng, tình trạng quan liêu, tham nhũng, lãng phí dần được đẩy lùi. Chất lượng hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội được nâng lên. Việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI và XII về xây dựng Đảng gắn với Chỉ thị số 03 và 05 của Bộ Chính trị đã tạo chuyển biến tích cực về ý thức rèn luyện đạo đức, phong cách, lối sống của cán bộ, đảng viên và nhân dân toàn tỉnh.
Kỷ niệm 77 năm Cách mạng Tháng Tám thành công, cũng là năm thứ hai tỉnh Yên Bái đưa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX vào cuộc sống. Phát huy ý chí, tinh thần đấu tranh quật khởi của Cách mạng Tháng Tám, Đảng bộ, chính quyền, lực lượng vũ trang và nhân dân các dân tộc trong tỉnh cùng đoàn kết một lòng, quyết tâm phấn đấu thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đại hội đảng các cấp và Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã đề ra, xây dựng tỉnh Yên Bái phát triển nhanh và bền vững theo hướng "Xanh, hài hòa, bản sắc, hạnh phúc”.
Một góc trung tâm thành phố Yên Bái
Thanh Hương
