Đăng đàn đầu tiên để trả lời về tình hình công nhân mất việc, Bộ trưởng Bộ Lao động - thương binh và xã hội Nguyễn Thị Kim Ngân nói: “Tình hình lao động mất việc làm vẫn tiếp tục tăng. Dự báo cả năm có 300.000-400.000 lao động bị mất việc. Số lao động bị mất việc làm tập trung chủ yếu vào các doanh nghiệp gia công xuất khẩu, đặc biệt trong các doanh nghiệp dệt may, sản xuất linh kiện điện tử, thủ công mỹ nghệ...”.

Về số liệu lao động thất nghiệp có thể lên đến 2 triệu người, bà Ngân cho rằng đây chỉ là số liệu mang tính chất nghiên cứu, không chính thức.

Chỉ hỗ trợ lao động trong doanh nghiệp

Trước tình hình trên, Bộ LĐ-TB&XH đã đề xuất Quốc hội, Chính phủ bố trí tăng ngân sách cho chương trình mục tiêu quốc gia về việc làm khoảng 600 tỉ đồng để đáp ứng nhu cầu vay vốn tạo và tự tạo việc làm của người lao động nói chung và người lao động mất việc làm nói riêng...

Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội Trương Thị Mai đặt vấn đề: hiện có hơn 46 triệu lao động, số lao động trong doanh nghiệp chỉ khoảng 9 triệu người. Tuy nhiên việc hỗ trợ mới tập trung cho lao động trong doanh nghiệp, vậy số lao động trong các hợp tác xã, làng nghề... thì sao? Bộ trưởng Ngân thừa nhận hiện không quản lý được lao động tự do. Lao động ở hợp tác xã, làng nghề... tập trung chủ yếu ở nông thôn, ngoài việc làm thêm vẫn duy trì làm nông nghiệp. Hiện không có đơn đặt hàng nên nhiều lao động trong hợp tác xã và làng nghề tạm thời thiếu việc làm thêm... Bà Ngân cho rằng không thể đem tiền ra trợ cấp cho tất cả 46 triệu lao động, nên mới chỉ có chính sách hỗ trợ lao động trong doanh nghiệp.

Trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Thị Khá về việc vì sao tăng trưởng kinh tế chậm lại nhưng chỉ tiêu giải quyết việc làm Chính phủ trình Quốc hội năm sau vẫn duy trì như năm trước hoặc cao hơn, Bộ trưởng Ngân cho rằng chỉ tiêu việc làm là dựa vào thống kê của các tỉnh cũng như căn cứ vào các chương trình, dự án... sẽ thực hiện, chứ Bộ LĐ-TB&XH không tự vẽ ra.

Về lao động VN đang làm việc tại nước ngoài theo hợp đồng, bà Ngân cho biết tính đến 15-3-2009 đã có 6.195 lao động phải về nước trước thời hạn (Đài Loan 2.082 người, Malaysia 1.388 người, Qatar 834 người...). Dự báo cả năm số lao động phải về nước trước thời hạn có thể trên 10.000 người. Đối với những sai phạm trong việc trợ cấp hộ nghèo dịp tết vừa qua, Bộ trưởng Ngân khẳng định việc sai sót nằm ở khâu tổ chức thực hiện.

Hỗ trợ lãi suất: chưa phát hiện dấu hiệu đảo nợ

Phần trả lời của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - đầu tư Võ Hồng Phúc cũng được làm nóng với những câu hỏi về giải pháp kích cầu của Chính phủ. Đại biểu Vũ Quang Hải (tỉnh Hưng Yên) và nhiều đại biểu khác đặt vấn đề việc Chính phủ sử dụng 1 tỉ USD từ dự trữ ngoại hối để hỗ trợ lãi suất, như vậy có phải là kích cung nhiều hơn kích cầu và gói kích cầu này hiệu quả đến đâu, liệu có dẫn đến việc doanh nghiệp sử dụng số vốn này để đảo nợ?

Bộ trưởng Võ Hồng Phúc nói cơ chế hỗ trợ lãi suất được ban hành và phổ biến một cách công khai, rõ ràng và có tính giám sát cao đối với các ngân hàng thương mại thực hiện và đối tượng thụ hưởng là tổ chức, cá nhân vay vốn. Theo kế hoạch giải ngân vốn vay được hỗ trợ lãi suất của ngân hàng thương mại trong năm 2009 khoảng 400.000 tỉ đồng, cơ bản là phù hợp với dự kiến về số dư nợ vay được hỗ trợ lãi suất, hiện nay đã giải ngân được khoảng 150.000 tỉ đồng.

“Về kích cầu đầu tư, Chính phủ đã có một loạt giải pháp với nguồn vốn khá nhiều từ ngân sách và trái phiếu Chính phủ, kích cầu tiêu dùng cũng đã có nhiều chính sách. Khó khăn hiện nay là doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm như thế nào, hơn nữa hỗ trợ lãi suất chỉ thực hiện trong một năm, vì vậy Chính phủ quyết định dùng khoản 1 tỉ USD này để hỗ trợ nguồn vốn lưu động cho doanh nghiệp đảm bảo sản xuất. Như vậy chúng ta không chỉ kích cung mà kích cầu đã làm trước đó, việc đưa cung này vào là để cân bằng” - ông Phúc nói.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Giàu bổ sung: “Hiện có nhiều ý kiến khác nhau về gói 1 tỉ USD, vì sao không dùng để tác động vào tăng trưởng mà tác động hỗ trợ lãi suất để giảm giá thành cho doanh nghiệp. Sở dĩ như vậy vì thực tế điều kiện sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đang gặp khó khăn, giá thành cao, khó cạnh tranh. Nếu không hỗ trợ kịp thời sẽ ảnh hưởng đến việc làm của người lao động”. Ông Giàu khẳng định việc hỗ trợ lãi suất là để tác động vào vốn vay ngắn hạn, chứ không phải là tăng trưởng dư nợ, vì vậy việc một số chuyên gia cho rằng tăng trưởng dư nợ thấp chứng tỏ số vốn này không được thực hiện đúng mục tiêu là chưa chính xác. Hơn nữa đến nay Ngân hàng Nhà nước chưa phát hiện có dấu hiệu lợi dụng gói kích cầu 1 tỉ USD để đảo nợ.

Đại biểu Vũ Quang Hải nêu thực tế ở tỉnh Hưng Yên, trong hơn 4.000 doanh nghiệp chỉ có một hợp tác xã được tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ lãi suất, như vậy có phải là việc triển khai chính sách rất chậm? Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Đồng Tiến cho rằng với số tiền đã giải ngân khoảng 150.000 tỉ đồng đến thời điểm này, tốc độ giải ngân như vậy là nhanh, còn ở Hưng Yên có thể do số liệu thống kê chưa đầy đủ.

Theo ông Tiến, riêng số liệu từ Ngân hàng NN&PTNT VN cho thấy đã triển khai cho vay được tới 370.000 hộ nông dân từ nguồn vốn hỗ trợ lãi suất, đó là dấu hiệu rất tích cực vì nguồn vốn đã đến với khu vực khó khăn. Ông Tiến khẳng định gói kích cầu không nhằm vào bất động sản và chứng khoán nên sẽ không làm tăng nợ xấu trong một số lĩnh vực.

Về hiệu quả gói kích cầu của Chính phủ, Bộ trưởng Võ Hồng Phúc cho rằng do mới triển khai nên chưa thể đánh giá được đầy đủ. Tuy nhiên tình hình kinh tế quý 1 cho thấy có dấu hiệu khả quan với mức tăng trưởng đạt 3,1%.

Ném tiền vào tượng là phản cảm

Lần đầu tiên trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Văn hóa - thể thao và du lịch Hoàng Tuấn Anh đã nhận được nhiều câu hỏi về vấn đề xâm hại di tích, đền chùa... Đại biểu Nguyễn Ngọc Đào chất vấn về hiện tượng quán xá mọc lên nhiều xung quanh đền chùa, thậm chí lấn vào tận cửa đền chùa, trong đền chùa có quá nhiều hòm công đức.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Thu Ba bức xúc với câu chuyện “buôn thần bán thánh”, khi vào đền chùa ở khu vực phía Bắc thì người dân thường để tiền trên mâm lễ hoặc ném, nhét tiền vào các bức tượng trong đền chùa...

Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh khẳng định đó là những việc làm phản cảm, do vậy ông đồng tình với quan điểm của các đại biểu cũng như thông tin báo chí xung quanh vấn đề này. “Thái độ dứt khoát của cơ quan quản lý nhà nước là có giải pháp để cùng với các địa phương hạn chế và đi đến không để những hiện tượng đó xảy ra” - Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh nói.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng: Tăng cường kiểm tra gói kích cầu Phát biểu kết luận phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ KH-ĐT, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: “Cần làm tốt công tác dự báo, vì phía trước còn tiếp tục khó khăn, không thể chủ quan... Đồng thời thường xuyên cập nhật đánh giá tình hình để có biện pháp xử lý đúng, xử lý hiệu quả hơn việc sử dụng gói kích cầu. Tăng cường kiểm tra để gói kích cầu được sử dụng đúng mục đích, vì hiện nay đã có những ý kiến lo ngại triển khai kích cầu sẽ phát sinh tiêu cực, xin - cho... Mặt khác không phải không có những tâm trạng là tại sao chỉ thấy hỗ trợ doanh nghiệp, vậy còn hỗ trợ người dân, người làm công ăn lương, đối tượng chính sách… thì sao? Về nguồn vốn 1 tỉ USD từ dự trữ ngoại hối để hỗ trợ lãi suất, thông tin ban đầu là thực hiện theo Luật ngân hàng, nhưng cũng cần phải kiểm tra lại và có báo cáo Quốc hội”.